Έρευνα αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι που δεν αγχώνονται για την υγεία τους, πεθαίνουν νωρίτερα από τους υπόλοιπους.
Η ανησυχία θεωρείται συχνά ως ένα αρνητικό συναίσθημα, κάτι που πρέπει να αποφεύγεται ή να διαχειρίζεται. Ωστόσο, έρευνες δείχνουν ότι η ανησυχία για την υγεία μας μπορεί στην πραγματικότητα να είναι ευεργετική με ορισμένους τρόπους. Αντί να είναι καθαρά επιζήμια, η ανησυχία που σχετίζεται με την υγεία μπορεί να λειτουργήσει ως ισχυρό κίνητρο, να ενθαρρύνει την επίλυση προβλημάτων και ακόμη και να μειώσει το άγχος μακροπρόθεσμα.
Τι λένε οι έρευνες
Ένας από τους πρώτους ειδικούς που διερεύνησε τα πιθανά οφέλη της ανησυχίας αυτής, ήταν ο ψυχολόγος Graham Davey του Πανεπιστημίου του Sussex στην Αγγλία. Σε μια μελέτη που διεξήχθη το 1994, ο Davey κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ανησυχία μπορεί να είναι εποικοδομητική, ιδίως όταν οδηγεί τα άτομα να αναλάβουν προληπτική δράση όσον αφορά την υγεία τους. Η έρευνά του έδειξε ότι η ανησυχία μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να επιλύσουν προβλήματα, παρακινώντας τους να αναζητήσουν πληροφορίες, να συμβουλευτούν επαγγελματίες υγείας και να υιοθετήσουν πιο υγιεινές συμπεριφορές. Διαπίστωσε ότι η ανησυχία, όταν διαχειρίζεται σωστά, μπορεί στην πραγματικότητα να μειώσει το άγχος παρέχοντας μια αίσθηση ελέγχου σε αβέβαιες καταστάσεις.
Υποστηρίζοντας περαιτέρω αυτή την προοπτική, η ψυχολόγος Maya Tamir του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ διεξήγαγε το 2005 μια μελέτη που ανέδειξε τις πτυχές της ανησυχίας που ενισχύουν την απόδοση. Η έρευνά της κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ανησυχία μπορεί να βελτιώσει την απόδοση σε γνωστικά απαιτητικά καθήκοντα, όπως τεστ ή εξετάσεις. Αυτό υποδηλώνει ότι όταν ανησυχούμε για την υγεία μας, μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε πιο ενημερωμένες και προληπτικές επιλογές, όπως να προγραμματίζουμε τακτικές εξετάσεις, να διατηρούμε μια ισορροπημένη διατροφή ή να λαμβάνουμε προληπτικά μέτρα.
Πώς λειτουργεί η ανησυχία για την υγεία μας
Η ανησυχία μπορεί να λειτουργήσει ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, ωθώντας μας να δώσουμε προσοχή σε πιθανούς προβληματισμούς για την υγεία πριν αυτοί γίνουν σοβαροί. Για παράδειγμα, ένα άτομο που ανησυχεί για καρδιακές παθήσεις μπορεί να είναι πιο πιθανό να υιοθετήσει έναν υγιεινό για την καρδιά τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της τακτικής άσκησης και των διατροφικών αλλαγών. Παρομοίως, κάποιος που ανησυχεί για τους κινδύνους του καπνίσματος μπορεί να είναι πιο πρόθυμος να το κόψει ή να αποφύγει να ξεκινήσει τη συνήθεια αυτή εξαρχής.
Επιπλέον, η ανησυχία που σχετίζεται με την υγεία μπορεί να ενθαρρύνει τα άτομα να ενημερώνονται για τις ιατρικές εξελίξεις, τις θεραπευτικές επιλογές και τις βελτιώσεις του τρόπου ζωής που θα μπορούσαν να τους ωφελήσουν. Πολλοί άνθρωποι που βιώνουν ένα μέτριο επίπεδο ανησυχίας για την υγεία τους είναι πιο πιθανό να ερευνήσουν τα συμπτώματα, να διαβάσουν για τη διατροφική επιστήμη και να παραμείνουν ενήμεροι για τις αναδυόμενες τάσεις της υγείας. Αυτού του είδους η προληπτική στάση μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη λήψη αποφάσεων και βελτιωμένη συνολική ευημερία.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ανησυχία μπορεί επίσης να ενισχύσει τις κοινωνικές σχέσεις. Οι άνθρωποι που ανησυχούν για την υγεία τους συχνά απευθύνονται σε ομάδες υποστήριξης, σε διαδικτυακά φόρουμ και σε αγαπημένα πρόσωπα για συμβουλές και καθησυχασμό. Αυτή η εμπλοκή μπορεί να ενισχύσει τις ισχυρότερες σχέσεις και την αίσθηση της κοινότητας, η οποία έχει αποδειχθεί ότι έχει θετικές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία. Η γνώση ότι άλλοι μοιράζονται παρόμοιες ανησυχίες μπορεί να προσφέρει παρηγοριά και ενθάρρυνση για τη διατήρηση υγιεινών συνηθειών.
Τι γίνεται όμως με το άγχος;
Ωστόσο, είναι σημαντικό να υπάρχει ισορροπία. Ενώ ένα μέτριο επίπεδο ανησυχίας που σχετίζεται με την υγεία μπορεί να είναι ευεργετικό, η υπερβολική ή χρόνια ανησυχία μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και περιττό πανικό. Το κλειδί είναι να χρησιμοποιείτε την ανησυχία ως εργαλείο παρακίνησης και όχι να την αφήνετε να μετατρέπεται σε φόβο. Η εξάσκηση της ενσυνειδητότητας, η αναζήτηση επαγγελματικών συμβουλών όταν χρειάζεται και η ανάληψη εποικοδομητικής δράσης μπορούν να βοηθήσουν να διασφαλιστεί ότι η ανησυχία παραμένει μια θετική δύναμη και όχι μια πηγή άγχους. Όταν λοιπόν αξιοποιείται σωστά, η ανησυχία και όχι το άγχος, μπορεί να μας παρακινήσει να φροντίζουμε καλύτερα τον εαυτό μας, να βελτιώσουμε τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και ακόμη και να ενισχύσουμε τις γνωστικές μας επιδόσεις.
Eξωτερική φωτογραφία: Getty Images / Ideal Image