Πώς το ταπεινό χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο αντίστροφης μέτρησης εξελίχθηκε σε high fashion αντικείμενο.
Η παράδοση λέει, σύμφωνα με την Britannica, ότι η ιδέα επινοήθηκε από μια νοικοκυρά στο Μόναχο, η οποία είχε κουραστεί να απαντά ασταμάτητα στην ερώτηση των παιδιών της για το πότε θα έρθουν τα Χριστούγεννα. Advent -από το λατινικό adventus, που σημαίνει παρουσία- είναι στη δυτική εκκλησία η χρονική περίοδος αναμονής και προετοιμασίας για τον εορτασμό της Γέννησης του Ιησού, που αρχίζει την τέταρτη Κυριακή πριν από τα Χριστούγεννα.
Τα advent calendar, με ρίζες στη Γερμανία του 19ου αιώνα, στην αρχική μορφή τους δεν ήταν τίποτα παραπάνω από ένα απλό έθιμο: οι οικογένειες προτεσταντών, θέλοντας να μετρήσουν αντίστροφα τις ημέρες μέχρι τα Χριστούγεννα, συνήθιζαν καθημερινά να ανάβουν ένα κερί, να χαράζουν σημάδια με κιμωλία στον τοίχο, να βάζουν ένα άχυρο στη φάτνη ή να κρεμούν θρησκευτικές εικόνες. Η ιδέα του ημερολογίου με τα μικρά πορτάκια που κρύβουν εικόνες επινοήθηκε από τον Γερμανό εκδότη Gerhard Lang τη δεκαετία του 1920. Λέγεται ότι εμπνεύστηκε την ιδέα από τη μητέρα του, η οποία, όταν εκείνος ήταν παιδί, έραβε επάνω σε χαρτόνι 24 μπισκότα ή 24 εικόνες και του επέτρεπε κάθε μέρα να τρώει ένα μπισκότο ή να αποκαλύπτει μία εικόνα -δεν είναι εξακριβωμένο ποια από τις παραπάνω δύο εκδοχές ισχύει.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα ημερολόγια διαδόθηκαν διεθνώς, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τη δεκαετία του 1950 εμφανίστηκαν οι πρώτες εκδόσεις με σοκολατάκια: το πρώτο κυκλοφόρησε το 1958 στις ΗΠΑ, ενώ η σοκολατοποιία Cadbury λάνσαρε το δικό της το 1971 στη Βρετανία. Σταδιακά, τα ημερολόγια ξέφυγαν από το θρησκευτικό πλαίσιο και απέκτησαν ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Σήμερα, η ποικιλία τους δεν έχει όρια, από παιχνίδια και καλλυντικά μέχρι κρασιά και συλλεκτικά αντικείμενα. Η χαρά της προσμονής των Χριστουγέννων μπορεί να ενισχυθεί με ημερολόγια όπως του λονδρέζικου brand κοσμημάτων Missoma: μια πολυτελής κοσμηματοθήκη με 12 χρυσά ή ασημένια κομμάτια, αξίας 365 – 1.295 λιρών.
Τα advent calendar φέρνουν πιο κοντά τα Χριστούγεννα
Οι περισσότεροι οίκοι ή πολυκαταστήματα παρουσιάζουν τώρα τα ημερολόγιά τους, παρέχοντας δυνατότητες για early access στους συνδρομητές τους και pre-orders. Το πολυκατάστημα Selfridges διαθέτει ήδη πάνω από 70 advent calendar για το 2025, από της Chilli No5 με τις premium piri piri και sriracha σος (124,99 λίρες) μέχρι της Byredo, με 24 αρώματα, κεριά και προϊόντα περιποίησης κλεισμένα σε ένα τριώροφο, ζωηρόχρωμο bento-box (650 λίρες). Ήταν ο κλάδος της ομορφιάς που πρωτοστάτησε στην καινοτομία -το πρώτο beauty advent calendar παρουσιάστηκε το 2010 από το Selfridges, κόστιζε 60 λίρες και περιείχε δείγματα προϊόντων του ομίλου L’Oréal, μεταξύ των οποίων Lancôme και Kiehl’s. Γρήγορα το concept εξαπλώθηκε σε τρόφιμα, ποτά, κοσμήματα.
