Από την εμβληματική Notre Dame du Ronchamp του Le Corbusier, μέχρι την αιθέρια Church of Light του Τadao Anto, αυτές οι εκκλησίες σπάνε την παράδοση της θρησκευτικής αρχιτεκτονικής και προσφέρουν μια αλλιώτικη πνευματική εμπειρία.
Ο χώρος, οι καθαρές γραμμές, το φως και ο ήχος ενορχηστρώνονται τέλεια. Το περίτεχνο, το υπερβολικό και το παραδοσιακό στοιχείο απομακρύνονται. Εμφαση δίνεται στην κατάνυξη, την προσευχή, τον διαλογισμό. «Αρχιτεκτονική είναι το επιδέξιο, σωστό και εντυπωσιακό παιχνίδι των όγκων κάτω από το φως…» είχε πει ο Le Corbusier και οι σύγχρονοι αρχιτέκτονες ακολούθησαν τα βήματά του για να σχεδιάσουν μια θρησκευτική εμπειρία που βασίζεται στον στοχασμό, όπως αποδεικνύουν οι συγκεκριμένοι ναοί.
Νotre-Dame-du-Haut, Ronchamp, Γαλλία
Το 1950 ανατέθηκε στον Γαλλο-Ελβετό αρχιτέκτονα Le Corbusier να σχεδιάσει μια καθολική εκκλησία στη Ronchamp, στη θέση του παρεκκλησίου του 4ου αιώνα που καταστράφηκε στον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1954 και είναι ένα από τα πιο ασυνήθιστα του πρωτοπόρου του Μοντερνισμού, «ένα γλυπτικό αντικείμενο» όπως αναφέρει το Αrch Daily. Με μια εντυπωσιακή καμπυλωτή oροφή που ανασηκώνεται προς τον ουρανό και εσωτερικό με κατάλευκους τοίχους και ακανόνιστη διάταξη παράθυρων σε διάφορα μεγέθη όταν το φως εισχωρεί στο παρεκκλήσι, προσφέρει μια μεταμορφωτική εμπειρία.
Chapel of the Holy Cross, Sedona, H.Π.Α.
Εμπνευσμένο από τα γεωλογικά θαύματα της Αριζόνας, το παρεκκλήσι ολοκληρώθηκε το 1956 από τον Αμερικανό αρχιτέκτονα Richard Hein, κατά παραγγελία της γλύπτριας, ζωγράφου και φοιτήτριας του Frank Lloyd Wright, Marguerite Brunswig Staude που κατοικούσε στην περιοχή. Με θεμέλια πάνω στους κόκκινους βράχους της Σεντόνα, το παρεκκλήσι αγναντεύει μια κοιλάδα που εκτείνεται ως τον ορίζοντα. Η συμπαγής δομή του στηρίζεται πάνω σε έναn γιγάντιο σταυρό, ενώ στο εσωτερικό η απουσία διακόσμησης και η απέραντη θέα στο συγκλονιστικό τοπίο ευνοούν την εσωτερικότητα και τον στοχασμό.
Church of Light, Ibaraki, Iαπωνία
Η φιλοσοφία του Ιάπωνα αρχιτέκτονα Tadao Ando παίρνει σάρκα και οστά σε αυτή την εκκλησία στη μικρή πόλη Ibaraki κοντά στην Οσάκα. Η τελική της μορφή ολοκληρώθηκε το 1999 και όπως επισημαίνει το Arch Daily αποτελεί έκφραση μιας αρχιτεκτονικής της δυαδικότητας, ένα παιχνίδι ανάμεσα στους όγκους και τον χώρο, το φως και το σκοτάδι, την ένταση και τη γαλήνη, το υλικό και το άυλο. Στο κέλυφός της από τσιμέντο, εκτός από τον σταυρό στην ανατολική πρόσοψη που διοχετεύει φως στο εσωτερικό, μετατρέποντας τον σκοτεινό όγκο σε ένα φωτεινό κουτί, τίποτε άλλο δεν θυμίζει την παραδοσιακή χριστιανική αισθητική.
Jubilee Church, Ρώμη, Ιταλία
Το πρώτο έργο του φημισμένου Αμερικανού αρχιτέκτονα Richard Meier στην ιταλική πρωτεύουσα ανατέθηκε από την Επισκοπή της Ρώμης για να αναβαθμίσει τα απομακρυσμένα ανατολικά προάστια αλλά και να τονίσει τον βασικό ρόλο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής στους θρησκευτικούς χώρους. Με μεγάλες λευκές επιφάνειες από σκυρόδεμα και τρεις τεράστιους καμπυλωτούς τοίχους που θυμίζουν κοχύλια και με μια γυάλινη οροφή που επιτρέπει στο φως του ήλιου να διεισδύσει στον χώρο δημιουργώντας ατμοσφαιρικά εφέ φωτισμού, η εκκλησία ολοκληρώθηκε το 2003 και αποτελεί το καμάρι της περιοχής Τοr Tre Teste.
Northern Lights Cathedral, Αlta, Νορβηγία
Εμπνευσμένος από τα κυματοειδή σχήματα που δημιουργεί το Bόρειο Σέλας στον νυχτερινό ουρανό, ο ναός εγκαινιάστηκε το 2003 και βρίσκεται στην πόλη Alta, 500 χλμ. βόρεια του Αρκτικού Κύκλου. Σχεδιάστηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο schmidt hammer lassen, έχει σπειροειδή μορφή που φτάνει τα 47 μέτρα ύψος, πρόσοψη ντυμένη με τιτάνιο που αντανακλά τα χρώματα του ουράνιου φαινομένου τις πολικές νύχτες και θεωρείται αρχιτεκτονικό ορόσημο της περιοχής. «Ο καθεδρικός ναός αντανακλά, κυριολεκτικά και μεταφορικά, το βόρειο σέλας: αιθέριο, παροδικό, ποιητικό και όμορφο. Εμφανίζεται ως ένα μοναχικό γλυπτό σε αλληλεπίδραση με τη θεαματική φύση» αναφέρει ο John F. Lassen, ένας από τους αρχιτέκτονες που τον σχεδίασαν.
San Paolo Apostolo, Φολίνιο, Ιταλία
Σύμβολο αναγέννησης μετά τους φονικούς σεισμούς του 1997, η εκκλησία που σχεδίασαν οι Iταλοί αρχιτέκτονες Doriana και Massimiliano Fuksas είναι ένας μονόλιθος καθαρής, απόλυτης γεωμετρίας που ολοκληρώθηκε το 2009. Tα γεωμετρικά ανοίγματα με την ακανόνιστη μορφή που είναι λαξευμένα στη βόρεια και τη νότια πλευρά του κτιρίου δημιουργούν έναν διάλογο με τον ουρανό και αφήνουν δέσμες φωτός να διεισδύσουν στο εσωτερικό, οι οποίες φωτίζουν σαν προβολείς διάφορα μέρη του ναού. Τα έπιπλα και τα σύγχρονα κρεμαστά φωτιστικά σχεδιάστηκαν επίσης από το στούντιο Fuksas.