5 συνήθειες των συναισθηματικά δυνατών ανθρώπων

Είναι φορές που ευχόμαστε να είχαμε ψυχραιμία, όταν η δίνη των εξωτερικών γεγονότων μπορούσε να καταπιεί κάθε φαινομενικά διαθέσιμη επιλογή μας. Εδώ, βέβαια, δεν είμαστε για να κάνουμε casting ιδανικών συμπεριφορών, άνθρωποι είμαστε. Λέμε πως φυσικά και δεν υπάρχει κάτι κακό ή, καλύτερα, κάτι μη φυσικό στο να αισθανόμαστε οποιοδήποτε συναίσθημα. Μερικοί άνθρωποι είναι συναισθηματικά πιο δυνατοί από κάποιους άλλους και αυτές είναι οι 5 συνήθειες που υιοθετούν.

1. Μεταγιγνώσκειν (Τι θέλει να πει ο ποιητής;)
Ο όρος μεταγιγνώσκειν είναι νεόκοπος και σημαίνει να σκέφτεσαι τη σκέψη σου. Αναφερόμαστε στην ικανότητα να γνωρίζουμε και να αξιολογούμε τι συμβαίνει στο μυαλό μας (σκέψεις, συναισθήματα, πεποιθήσεις, διαθέσεις, προσδοκίες, εσωτερικός διάλογος), όταν νιώθουμε απειλή από κακόβουλο ή κακόπιστο εξωτερικό γεγονός. Τις περισσότερες φορές η σκέψη μας είναι στον αυτόματο πιλότο -συμβαίνουν πράγματα και αντιδρούμε: Κάποιος μάς κοιτάζει άσχημα και αντιδρούμε με ένα αιχμηρό σχόλιο. Μια οδυνηρή ανάμνηση επιστρέφει στο μυαλό και καταλήγουμε να χανόμαστε στις τύψεις.
Όσο περισσότερο αγνοεί κανείς το μυαλό του, τόσο περισσότερο οι συμπεριφορές του γίνονται αντιδράσεις, παρά επιλογές. Σ’ αυτή την περίπτωση, οι επιπτώσεις είναι δεδομένες: έντονη συναισθηματική αστάθεια και άγχος.
Εάν έχετε την τάση, σε δύσκολες καταστάσεις, να σκέφτεστε την καταστροφή και να φτιάχνετε κατευθείαν το χειρότερο σενάριο, θα νιώθετε μονίμως αρκετά ανήσυχοι. Εάν η τάση σας στην κριτική είναι να απαντάτε με επίκριση, θα είστε αρκετά απογοητευμένοι και θυμωμένοι το περισσότερο του χρόνου σας. Εάν έχετε την τάση να ερμηνεύετε τα αρνητικά γεγονότα επικρίνοντας τον εαυτό σας και εσωτερικεύοντας πράγματα, θα καταλήξετε να νιώθετε έντονη ντροπή και να φορτώνεστε ψεύτικες ενοχές. Ωστόσο, αν μπορέσετε να μάθετε να κάνετε παύση στα γεγονότα και να παρατηρείτε τι συμβαίνει στο μυαλό σας, έχετε την ευκαιρία να ενεργήσετε σκόπιμα και πάνω απ’ όλα, συνειδητά. Ο στόχος δεν είναι να ελέγξετε τα συναισθήματά σας, όσο το να είστε περισσότερο περίεργοι για αυτά. Παρακολουθήστε τα. Παρατηρήστε τα. Διαβάστε τα. Αν υπάρχει χρόνος, αναλύστε τα. Τι τελικά μπορεί να είναι “νέο” σε μια τυπική μέρα που δεν περιλαμβάνει ένα σπάνιο τραγικό γεγονός;

