Συνέντευξη με τον Kristian Villadsen, διευθυντή του αρχιτεκτονικού γραφείου Gehl People.
Μέσα από την παρουσίαση του γραφείου Gehl για τα έργα που εκτείνονται σε μεγάλες αστικές πόλεις όπως η Σανγκάη, ή παλιότερα η Νέα Υόρκη και το Λονδίνο και την διαδικασία του πώς σχεδιάζουμε νέες γειτονιές στην Ευρώπη, ο Kristian Villadsen θα μιλήσει στην ημερίδα ΕΣΩ για τη σημασία της σχέσης μεταξύ της ζωής, της βιωσιμότητα και των πόλεων. Την Τετάρτη 24 Μαΐου 2023 η ημερίδα θα λάβει χώρα, για 11η συνεχόμενη χρονιά -αυτή τη φορά στην Αίθουσα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Αναπόφευκτα ξεκινήσαμε τη συζήτησή μας από την ομιλία που θα κάνει στην Αθήνα.
-Ποιο είναι το θέμα της δικιάς σας παρέμβασης που θα κάνετε στο συνέδριο αρχιτεκτονικής και design ΕΣΩ στο Μέγαρο Μουσικής;
Καταρχήν το κλειδί είναι η βιώσιμη συμπεριφορά. Και πώς μπορείς να την περάσεις στην αρχιτεκτονική των πόλεων. Θα εξετάσω πώς εφαρμόζεται αυτό σε διαφορετικής κλίμακας έργα από μια πλατεία, μέχρι ένα masterplan αστικής ανάπτυξης που θα επηρεάσει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. To θέμα είναι να δημιουργούμε ένα τέτοιο πλαίσιο ώστε η ζωή των ανθρώπων να γίνεται πιο βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον.
-Ποια είναι τα πιο σημαντικά -σε σχέση με την επίδραση τους στις ζωές των ανθρώπων που γνωρίζω ότι είναι η τεράστια προτεραιότητά σας- projects που έχετε αναλάβει;
Το γραφείο μας υπάρχει από το 2000 και εκτός από την Κοπεγχάγη, έχουμε γραφεία στη Νέα Υόρκη και το Σαν Φρανσίσκο. Ακόμα και από τα πρώτα μας γραφεία στην Κοπεγχάγη, το 80-90% των έργων μας βρίσκονται στο εξωτερικό. Εργαζόμαστε σε περισσότερες από 300 πόλεις σε πάνω από 50 διαφορετικές χώρες και ο αριθμός συνεχίζει να αυξάνεται, αλλά αυτό που μας κάνει να ξεχωρίζουμε ως γραφείο είτε δουλεύουμε με πόλεις, ή με NGOs, ή με ιδιωτικές εταιρείες ανάπτυξης χώρων ή ακινήτων, ή ιδρύματα, είναι ότι συλλέγουμε στοιχεία που αφορούν τη ζωή των ανθρώπων και τις αλλαγές που θα προκαλέσει σε αυτή καθημερινά, το project που έχουμε αναλάβει. Επομένως, δουλεύοντας ανά την υφήλιο με διαφορετικές κουλτούρες και κλίματα, μας δίνει μια ικανοποιητική συνειδητοποίηση, τι σημαίνουν οι αλλαγές που δημιουργούμε στην πόλη, στις βιομηχανίες της, στις περιοχές των σπιτιών, αλλά και σε κάθε μορφής έργου σε υδάτινα μέτωπα, είτε πρόκειται για θάλασσα, ή για λίμνη ή για ποτάμια. Εχουμε, βάσει τεκμηρίων, μαρτυρίες τού πόσο σημαντική είναι αυτή η μεταμόρφωση για τη ζωή των ανθρώπων. Φυσικά μελετούμε την κοινωνική επίδραση ενός έργου σε δημόσιο χώρο ή πάρκο.
Σε ποιες μεγάλες πόλεις έχετε εργαστεί;
Δουλεύουμε σε μεγάλες πόλεις σαν τη Νέα Υόρκη, την πόλη του Μεξικό, το Λονδίνο και άλλες σημαντικές μεγαλουπόλεις, πρόσφατα για παράδειγμα, υλοποιήσαμε σημαντικά projects στη Σαγκάη. Οπως επίσης κάνουμε projects που συνδέονται με masterplans όπως τη δημιουργία καινούργιων γειτονιών. Εμείς ως αρχιτέκτονες ή αστικολόγοι έχουμε τεράστια ευθύνη, που είναι να σχεδιάζουμε το πλαίσιο της ζωής του καθενός από εμάς. Αυτός είναι ο πυρήνας της επιχείρησής μας. Και τελικά, δουλεύουμε με τις τοπικές κοινότητες όλων των ηλικιών, της κάθε καινούργιας γειτονιάς που αποτελεί αντικείμενο του έργου, για να διαμορφώσουμε μια καλύτερη άποψη για την επίδρασή του.
