Τέσσερις εμπνευσμένοι Ιάπωνες ωρολογοποιοί που μαγνητίζουν τα βλέμματα των συλλεκτών του κόσμου.
Στην Ιαπωνία, τη χώρα που έφερε επανάσταση στον κόσμο του ρολογιού τη δεκαετία του ’70 με την επέλαση των ρολογιών quartz, μια ανερχόμενη κατηγορία ωρολογοποιών δημιουργεί τα τελευταία χρόνια αριστουργήματα, εμπλουτισμένα με την ουσία της παραδοσιακής ιαπωνικής δεξιοτεχνίας. Κοινός παρονομαστής όλων, η απαράμιλλη ικανότητα τους να συνδυάζουν χαρακτηριστικές τέχνες της ιαπωνικής κουλτούρας με εξαιρετικές και πολλές φορές, αυτοδίδακτες τεχνικές δεξιότητες.
Νaoya Hida & Co.
Αν και εργάστηκε για 30 χρόνια και πλέον χρόνια στη βιομηχανία ειδών πολυτελείας και στο σχεδιασμό ελβετικών ρολογιών περιορισμένης έκδοσης για την ιαπωνική αγορά, παρόλα αυτά δεν κατάφερε να βρει το ιδανικό ρολόι. Αποφάσισε λοιπόν να φτιάξει μόνος του ένα ρολόι αντλώντας έμπνευση από το εμβληματικό Patek Philippe Calatrava των 31 mm της δεκαετίας του 1930. Ενωσε τις δυνάμεις του με τον ωρολογοποιό Kosuke Fujita και τον χαράκτη Keisuke Kano, και το 2018, ίδρυσαν τη Naoya Hida & Co. στο Τόκιο. Τα ρολόγια τους αποδεικνύουν ότι και οι τρεις μοιράζονται το ίδιο όνειρο για επίτευξη της τελειότητας.
Τα σχέδια τους είναι εμπνευσμένα από vintage μοντέλα, αλλά έχουν μια σύγχρονη αίσθηση χάρη στην κάσα των 37 mm. Συνδυάζουν προηγμένους μηχανισμούς εξαιρετικά υψηλής ακρίβειας με χειροποίητα χαραγμένα εξαρτήματα. Oι πελάτες τους τα αγαπούν για το στιλ τους, που παραπέμπει στο ιαπωνικό Ζεν και τον μινιμαλισμό. Χρησιμοποιούν υψηλής ποιότητας ανοξείδωτο χάλυβα SUS 904L, γνωστό για την αντοχή του στη διάβρωση, αλλά και δύσκολο στην επεξεργασία για τους τεχνίτες. Ο Kano χαράζει στο χέρι τις ενδείξεις των ωρών. Τα όμορφα τρισδιάστατα καντράν τους θυμίζουν παλιά ελβετικά ρολόγια πολυτελείας και κατασκευάζονται μέσω ενός συνδυασμού χρήσης μηχανών Bisai τελευταίας γενιάς και χειροτεχνίας.
Το 2019, η ομάδα κυκλοφόρησε επτά κομμάτια, τα οποία πουλήθηκαν σε τρεις μήνες. Το 2021, κατασκεύασαν 40 ρολόγια τα οποία εξαντλήθηκαν σε μόλις τρεις ημέρες. Ωστόσο, δηλώνουν ότι αυτός ο ρυθμός ανάπτυξης δεν θα συνεχιστεί – η εταιρεία σκοπεύει να παραμείνει μικρή. «Επειδή θέλουμε να φτιάχνουμε πάντα το ιδανικό ρολόι, για κάθε εξάρτημα επενδύουμε ένα τεράστιο χρηματικό ποσό», εξηγεί ο Hida.
