Γιατί η αγορά των αθλητικών παπουτσιών μένει στάσιμη;
Οι λάτρεις των sneakers έχουν βαρεθεί. Οπως ο 29χρονος Michael Mitchell, επαγγελματίας κριτικός αθλητικών παπουτσιών, με πάνω από 600.000 ακόλουθους στο YouTube. Δουλειά του είναι να κάνει unboxing νέα Jordan και να περιγράφει λεπτομερώς τα αγαπημένα του Dunk. Ομως, όπως εξηγεί στο WSJ, oι νέες κυκλοφορίες πλέον δεν τον συναρπάζουν.
Μόλις πριν από λίγα χρόνια τα καταστήματα ήταν γεμάτα από πρωτοποριακά παπούτσια, που είχαν προκύψει από μία δεκαετία καινοτομιών στον τομέα της κατασκευής αθλητικών παπουτσιών. Το 2012, η Nike παρουσίασε τη ριζοσπαστική τεχνολογία Flyknit -που όπως λένε οι experts, χάρισε στα παπούτσια της το DNA ενός εύκαμπτου κάρντιγκαν. Το 2015, η Adidas σε συνεργασία με τον Κanye West, αποκάλυψε το Yeezy Boost 350, με τον προκλητικό σχεδιασμό που έμοιαζε με κάλτσα. Kαι το 2017 η Balenciaga επινόησε τα γιγάντια Triple-S κι έφερε στη μόδα τα “ugly” sneakers.
Το 2023, η αγορά φάνηκε να μένει στάσιμη. Οι κολοσσοί των αθλητικών παπουτσιών Νike, Adidas και Asics αρκέστηκαν στην κυκλοφορία παλιών, καθιερωμένων σχεδίων, σε νέους συνδυασμούς χρωμάτων. Ηταν η χρονιά του ασφαλούς sneaker, σύμφωνα με το StockX, μία δημοφιλή πλατφόρμα μεταπώλησης και εμπορίας ρούχων, υποδημάτων, αξεσουάρ και ηλεκτρονικών ειδών.
Τα κορυφαία σε πωλήσεις μοντέλα της πλατφόρμας ήταν τα Nike Dunk Low -τα Dunk έκαναν το ντεμπούτο τους στα μέσα της δεκαετίας του ’80- και τα Air Jordan 1 που αρχικά κυκλοφόρησαν το 1985. Ανάμεσα στα πιο ανερχόμενα του StockX, τα Adidas Gazelle που παρουσιάστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και τα Onitsuka Tiger Mexico ’66 που κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά το 1966.
Φυσικά, οι εταιρείες είναι ικανοποιημένες με την αγάπη του κόσμου για εμβληματικά sneakers. H Adidas είδε μια μεγάλη αναζωπύρωση ενδιαφέροντος για τα Campus και τα Handball Spezial – ο παγκόσμιος γενικός διευθυντής της Adidas originals, Torben Schumacher, τα αποκαλεί «το απόλυτο non-hype». Ο διευθύνων Σύμβουλος της Adidas, Bjørn Gulden, δήλωσε ότι η παραγωγή των ρετρό μοντέλων θα μπορούσε να φτάσει και τα 15 εκατομμύρια ζευγάρια τον χρόνο.
Τα πιο περιζήτητα παπούτσια της γερμανικής εταιρίας είναι τα Samba, που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά το 1950. Πρόσφατα, φορέθηκαν πολύ από διασημότητες, όπως η Bella Hadid, η Kaia Gerber και η Jennifer Lawrence και έγιναν πρωταγωνιστές του street fashion χάρη σε μια sold-out συλλογή σε συνεργασία με την Αγγλίδα σχεδιάστρια Grace Wales Bonner. Σήμερα, ένα ζευγάρι Αdidas Samba Wales Bonner του 2020, με τιμή 195 δολάρια, πωλείται στο StockX προς 637 δολάρια.
