O αρχαίος πολιτισμός και η πραγματική επικοινωνία με τη φύση γίνονται πόλος έλξης για εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες.
Επί δεκαετίες ήταν αυτό που λέμε «απαγορευμένος τόπος». Απαγορευμένος όχι τόσο στην κυριολεξία, όσο στην συνείδηση και τη λογική του μέσου δυτικού τουρίστα. Η Μογγολία κράτησε καλά κρυμμένα τα μυστικά της, αλλά και την αυθεντικότητά της. Κι ήλθε η ώρα να ζήσει την τουριστική δικαίωση.
Σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο μικρός, γεμάτος με κορεσμένους τουριστικούς προορισμούς και επιμελώς σκηνοθετημένες εμπειρίες, η Μογγολία ξεχωρίζει. Με τοπία που κόβουν την ανάσα, έναν πολιτισμό που στέκεται αγέρωχος μέσα στους αιώνες και μια καθημερινότητα που συνεχίζει να ακολουθεί τους ρυθμούς της φύσης, η χώρα αυτή γίνεται ο νέος πόλος έλξης για ταξιδιώτες που αναζητούν κάτι πέρα από τη χλιδή και την πολυτέλεια.
Η Μογγολία επενδύει στρατηγικά στον τουρισμό
Τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση της Μογγολίας δημιουργεί υποδομές, εκπαιδεύει κοινότητας, προωθεί τη μοναδική της ταυτότητα. Και δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί: η Μογγολία προσφέρει αυθεντικότητα, ελευθερία και εμπειρίες που συνδέουν τον ταξιδιώτη ξανά με τη φύση, δηλαδή με τον ίδιο του τον εαυτό και την ιστορία του.
Ένα ταξίδι στη Μογγολία ξεκινά σχεδόν πάντα από την Ουλάν Μπατόρ. Είναι η πρωτεύουσα της χώρας και μοναδικό αστικό κέντρο που μοιάζει να ταιριάζει σε άλλη γεωγραφία. Εδώ, ουρανοξύστες και καφέ με Wi-Fi συνυπάρχουν με βουδιστικούς ναούς, παζάρια και γιούρτες (παραδοσιακές νομαδικές σκηνές) στα προάστια.
Το Μουσείο Εθνικής Ιστορίας προσφέρει μια εξαιρετική εισαγωγή στην ιστορία του έθνους, από την εποχή των αυτοκρατοριών των χαν ως την πρόσφατη σοβιετική επιρροή. Το μοναστήρι Gandan προσφέρει μια ανεπανάληπτη εμπειρία, οι βουδιστές μοναχοί εξακολουθούν να ψάλλουν μάντρα μέσα σε ένα σκηνικό που μοιάζει σταματημένο στον χρόνο.
Η Μογγολία υπήρξε κάποτε το επίκεντρο της μεγαλύτερης χερσαίας αυτοκρατορίας στην ιστορία της ανθρωπότητας. Στον 13ο αιώνα, υπό την ηγεσία του Τζένγκις Χαν, οι Μογγόλοι εξαπέλυσαν μια αδιανόητη στρατιωτική εκστρατεία που ένωσε την Ασία και την Ευρώπη σε έναν ενιαίο πολιτισμικό άξονα, από τη Βαγδάτη μέχρι το Πεκίνο και τη Βουδαπέστη! Η αυτοκρατορία των Μογγόλων δεν χαρακτηρίστηκε μόνο από τη στρατιωτική της ισχύ, αλλά και από την εμπορική και πολιτισμική αναταραχή που προκάλεσε. Μετά την πτώση της Αυτοκρατορίας, η Μογγολία πέρασε περιόδους απομόνωσης, επιρροής από την Κίνα και αργότερα από τη Σοβιετική Ένωση. Για δεκαετίες, βρισκόταν πίσω από το «παραπέτασμα» της ιστορίας.
Το 1990 η χώρα τυπικά οδηγήθηκε στη δημοκρατία, όμως και λόγω γεωγραφικής θέσης δεν μπορεί να ξεφύγει, ακόμα κι αν το θέλει, από την επιρροή των μεγάλων γειτόνων της. Ούτως ή άλλως μογγολικές φυλές ζουν σήμερα και στην Ρωσία και στην Κίνα, μάλιστα οι Μογγόλοι που ζουν στην Κίνα (στην περιοχή της λεγόμενης Εσωτερικής Μογγολίας) είναι τριπλάσιοι απ’ αυτούς που ζουν στη Μογγολία.