Daizoh Makihara
Ο Daizoh Makihara θριάμβευσε στην περσινή εκδήλωση Masters of Horology της Γενεύης καθώς το μόλις δεύτερο μοντέλο του, Kacho Fugetsu (Βeauties of Nature) του χάρισε συμμετοχή στο AHCI. Ο ταχέως ανερχόμενος ωρολογοποιός συνδυάζει την υψηλή δεξιοτεχνία με ιαπωνικές τεχνικές -όπως η πρακτική κοπής γυαλιού edo-kiriko του 18ου αιώνα- για να δημιουργήσει τα περίπλοκα, γλυπτά καντράν του. Για τη συγκεκριμένη τεχνική συνεργάζεται με κορυφαίους τεχνίτες∙ όλα τα άλλα τα κάνει μόνος του, στο ατελιέ του σπιτιού του.
Για το Kacho Fugetsu, η τιμή του οποίου αγγίζει τα 150 χιλιάδες ευρώ, χρησιμοποίησε την τεχνική edo-kiriko για να αποδώσει εικόνες λουλουδιών και πουλιών στο καντράν. Το εξαίσιο χαρακτηριστικό του είναι ένας αυτόματος μηχανισμός από πέταλα, που επιτρέπει στα ορειχάλκινα λουλούδια στο καντράν να ανθίζουν και να κλείνουν στις 24 και στις 12 ώρες. To φαντασμαγορικό καντράν είναι εμπνευσμένο από τα σχέδια της ελβετικής ωρολογοποιίας Jaquet Droz. Στο πίσω μέρος της κάσας είναι χαραγμένο ένα σχέδιο από φύλλα κάνναβης – ένα παραδοσιακό μοτίβο που λέγεται ότι διώχνει τα κακά πνεύματα. Ο 43χρονος Μakihara, που χαρακτηρίζει το ρολόι «ποιητικό», χρειάστηκε τρία χρόνια για να το ολοκληρώσει.
Ο Makihara εργαζόταν ως μάγειρας ξενοδοχείου όταν αποφάσισε να εγγραφεί στο μάθημα ωρολογοποιίας του Hiko Mizuno Jewelry College. Το 2009 έλαβε μέρος σε μια τηλεοπτική εκπομπή όπου οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να συναντήσουν ένα διάσημο πρόσωπο που θαυμάζουν. Για τον Makihara, ήταν ο Ελβετός ανεξάρτητος ωρολογοποιός Philippe Dufour. «Πήγα στο ατελιέ του στο Le Solliat και έμαθα την τεχνική του φινιρίσματος της υψηλής ωρολογοποιίας» αναφέρει. Αργότερα, σε ένα ταξίδι του στην Ιαπωνία, ο Dufour είδε την πρώτη δημιουργία του Makihara και τον επαίνεσε για το σχολαστικό και επιμελές φινίρισμά του.
Hajime Asaoka
Μια ματιά στα στούντιο του Hajime Asaoka αρκεί για να καταλάβει κάποιος τι τον κάνει να ξεχωρίζει από τους περισσότερους συνομηλίκους του ωρολογοποιούς: το υπόβαθρό του ως σχεδιαστής. Σε αντίθεση με τα τυπικά εργαστήρια ανεξάρτητων ωρολογοποιών, το ατελιέ του είναι γεμάτο υπολογιστές. Αυτοδίδακτος και πρωτοπόρος, ο 57χρονος Asaoka φτιάχνει τα πάντα από την αρχή και κυκλοφορεί περίπου πέντε ρολόγια τον χρόνο.
Αποφοίτησε από το τμήμα σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Τεχνών του Τόκιο το 1990 και δύο χρόνια αργότερα ίδρυσε το δικό του στούντιο. Τότε ήταν που αποφάσισε να δημιουργήσει τα δικά του ρολόγια. Μέλος του ΑΗCI από το 2015, οι δημιουργίες του είναι άκρως επιθυμητές – από το Chronograph ως το Project T tourbillon, με τις τιμές να κυμαίνονται από 35.000 – 70.000 ευρώ.