Ένα από τα πιο περιζήτητα beauty advent calendar είναι του ιστορικού λονδρέζικου πολυκαταστήματος Liberty. Για το 2025, το γοητευτικό κουτί που απεικονίζει την εμβληματική πρόσοψη σε στυλ Tudor Revival του κτιρίου φιλοτεχνήθηκε από τον καλλιτέχνη Clym Evernden και περιέχει 30 προϊόντα ομορφιάς, από κρέμες Augustinus Bader μέχρι niche αρώματα Ex Nihilo. Η τιμή του είναι 275 λίρες, όμως το Liberty διαβεβαιώνει τους επίδοξους αγοραστές ότι η αξία των προϊόντων φτάνει τις 1.245 λίρες. Το Liberty ήταν εκείνο που άνοιξε το δρόμο για high-end ημερολόγια, εμπνέοντας στη συνέχεια και άλλες πολυτελείς μάρκες να δημιουργήσουν δικές τους εκδοχές με προϊόντα υψηλής αξίας. Λάνσαρε το πρώτο του beauty advent calendar το 2012, το οποίο έγινε sold-out online μέσα σε μιάμιση μέρα, ενώ έξω από το κατάστημα σχηματίστηκαν ουρές για ώρες. Το 2017, διπλασίασε την παραγωγή του στα 10.000 κομμάτια. Ήταν η χρονιά, όπως αναφέρει η Guardian, που τα luxury advent calendar έγιναν mainstream. Από τις σοκολάτες και τα γλυκά του Fortnum & Mason μέχρι τα sex toys της Lovehoney, υπήρχαν ημερολόγια για κάθε γούστο.
Η προετοιμασία και ο σχεδιασμός ενός ημερολογίου ξεκινά από το καλοκαίρι. Αυτήν την περίοδο οργανώνονται οι συσκευασίες, οι συνεργασίες με brands αν πρόκειται για ημερολόγιο πολυκαταστήματος, ο τελικός προϋπολογισμός και το περιεχόμενο – samples, full-size προϊόντα κ.λπ. Ο κόπος είναι μεγάλος, το ίδιο και η ανταμοιβή, καθώς το ημερολόγιο είναι ένα ισχυρό εργαλείο δημοσίων σχέσεων: με τους beauty content creators να κάνουν μια ανάρτηση καθημερινά για 12 ή 24 μέρες, ανάλογα με το περιεχόμενο του ημερολογίου, retailers και brands κερδίζουν πολύ content μέσα από ένα και μόνο προϊόν.
Φέτος, τα ακριβότερα ημερολόγια που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι στιγμής είναι της Sisley Paris (640 λίρες) με 25 προϊόντα φυλαγμένα σε ένα παραμυθένιο κουτί που δημιούργησε ο Βρετανός καλλιτέχνης Luke Edward Hall, το The Hive of Wonders της Guerlain, μια «κυψέλη των θαυμάτων» που φιλοτέχνησε η Τουρκάλα σχεδιάστρια κοσμημάτων Begum Khan (560 λίρες), το beauty advent calendar του Christian Louboutin (545 λίρες), το beauty ημερολόγιο της Fortnum & Μason με 26 προϊόντα περιποίησης (320 ευρώ) και το ημερολόγιο με χριστουγεννιάτικα στολίδια της Villeroy & Boch (446 λίρες).
Η υψηλή τιμή τους είναι μια συνάρτηση της συλλεκτικής συσκευασίας σε συνεργασία με καλλιτέχνες, της συνολικής αξίας των αντικειμένων που περιέχουν και του κύρους του brand. Όλη η ιδέα βασίζεται πάνω στην προσμονή και την αποκλειστικότητα. Αλλωστε, τι άλλο κάνει ένα advent calendar πέρα από το να φωνάζει: «έρχονται Χριστούγεννα, σου αξίζει ένα σπάνιο, πολύτιμο δώρο καθημερινά».
Εξωτερική φωτογραφία: www.fortnumandmason.com