Αν και συνδέουμε τη μοναξιά με την επίδρασή της στην ψυχική υγεία, μπορεί επίσης να έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στη σωματική μας υγεία.
Σύμφωνα με μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών (Joint Research Centre-JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2019, ένας στους δέκα Έλληνες (το 10%) νιώθει συχνά μοναξιά, ενώ περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα (το 43%) συναντιούνται με την οικογένεια ή τους φίλους τους το πολύ μια φορά το μήνα. Αντίστοιχα, το 2022, η έκθεση των Meta και της Gallup State of Social Connections μελέτησε τη σύνδεση και τη μοναξιά σε 142 χώρες και κατέταξε την Ελλάδα στην 12η θέση παγκοσμίως με τους πολίτες της να συνδέονται σε ποσοστό 87% «πολύ» ή «αρκετά» με άλλους ανθρώπους, ενώ μόλις το 1% αισθάνεται «καθόλου» συνδεδεμένο. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα είναι στην 118η θέση αναφορικά με την μοναξιά που αισθάνονται οι κάτοικοί της καθώς μόλις το 11% νιώθει «πολύ» μοναξιά.
Η μοναξιά μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία μας και να προκαλέσει μια ποικιλία σωματικών προβλημάτων.
1. Διαταραχές ύπνου
Μια άλλη δυσάρεστη και επικίνδυνη επίδραση του στρες της μοναξιάς: οι διαταραγμένοι κύκλοι ύπνου. Ο διαταραγμένος ύπνος συνδέεται με την παχυσαρκία, τις ορμονικές ανισορροπίες καθώς και με τη γνωστική έκπτωση.
2. Μεγαλύτερος κίνδυνος καρδιακής νόσου
Μία από τις λιγότερο γνωστές αλλά σημαντικές συνέπειες της μοναξιάς είναι ο αντίκτυπός της στην καρδιαγγειακή υγεία. Τα χρόνια αισθήματα απομόνωσης καταλήγουν συχνά σε αυξημένη αρτηριακή πίεση -ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για καρδιακές παθήσεις. Σύμφωνα με πολλαπλές μελέτες, οι αδύναμοι κοινωνικοί δεσμοί συνδέονται με 29% αυξημένο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο και υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού, κατά 32%.
3. Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Η χρόνια μοναξιά μπορεί επίσης να έχει σημαντική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού. Οι κακές διαπροσωπικές σχέσεις επιδεινώνουν την ανοσολογική άμυνα του σώματος -καθιστώντας το πιο ευάλωτο στις λοιμώξεις- και ενισχύουν τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις, εξηγούν οι ειδικοί. Η χρόνια φλεγμονή με τη σειρά της σχετίζεται με μια μακρά λίστα προβλημάτων υγείας, όπως η αρθρίτιδα, ο διαβήτης τύπου 2 και η νόσος του Αλτσχάιμερ.
4. Αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης
Η έντονη μοναξιά μπορεί να προκαλέσει μια αντίδραση σωματικού στρες. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα που βιώνουν έντονη μοναξιά παρουσιάζουν συχνά αυξημένα επίπεδα ορμονών του στρες, όπως η κορτιζόλη. Τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης έχουν συνδεθεί με το άγχος και την κατάθλιψη, καθώς και με αυξημένη αρτηριακή πίεση, διαβήτη, εξασθενημένο ανοσοποιητικό και πολλά άλλα.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να νιώθουμε λιγότερο μόνοι
– Ας βγούμε έξω περισσότερο. Αυτή η πρόταση είναι τόσο απλή, αλλά τόσο σημαντική. Οι ειδικοί προτείνουν να βγαίνουμε από το σπίτι κάθε μέρα, με κάθε ευκαιρία. Έρευνες δείχνουν ότι μία βόλτα μπορεί να φέρει ευεξία. Έτσι, ακόμα και ένας μικρός περίπατος γύρω από το τετράγωνο, ειδικά τις ηλιόλουστες μέρες, μπορεί να φτιάξει τη διάθεση μας.
– Εθελοντισμός. Η συμμετοχή σε εθελοντική εργασία μπορεί να μας συνδέσει με άλλους ενώ το αίσθημα της προσφοράς ενισχύει μια αίσθηση σκοπού και αναπτύσσει το κοινωνικό μας δίκτυο.
– Φυσική δραστηριότητα. Η σωματική δραστηριότητα είναι ζωτικής σημασίας. Ενταχθείτε σε ομαδικά αθλήματα, ξεκινήστε pilates ή yoga στο σπίτι, δοκιμάστε ποδήλατο ή κολύμπι. Αρκετές έρευνες συνδέουν την άσκηση με χαμηλότερα ποσοστά μοναξιάς και κοινωνικής απομόνωσης. Τα ομαδικά μαθήματα άσκησης ή οι αθλητικές ομάδες όχι μόνο βελτιώνουν τη σωματική υγεία αλλά προσφέρουν και κοινωνική αλληλεπίδραση.
– Ακολουθήστε χόμπι και ενδιαφέροντα. Επιπλέον, τα χόμπι και τα ενδιαφέροντά μας μπορούν να μας βοηθήσουν να παραμείνουμε απασχολημένοι αλλά και συνδεδεμένοι με έναν κύκλο ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα. Μπορούμε να δοκιμάσουμε ένα μάθημα μαγειρικής ή να αναζητήσουμε μια ομάδα πεζοπορίας ή ακόμα και να πειραματιστούμε με ένα νέο άθλημα.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image