Eκτός από τη Ηajime Asaoka Τokyo Japan, διευθύνει και την ωρολογοποιία Κyrono, που κατασκευάζει πρωτότυπα complication με αρ ντεκό σχεδιασμό, αλλά και μοντέλα περιορισμένες έκδοσης με καντράν διακοσμημένο με αρχαίες τεχνικές λάκας από κορυφαίους Ιάπωνες τεχνίτες που, όπως εξηγεί ο ίδιος, «τείνουν να εξαντλούνται μέσα σε λίγα λεπτά από τη στιγμή που κυκλοφορούν».
Μasahiro Kikuno
O 39χρονος Masahiro Kikuno εργάζεται σε ένα ατελιέ κρυμμένο στο γκαράζ ενός σπιτιού σε μια ήσυχη γειτονιά της πόλης Funabashi. Eκεί φορώντας τo παραδοσιακό samue -την ενδυμασία που φορούν οι Βουδιστές μοναχοί όταν κάνουν δουλειές- γυαλίζει και συναρμολογεί σχολαστικά τα εξαρτήματα για τα περίτεχνα και ασυνήθιστα ρολόγια του.
Το 2008, ολοκληρώνοντας τις τριετείς σπουδές του στην επισκευή ρολογιού σε μια τεχνική σχολή του Τόκιο, αποφάσισε να μείνει έναν επιπλέον χρόνο για να φτιάξει ένα ρολόι από το μηδέν. Εργάστηκε υπομονετικά, χρησιμοποιώντας τον εξοπλισμό και τα εργαλεία της σχολής, μελετώντας και μεταφράζοντας με κόπο το βιβλίο Watchmaking του George Daniels. Τους ίδιους εργασιακούς ρυθμούς διατηρεί και τώρα – κατασκευάζει μόνο ένα ή δύο κομμάτια τον χρόνο. Μέχρι τη 10η επέτειο της επιχείρησής του, το 2021, είχε δημιουργήσει 18 ρολόγια, για συνολικά 17 πελάτες.
Ο Kikuno θεωρεί ότι η συνάντηση και η επικοινωνία με τον πελάτη είναι απαραίτητη στη διαδικασία σχεδιασμού και δημιουργίας ενός ρολογιού: «Το να μιλάω μαζί τους μου δίνει έμπνευση που ενσωματώνεται στο σχέδιο. Είναι η φιλοσοφία του ιαπωνικού πολιτισμού. Ενα μυστικό ανάμεσα σε εμένα και τον πελάτη».
Το 2011, κατασκεύασε το opus magnum του, το ρολόι χειρός Wadokei (ή Temporal Hour), βασισμένο σε ένα παλιό γιαπωνέζικο ρολόι που μετρούσε τις ώρες σύμφωνα με το σούρουπο και την αυγή. Πρόκειται για ένα σύστημα που χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 1873, όταν η Ιαπωνία υιοθέτησε το δυτικό ημερολόγιο. Ο Kikuno είδε ένα τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ για το wadokei, το ρολόι 150 ετών που κατασκευαζόταν μόνο στο χέρι, και αποφάσισε να δημιουργήσει μια δική του έκδοση. Με καντράν διακοσμημένο με χαρακτήρες kanji (που υιοθετήθηκαν από τα κινέζικα) που αντιστοιχούν στα ζώδια του κινέζικου ωροσκόπιου, μπλε δείκτες να δείχνουν την παραδοσιακή εποχική ώρα και μοβ τη σύγχρονη ώρα, και κάσα σε σχήμα εμπνευσμένο από τα inro, τις παραδοσιακές ξύλινες ή χάρτινες θήκες που κρέμονταν από τα κιμονό – είναι ένα ρολόι μοναδικό στον κόσμο. Μια δημιουργία με την οποία έγινε δεκτός το 2013 στην Académie Horlogère des Créateurs Indépendants (AHCI), τη φημισμένη Ελβετική Ενωση Ανεξάρτητων Ωρολογοποιών. «Θέλω τα ρολόγια μου να υπάρχουν για πάντα, αλλά γνωρίζω ότι μπορεί να εξαφανιστούν με τον ιδιοκτήτη τους», λέει. «Δεν με πειράζει, ωστόσο, γιατί ξέρω ότι η αξία του ρολογιού έγινε κατανοητή από αυτούς».