Πάντως, οι ειδικοί επιμένουν ότι η καινοτομία είναι εκείνη που κάνει τα αθλητικά παπούτσια ελκυστικά σε «πρωταρχικό επίπεδο» -παλιότερα, οι φυσαλίδες των Air Max και η τεχνολογία Pump των Reebok οδήγησαν τους καταναλωτές να ανοίξουν τα πορτοφόλια τους. Φέτος, η Νike καινοτόμησε με τα φουτουριστικό Cactus Plant Flea Market x Nike Air Flea 2, ένα μοντέλο που παραπέμπει τόσο σε παπούτσια ποδηλασίας, όσο και στα monster trucks.
Ωστόσο, σε γενικές γραμμές η εφευρετικότητα σπανίζει. Η ομοιότητα που επικρατεί στην αγορά κάνει τους συλλέκτες να χάνουν το ενδιαφέρον τους. O δάσκαλος και φωτογράφος sneaker Αndrew Dutton, ο οποίος διατηρεί λογαριασμό στο Instagram με πάνω από 210.000 ακόλουθους όπου εκφράζει την εμμονή του με τα αθλητικά παπούτσια, πιστεύει ότι δεν υπάρχουν πλέον μνημειώδη άλματα στον κλάδο, μόνο προσεκτικές κινήσεις.
Η αγορά βρίσκεται σε αδράνεια, σύμφωνα με τον Frank Bracken, αντιπρόεδρο της Foot Locker, επειδή ο κόσμος σε περιόδους αβεβαιότητας, αμφιβολίας και φόβου στρέφεται σε πράγματα που είναι οικεία και νοσταλγικά. «Οι καταναλωτές επέστρεψαν σε παπούτσια που δεν είχαν αλλάξει σημαντικά από τότε που ανέβηκε στην εξουσία ο Ρίγκαν ή ο Κλίντον. Το γούστο φώλιασε στη νοσταλγία» αναφέρει. Η βιομηχανία αθλητικών παπουτσιών χτυπήθηκε ιδιαίτερα σκληρά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, γεγονός που ώθησε τις εταιρίες να βασίζονται σε δοκιμασμένα στυλ και σχέδια, αντί να ρισκάρουν σε μια νέα ιδέα. Την περασμένη άνοιξη, οι φόβοι για ύφεση της αμερικανικής οικονομίας ενθάρρυναν την επιθυμία για προσιτά, κλασσικά σχέδια – «αν έχετε ένα ασπρόμαυρο ή γκρι sneaker που ταιριάζει με τα πάντα, δεν χρειάζεται να αγοράσετε έξι ή επτά ζευγάρια αθλητικά παπούτσια» όπως εξηγούν οι άνθρωποι του StockX.
Τα στελέχη των εταιρειών και των μεγάλων αλυσίδων καταστημάτων πιστεύουν ότι μόνο ένα παγκόσμιο αθλητικό γεγονός θα ξυπνήσει τη βιομηχανία από τον λήθαργο, όπως οι Ολυμπιακοί και το Euro 2024. Tέτοιες διοργανώσεις είναι σαν πεδίο δοκιμών για πρωτότυπα αθλητικών παπουτσιών. «Οι εταιρείες θεωρούν ότι είναι μια στιγμή για να υπηρετήσουν τον επίλεκτο αθλητή και αυτό σημαίνει τεχνολογία, υλικά, σχεδιασμός, μείωση βάρους» ανέφερε ο Βracken.
Στη Νέα Υόρκη και το Λος Αντζελες, πάντως, ο κόσμος φαίνεται να λαχταρά sneakers «όπως παλιά» – εκείνα που θα τον κάνουν να τρέξει πιο γρήγορα, να πηδήξει ψηλότερα… Τα Hoka γίνονται ανάρπαστα, ενώ ένα από τα κορυφαία σε πωλήσεις αθλητικά παπούτσια φέτος ήταν το New Balance 9060 με την ευμεγέθη σόλα. Ολοι συμφωνούν ότι ο κόσμος σύντομα θα κουραστεί από τη νοσταλγία και ότι η αγορά είναι έτοιμη για νέες ιδέες. Και οι συλλέκτες περιμένουν το επόμενο παπούτσι που θα σπάσει τους κανόνες.
Εισαγωγική φωτογραφία: Getty Images / Ideal Image