-Ποιες είναι λοιπόν οι άλλες επιστημονικές ειδικότητες που αλληλοεπιδρούν σε ένα project του γραφείου σας;
Δεν είμαστε το τυπικό αρχιτεκτονικό γραφείο, με την έννοια ότι, για παράδειγμα, δεν αναλαμβάνουμε εύκολα τον σχεδιασμό κτιρίων. Αποστολή μας είναι να ενδυναμώσουμε τους άλλους να υποστηρίξουν την αλλαγή, εννοώ τους μετόχους και τους developpers, να υιοθετήσουν τις πρακτικές που αποσκοπούν στο γενικότερο όφελος της πόλης. Το γραφείο μας έχει φυσικά αρχιτέκτονες, urban planners, αρχιτέκτονες τοπίου, αλλά και ανθρωπολόγους, κοινωνιολόγους, αναλυτές δεδομένων, μια ευρεία ποικιλία επιδεξιοτήτων που εργάζονται in house.
Πώς τα καταφέρατε να αναλάβετε σημαντικά projects σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη για παράδειγμα;
Ημασταν ήδη πολύ γνωστοί για τα έργα μας σε δημόσιους χώρους και στην προώθηση της πράσινης κινητικότητας στην πόλη και την κουλτούρα ποδηλάτου και η Κοπεγχάγη ήταν ένα λαμπρό και πετυχημένο παράδειγμα της δράσης μας. Οταν η πόλη της Νέας Υόρκης στράφηκε προς το τμήμα των δημόσιων μεταφορών, θέλησε να ακολουθήσει το παράδειγμα της Κοπεγχάγης και απευθύνθηκε στο γραφείο μας. Ημασταν αρκετά τυχεροί που ο δήμαρχος Bloomberg είχε υιοθετήσει μια καινούργια στρατηγική, αυτή της “A Greener greater New York” και ήμασταν χαρούμενοι να βρεθούμε την κατάλληλη στιγμή για να δώσουμε το know-how μας στο διοικητικό τμήμα μεταφορών της Νέας Υόρκης, για το πώς μπορεί να υλοποιηθεί αυτή η στρατηγική του δημάρχου στην πόλη.
Πολλές πόλεις μπορούν να έχουν την ίδια φιλοδοξία, αλλά το θέμα είναι πώς να το υλοποιήσουν με τρόπο που να σημαίνει κάτι θετικό για τις ζωές των ανθρώπων. Ετσι διασχίσαμε όλη την περιοχή της Αμερικάνικης μητρόπολης, εντοπίσαμε τις αδυναμίες της στο δίκτυο των μεταφορών και προτείναμε κάποια πιλοτικά projects από τα οποία θα μαθαίναμε πώς θα μπορούσαμε να κινηθούμε στη συνέχεια. Αυτό που διαπιστώσαμε ήταν ότι η Times Square, ίσως η πιο διάσημη πλατεία της Βόρειας Αμερικής, στο 90% της χρήσης της ήταν για αυτοκίνητα. Ο δήμαρχος Bloomberg συμφώνησε μαζί μας ότι το ποσοστό του χώρου για τους πεζούς δεν ήταν αρκετό. Ετσι αποφασίσαμε να “κλείσουμε” κάποιες από τις 6 λωρίδες αυτοκινήτων που υπήρχαν τότε και να την κάνουμε να μοιάζει πιο πολύ με πλατεία.
Τι κάνατε συγκεκριμένα;
Διαμορφώσαμε την Times Square με τέτοιο τρόπο ώστε να τη διασχίζουν σήμερα 400.000 πεζοί την ημέρα. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ένα τμήμα των δρόμων δόθηκε στον κόσμο που θέλει να τη διασχίσει με τα πόδια. Μπορεί 60.000 αυτοκίνητα να χρειάστηκε να κάνουν μια μικρή παράκαμψη, αλλά έχεις 400.000 πεζούς που επωφελούνται. Η αντίδραση των media μπορεί να μην ήταν αμέσως θετική, αλλά δεν παύει να ήταν η πρώτη φορά που ο κόσμος μπορούσε να καθίσει και να απολαύσει την Times Square.
Παρόμοια έργα κάναμε στο Midtown κατά το μήκος του Broadway και σε άλλες περιοχές του Μανχάταν που οδήγησαν στη δημιουργία συνολικά 55.000 τετραγωνικών μέτρων δημόσιου χώρου για πεζούς και ποδηλάτες. Η επιτυχία του έργου έδωσε κι άλλη ισχύ στον δήμαρχο και στο τμήμα μεταφορών του δήμου. Με αυτή τη μεταβολή επωφελήθηκαν οι τοπικές επιχειρήσεις, αφού η πιθανότητα να μπει κάποιος σε ένα τοπικό κατάστημα αυξήθηκε κατά 170% και οι κενοί χώροι στα καταστήματα μειώθηκαν κατά 50%. Ολα αυτά ολοκληρώθηκαν μέχρι το καλοκαίρι του 2009. Δεν ήταν μεγάλη επένδυση μπροστά στην ποιοτική αλλαγή που έγινε στην πόλη.