Στην πολύχρωμη ψυχεδέλεια της Yayoi Kusama και στη φρενίτιδα της Beatlemania από τον φακό του McCartney.
Μια τοπιογραφία του Turner, ένα σύνθημα της Barbara Kruger, κι άλλες αφορμές για ταξίδια στο Λονδίνο, τη Βασιλεία, το Μπιλμπάο.
Yayoi Kusama, Fondation Beyeler, Riehen, Ελβετία
Το λιτό, αέρινο κτίριο του Renzo Piano, που περιβάλλεται από αμπελώνες και κήπους με λιμνούλες με πέτρινα νούφαρα, αποτελεί από μόνο του λόγο για ταξίδι στη Βασιλεία. Στις απέριττες αίθουσές του θα στρατοπεδεύσουν οι πολύχρωμες κουκκίδες της «βασίλισσας των πουά», της 96χρονης Γιαπωνέζας καλλιτέχνιδας Yayoi Kusama. Την τελευταία δεκαετία, πάνω από 10 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν σταθεί στην ουρά για ώρες προκειμένου να βιώσουν μια αίσθηση του άπειρου στα περίφημα Infinity Mirror Rooms -τα δωμάτια με τους καθρέφτες- και να θαυμάσουν την καθηλωτική τέχνη της με τις κολοκύθες, τις πεταλούδες και τα μανιτάρια με τα χιλιάδες φωτεινά polka dots. Η έκθεση, όπως επισημαίνει το Fondation Beyeler, που διοργανώθηκε σε στενή συνεργασία με την καλλιτέχνιδα και το στούντιό της, αναδεικνύει την ποικιλία των καλλιτεχνικών μέσων της -από ζωγραφική, γλυπτική, κολάζ και εγκαταστάσεις μέχρι χάπενινγκς, μόδα και λογοτεχνία- και προσφέρει μια ολοκληρωμένη επισκόπηση της πορείας επτά δεκαετιών της Kusama. Η Kusama συνεχίζει το έργο της με μια νεανική, απρόσμενη φρεσκάδα, φορώντας πάντα την κόκκινη περούκα και τα πουά ρούχα της, δημιουργώντας αυτό που ο Άγγλος ιστορικός τέχνης και ποιητής Herbert Read είχε περιγράψει το 1966 ως «εικόνες παράξενης ομορφιάς που πιέζουν… τα όργανα της αντίληψής μας με τρομακτική επιμονή».
*Από 12 Οκτωβρίου 2025 έως 25 Ιανουαρίου 2026
www.fondationbeyeler.ch/en/exhibitions/yayoi-kusama
Turner and Constable, Tate Britain, Λονδίνο
Τα φλεγόμενα ηλιοβασιλέματα και τα γαλήνια λιμάνια του J.M.W. Turner και οι συννεφιασμένοι ουρανοί και τα ουράνια τόξα του John Constable, συναντιόνται σε μια έκθεση που τιμά τα 250 χρόνια από τη γέννηση των δύο κορυφαίων Βρετανών ζωγράφων -το 1775 και το 1776 αντίστοιχα.
Ο Turner, μεγαλωμένος στο σκληρό περιβάλλον του Λονδίνου, αναδείχθηκε γρήγορα σε παιδί-θαύμα της τέχνης, ενώ ο Constable, γιος εύπορου εμπόρου από το Σάφολκ, αγωνίστηκε για την αναγνώριση ακολουθώντας μια πιο αργή πορεία. Σπουδαίοι καλλιτέχνες αλλά και μεγάλοι αντίπαλοι, μοιράζονταν έναν βαθύ δεσμό με τη φύση και ανανέωσαν την τοπιογραφία, φορτίζοντάς την με συναίσθημα και νόημα. Η έκθεση παρουσιάζει έργα-σταθμούς, σκίτσα και προσωπικά αντικείμενα των καλλιτεχνών που καθόρισαν την πορεία της βρετανικής ζωγραφικής, αποτυπώνοντας τοπία από την αγγλική ύπαιθρο και τα ταξίδια τους.
