Από πόλεις που χωρίζονται τυπικά αλλά λειτουργούν ενιαία, μέχρι δρόμους που περνούν από τη μία χώρα στην άλλη χωρίς καν ένα σημάδι, τα «αόρατα» σύνορα είναι μέρος της καθημερινότητας εκατομμυρίων ανθρώπων.
Παρά τις πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις, τα αόρατα σύνορα παραμένουν ένα από τα πιο ορατά επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Δείχνουν ότι, όταν υπάρχει βούληση και συνεργασία, το «εμείς» μπορεί να υπερισχύσει του «εγώ». Ακόμα και μεταξύ κρατών. Κάθε ημέρα ταξιδιώτες, επαγγελματίες και κάτοικοι παραμεθόριων περιοχών περνούν από τη μία χώρα στην άλλη και γι’ αυτούς είναι τόσο απλό, όσο μια βόλτα από τη μία γειτονιά στην άλλη. Η ζώνη Σένγκεν, που δημιουργήθηκε με στόχο την ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει καταργήσει τους ελέγχους στα περισσότερα εσωτερικά σύνορα. Έτσι, μπορεί κάποιος να οδηγήσει από τη Γερμανία στην Ολλανδία ή από τη Γαλλία στην Ιταλία χωρίς καν να αντιληφθεί ότι έχει αλλάξει χώρα. Συχνά, το μόνο που υποδηλώνει αυτή τη μετάβαση είναι μια πινακίδα καλωσορίσματος, τίποτα περισσότερο. Κι αυτά τείνουν πια να καταργηθούν.
Θέλετε και παραδείγματα; Ορίστε τα πιο τρανταχτά απ’ αυτά, διασπαρμένα σε διάφορα σημεία της ηπείρου μας.
Βέλγιο – Ολλανδία (Barle Hertog – Barle Nassau)
Η πόλη Μπαρλέ είναι διαιρεμένη μεταξύ Βελγίου και Ολλανδίας, με το σύνορο να περνά ανάμεσα σε σπίτια, καταστήματα και δρόμους. Οι κάτοικοι συχνά βρίσκονται και στις δύο χώρες την ίδια στιγμή, καθώς το σύνορο είναι τόσο ασαφές αλλά και τόσο ενσωματωμένο στην καθημερινή ζωή.
Ιταλία – Σλοβενία (Gorizia – Nova Gorica)
Η πόλη Γκόριτσα στην Ιταλία και η Νόβα Γκόριτσα στη Σλοβενία είναι δύο πόλεις που έχουν ενωθεί πια πολιτιστικά και κοινωνικά, παρά το ότι βρίσκονται σε διαφορετικές χώρες. Το σύνορο περνά ανάμεσα σε κοινές πλατείες, δρόμους και καταστήματα, και οι κάτοικοι συχνά μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ των δύο πόλεων χωρίς να το αντιλαμβάνονται. Αυτό δεν συνέβαινε μέχρι το 2004, καθώς ένα τείχος ορθωνόταν στο κέντρο της πόλης και την χώριζε, ένα από τα σύμβολα του Ψυχρού Πολέμου που δίχασε την Ευρώπη.
Ουγγαρία – Σλοβακία (Esztergom – Sturovo)
Η πόλη Έστεργκομ στην Ουγγαρία και η σλοβακική πόλη Στουρόβο είναι δύο πόλεις που ενώνονται πολιτιστικά και κοινωνικά, παρά το ότι βρίσκονται σε διαφορετικές χώρες. Χτισμένες σε διαφορετικές όχθες του Δούναβη, που χωρίζει ούτως ή άλλως τα δύο κράτη, ενώνονται μέσω ενός της γέφυρας Μαρία Βαλέρια. Εννοείται ότι οι κάτοικοι μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ των δύο πόλεων και συχνά δεν αντιλαμβάνονται πού βρίσκονται, δεδομένου ότι και στις δύο πόλεις τα ουγγρικά χρησιμοποιούνται πολύ.
Γερμανία – Ολλανδία (Aachen – Vaals)
Η πόλη Άαχεν στη Γερμανία και η γειτονική ολλανδική πόλη Φάαλς είναι τόσο στενά συνδεδεμένες που το σύνορο περνά κυριολεκτικά ανάμεσα σε σπίτια, δρόμους και καφετέριες! Οι κάτοικοι συχνά μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ των δύο χωρών χωρίς να το αντιλαμβάνονται, καθώς οι πινακίδες κυκλοφορίας και τα καταστήματα είναι κοινά και στις δύο πλευρές.