H κυριαρχία της φύσης
Βγαίνοντας από την πρωτεύουσα, το ταξίδι αποκτά το πραγματικό του νόημα. Οι ατελείωτες στέπες που κάποτε όριζαν το μεγαλύτερο χερσαίο αυτοκρατορικό κράτος της ιστορίας, είναι τώρα το σκηνικό για πεζοπορίες, ιππασία και απομόνωση. Η περιοχή του εθνικού πάρκου Gorkhi-Terelj, μόλις 60 χιλιόμετρα από την Ουλάν Μπατόρ, είναι ο πιο συνηθισμένος προορισμός στη χώρα. Εκεί υπάρχει ο διάσημος πια “βράχος-χελώνα”, αλλά και μοναστήρια κρεμασμένα σε βράχια, και γιούρτες με πραγματικές οικογένειες νομάδων που προσφέρουν διαμονή και διανυκτέρευση. Η φιλοξενία τους, αυθεντική και συγκινητική, θυμίζει παλαιότερες εποχές.
Στα νότια της χώρας απλώνεται η μυθική έρημος Γκόμπι, μια περιοχή που συνδυάζει σιωπή, επιβλητικότητα και ιστορικό ενδιαφέρον. Οι αμμόλοφοι Khongoryn Els, οι περίφημοι «Τραγουδιστοί Αμμόλοφοι», φτάνουν τα 300 μέτρα ύψος και όταν φυσάει, δημιουργούν ένα ηχητικό φαινόμενο που θυμίζει μουρμουρητό. Στους αμμόλοφους Bayanzag, τους «Φλεγόμενους Αμμόλοφους», ανακαλύφθηκαν τα πρώτα αυγά δεινοσαύρων στον κόσμο.
Στο κέντρο της σημερινής Μογγλολίας βρίσκεται το Καρακορούμ, η παλιά πρωτεύουσα του Τζένγκις Χαν. Σήμερα, σώζεται το μοναστήρι Erdene Zuu, το παλαιότερο βουδιστικό μοναστήρι της Μογγολίας, χτισμένο με πέτρες από την κατεστραμμένη αυτοκρατορική πόλη.
Η Μογγολία έχει θέσει ξεκάθαρα τον τουρισμό στις εθνικές της προτεραιότητες. Ήδη, από το 2019, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Τουρισμού έχει εισαγάγει στρατηγικά σχέδια για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα. Η χώρα προσελκύει πλέον ταξιδιώτες υψηλής ποιότητας που αναζητούν εμπειρίες και όχι μαζική κατανάλωση. Παρ’ ότι η ποιότητα προηγείται της ποσότητας, το 2024 οι τουριστικές αφίξεις και διανυκτερεύσεις στη χώρα σημείωσαν μια εντυπωσιακή αύξηση 23,3% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Τα ετήσια φεστιβάλ, όπως το Naadam, προσελκύουν πια χιλιάδες επισκέπτες. Πέρα από τα εντυπωσιακά αγωνίσματα, το φεστιβάλ αποτελεί ζωντανό πολιτιστικό ντοκουμέντο. Ταυτόχρονα, αναπτύσσονται προγράμματα αγροτουρισμού, οικοτουρισμού και πολιτιστικού τουρισμού, που προσφέρουν στους επισκέπτες μοναδικές εμπειρίες, ενώ δίνουν στους ντόπιους εναλλακτικές πηγές εισοδήματος. Η διατήρηση του παραδοσιακού τρόπου ζωής αποτελεί προτεραιότητα, με τον τουρισμό να λειτουργεί ως μέσο προστασίας της πολιτισμικής ταυτότητας.
Η ιδανική περίοδος για να επισκεφθεί κάποιος τη Μογγολία είναι από Ιούνιο μέχρι Σεπτέμβριο. Ο καιρός είναι ήπιος και η χώρα γεμάτη φεστιβάλ και δραστηριότητες. Οι δρόμοι, βέβαια, εκτός των πόλεων είναι συνήθως χωμάτινοι, οπότε το καλύτερο είναι να προτιμήσει κανείς οργανωμένα ταξίδια ή να νοικιάσει όχημα 4Χ4 με οδηγό. Για πιο άνετη διαμονή υπάρχουν διάσπαρτα eco-lodges, αν και η εμπειρία διαμονής-φιλοξενίας στην παραδοσιακή γιουρτ είναι ανεπανάληπτη. Η πρόσβαση στο διαδίκτυο, επίσης, είναι εξαιρετικά περιορισμένη εκτός πόλεων, μια ιδανική ευκαιρία για digital detox.
Το ταξίδι στη Μογγολία δεν είναι απλώς μια εμπειρία σε μια άλλη χώρα, αλλά κάτι που αλλάζει τον ταξιδιώτη. Τον διδάσκει απλότητα, υπομονή, και τον φέρνει αντιμέτωπο με τον ουρανό και τη σιωπή. Όσο ο τουρισμός της ανθίζει, φαίνεται πως η Μογγολία έχει βρει τον τρόπο να προσφέρει σύγχρονες εμπειρίες χωρίς να προδώσει το παρελθόν της.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image