*Από 27 Νοεμβρίου 2025 έως 12 Απριλίου 2026
www.tate.org.uk
Barbara Kruger, Another Day, Another Night, Guggenheim Bilbao, Μπιλμπάο
Είναι εμπειρία να αντικρίζεις για πρώτη φορά τις καμπύλες και τα σχήματα του αστραφτερού Guggenheim, στις όχθες του ποταμού Νερβιόν, «ένα φαντασμαγορικό πλοίο ονείρου με κυματιστή μορφή, ντυμένο με έναν μανδύα τιτανίου», όπως το είχε περιγράψει το New Yorker.
Πέρα από την απίθανη αρχιτεκτονική του Frank Gehry, αυτό τον καιρό οι επισκέπτες του μουσείου έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν και έργα της προκλητικής και πάντα επίκαιρης Barbara Kruger.
Στην έκθεση “Another Day. Another Night” δωμάτια έχουν καλυφθεί από πάνω ως κάτω με ένα περιτύλιγμα βινυλίου γεμάτο με τα διάσημα σλόγκαν της και κινούμενα παζλ, ηχητικά τοπία και βίντεο πολλαπλών καναλιών μεταδίδουν απροσδόκητα μηνύματα. Ενεργή καταναλώτρια και άγρυπνη θεατής της ποπ κουλτούρας, η Kruger ξεκίνησε να οικειοποιείται και να αναπαράγει εικόνες και φράσεις με τις τεχνικές του κολάζ και της μεταξοτυπίας και να ερευνά «τους επιταχυνόμενους τρόπους που ρέουν ακαριαία στα μέσα», στο τέλος της δεκαετίας του ’80. Θαρραλέα και ασυμβίβαστη, έγινε πασίγνωστη χάρη σε έργα όπως το «I Shop Therefore I Am» (1987), μια παράφραση του «σκέφτομαι, άρα υπάρχω» του Καρτέσιου, που αναπαράχθηκε με χίλιους τρόπους και έγινε πολιτιστικό ορόσημο. Χρησιμοποιώντας λιτές, δηλωτικές φράσεις σε έντονο ασπρόμαυρο κείμενο, τονισμένο με κόκκινο ή πράσινο, αντλεί από την οπτική γλώσσα της διαφήμισης, για να μιλήσει για την κατανάλωση, την εξουσία, την ταυτότητα και την επιθυμία. «Το έργο της δεν είναι απλώς κάτι για να το δει κανείς, είναι κάτι για να το βιώσει, να το αμφισβητήσει και να το αντιμετωπίσει» αναφέρει το Guggenheim.
*Έως τις 9 Νοεμβρίου
www.guggenheim-bilbao.eus/en/exhibitions/barbara-kruger
Paul McCartney, Rearview Mirror: Liverpool-London-Paris, Gagosian, Λονδίνο
Όλη η φρενίτιδα, ο ενθουσιασμός και η ανεμελιά της εποχής της Beatlemania παρουσιάζονται μέσα από τον φακό του McCartney, στην έκθεση που παρουσιάζει η περιώνυμη γκαλερί Gagosian στο Mayfair. Από τους θαυμαστές που καταδιώκουν τα Σκαθάρια στην 58η Οδό της Νέας Υόρκης, όπως τους αποτύπωσε ο Paul με την κάμερά του από το αυτοκίνητο, μέχρι τα αυτοπορτρέτα στο ξενοδοχείο George V στο Παρίσι, η έκθεση -αν και καλύπτει μια μικρή χρονική περίοδο, από τον Δεκέμβριο του 1963 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1964- είναι σαν να εικονογραφεί μια ολόκληρη εποχή.
Οι 36 σπάνιες φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο του McCartney «ανακαλούν μια ανεξίτηλη εικόνα της Beatlemania καθώς εξελισσόταν σε παγκόσμιο φαινόμενο», όπως αναφέρει η Gagosian -από τις πρώτες εικόνες που τράβηξε στο Λίβερπουλ με μια Pentax 35 mm μέχρι το πανδαιμόνιο που είχε προκαλέσει η άφιξή τους στο Μαϊάμι και τη Νέα Υόρκη.
*Έως 4 Οκτωβρίου
gagosian.com/exhibitions/2025/paul-mccartney-rearview-mirror-liverpool-london-paris/
Eξωτερική φωτογραφία: en.m.wikipedia.org