Γερμανία – Τσεχία (Plesna – Bad Brambach)
Η περιοχή γύρω από την πόλη Πλζεν στην Τσεχία και την περιοχή της Βαυαρίας στη Γερμανία είναι τόσο στενά συνδεδεμένες που οι κάτοικοι συχνά μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ των δύο χωρών. Τα συγκεκριμένα χωριά δεν εφάπτονται στα σύνορα, όμως μπορεί κανείς να μεταβεί από τη μία χώρα στην άλλη με παραδοσιακή φορτηγίδα, μέσω ενός μικρού ποταμού, του Φλάισενμπαχ. Οι συγκοινωνίες είναι κοινές και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις συχνά διοργανώνονται από κοινού.
Γαλλία – Βέλγιο – Λουξεμβούργο (Mont-Saint-Martin – Aubange – Petange)
Η περιοχή του Μες στη Γαλλία, η ανατολική Βαλωνία στο Βέλγιο και η δυτική πλευρά του Λουξεμβούργου είναι τόσο κοντά μεταξύ τους, όχι μόνο γεωγραφικά, αλλά και πολιτισμικά. Πολλοί κάτοικοι του ενός οικισμού εργάζονται ή βγαίνουν για να διασκεδάσουν σε… άλλη χώρα. Οι μετακινήσεις είναι καθημερινές και χωρίς ελέγχους, με κοινές συγκοινωνίες και κοινές υπηρεσίες, όπως ταχυδρομείο και υγειονομική περίθαλψη.
Αυστρία – Γερμανία (Salzburg – Bad Reichenhal)
Η πόλη Σάλτσμπουργκ στην Αυστρία και η γερμανική πόλη Μπαντ Ράιχενχαλ είναι τόσο κοντά μεταξύ τους που οι κάτοικοι συχνά μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ των δύο χωρών για εργασία, ψώνια ή αναψυχή. Οι συγκοινωνίες είναι κοινές και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις πάντα διοργανώνονται από κοινού, υπάρχουν δύο δημοτικές αρχές, αλλά λειτουργούν κατ’ ουσία σαν μία.
Γαλλία – Βέλγιο (Lille – Tournai)
Η πόλη Λιλ στη Γαλλία και η βελγική πόλη Τουρνέ είναι τόσο κοντά μεταξύ τους που οι κάτοικοι συχνά μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ των δύο χωρών. Παλαιότερα υπήρχαν πινακίδες που ειδοποιούσαν για την είσοδο στη μία ή την άλλη χώρα, τώρα υπάρχουν μόνο οι διαφορετικές πινακίδες σήμανσης των δρόμων. Για τη Γαλλία είναι κόκκινες Α27 και για το Βέλγιο πράσινες Ε42.
Σλοβακία – Αυστρία (Bratislava – Kittsee)
Η Μπρατισλάβα, η πρωτεύουσα της Σλοβακίας, καθώς και η αυστριακή πόλη Κίτζε είναι, πλέον, ένα ενιαίο πολεοδομικό συγκρότημα. Παλιότερα χωρισμένοι οικισμοί λόγω του Σιδηρούν Παραπετάσματος, αποκατέστησαν γρήγορα την επαφή τους. Πάνω από το 70% του τζίρου στα καταστήματα του Κίτζε γίνεται από Σλοβάκους και πάνω από το 80% των νέων στο Κίτζε διασκεδάζει στη Μπρατισλάβα.
Ελβετία – Γαλλία (Geneve – Annemasse)
Αν και η Ελβετία δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι μέλος της Σένγκεν. Τα σύνορα μεταξύ της Γενεύης και της γαλλικής μικρής πόλης Ανμάς είναι ανοιχτά, με τραμ, λεωφορεία και πεζούς να κινούνται ανενόχλητοι. Η συνεργασία των δύο πλευρών είναι παράδειγμα λειτουργικής συνύπαρξης. Λόγω της σημαντικής διαφοράς στα ενοίκια και γενικά στην καθημερινή ζωή, πολλοί εργαζόμενοι στη Γενεύη, ακόμα και Ελβετοί, προτιμούν να ζουν στη Γαλλία.
Εξωτερική φωτογραφία: Getty Images / Ideal Image