2. Μετατόπιση προσοχής (Η δύναμη της σκέψης)
Οι περισσότεροι άνθρωποι περνούμε τον χρόνο μας σκεπτόμενοι ό,τι μας τραβήξει την προσοχή· είτε πρόκειται για αθώα περιπλάνηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε να φαντασιωθούμε ένα νέο αυτοκίνητο. Το μυαλό ταξιδεύει εύκολα από το ένα πράγμα στο άλλο, συχνά με ελάχιστη σκέψη εκ μέρους μας. Το περιεχόμενο των σκέψεων καθορίζει το περιεχόμενο των διαθέσεων. Σκεφτείτε το: εάν ανησυχείτε για το μέλλον, θα νιώθετε αρκετά αγχωμένοι. Αν μένετε σε λάθη του παρελθόντος, θα νιώθετε ντροπή. Εάν σκέφτεστε ότι σας έχουν αδικήσει, θα αισθάνεστε θυμωμένοι.
Εάν θέλετε να αλλάξετε το πόσο συναισθηματικά αντιδράτε, είναι καλό να αφιερώσετε λιγότερο χρόνο στο να σκέφτεστε όσα σας προκαλούν ανησυχία. Η πράξη αυτή αποδεικνύεται, ωστόσο, αρκετά δύσκολη. Όταν έχετε επιδοθεί σε ένα μηρυκασμό σκέψεων, είναι δύσκολο να είστε παρόντες με το άτομο που κάθεται δίπλα σας. Όταν είστε παγιδευμένοι στην εμμονή με το πώς νιώθετε, είναι δύσκολο να αναλάβετε δράση για πράγματα που γνωρίζετε ότι θα σας κάνουν να αισθανθείτε καλύτερα.
Για να απαλλαγείτε από τα μη βοηθητικά μοτίβα σκέψης -και τα οδυνηρά συναισθήματα που προκαλούν-πρέπει να μάθετε να ζείτε συγκεντρωμένοι στον ενεστώτα σας. Η ικανότητα να ελέγχετε την προσοχή είναι ένας “μυς”. Και αν δεν τον ασκήσετε, θα παραμείνει αδύναμος. Αυτό σημαίνει ότι η διάθεση και τα συναισθήματά σας θα είναι στο έλεος του μυαλού σας.

3. Αυτοσυμπόνια (Ο “φίλος” στα δύσκολα)
Η αυτοσυμπόνια είναι ένας κάπως τεχνικός όρος για μια πολύ απλή ιδέα: όταν δυσκολεύεστε, φερθείτε στον εαυτό σας με τον τρόπο που θα φερόσασταν σε έναν καλό φίλο. βΟι περισσότεροι από εμάς έχουμε τη συνήθεια να είμαστε αυστηροί με τον εαυτό μας και να κάνουμε υπερβολική αυτοκριτική κάθε φορά που κάνουμε λάθος. Ταυτόχρονα, είμαστε συμπονετικοί και γεμάτοι κατανόηση στα λάθη των άλλων. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι θα μπορούσαμε να είμαστε πολύ πιο αποτελεσματικοί και πολύ πιο ευτυχισμένοι, αν σταματούσαμε να αυτοτιμωρούμαστε για κάθε αποτυχία ή παράλειψή μας. Χτυπώντας τον εαυτό μας επειδή κάναμε ένα λάθος, στην ουσία προσθέτουμε πιο οδυνηρά συναισθήματα και άγχος στην αρχική απογοήτευση.
Εάν θέλετε να αποφύγετε αυτόν τον επώδυνο φαύλο κύκλο αποτυχίας και επίμονων αρνητικών συναισθημάτων, μάθετε να ασκείτε την αυτοσυμπόνια αντί της αυτοτιμωρίας. Ο φίλος που θα στεκόσασταν δίπλα σε μια δύσκολη στιγμή -γιατί να μην είναι ο ίδιος σας ο εαυτός;

4. Συναισθηματική ανοχή (Παντού)
Μεγάλο μέρος της συναισθηματικής δύναμης περιλαμβάνει την εκμάθηση καλύτερων τρόπων ανταπόκρισης σε δύσκολα συναισθήματα και οδυνηρές διαθέσεις, ώστε αυτά να μη βγουν εκτός ελέγχου. Τα δύσκολα συναισθήματα είναι αναπόφευκτα. Το να κάνετε λάθη πονάει και πιθανότατα θα οδηγήσει σε αισθήματα ενοχής ή ντροπής. Ανεξάρτητα από τον βαθμό αυτοεπίγνωσης αναφορικά με τα επώδυνα συναισθήματα, θα εξακολουθείτε να πονάτε όταν αυτά εμφανιστούν απροειδοποίητα. Ανεξάρτητα από το πόσο καλοί είστε στη διαχείριση της προσοχής σας, θα συνεχίσετε να βιώνετε σποραδικά άγχος και αυτό θα οδηγεί σε νέο άγχος. Όλα αυτά σημαίνουν ότι θα πρέπει να μπορείτε να συνεχίσετε τη ζωή σας, παρά το γεγονός ότι αισθάνεστε άσχημα. Ακριβώς όπως ένας δρομέας πρέπει να μπορεί να συνεχίσει να τρέχει, παρότι αισθάνεται κουρασμένος, εάν θέλει να τερματίσει τον αγώνα.
Ποια είναι η εναλλακτική; Η πρόταση είναι να χτίσετε τη συναισθηματική σας ανοχή. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο οι μαραθωνοδρόμοι μπορούν να συνεχίσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα έναν αγώνα, παρόλο που είναι κουρασμένοι και πονούν, είναι επειδή έχουν αναπτύξει την ανοχή και την αντοχή τους. Η συναισθηματική ανοχή λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Μπορείτε να εξασκηθείτε στο να αντέχετε να βιώνετε και αρνητικά συναισθήματα, ενόσω συνεχίζετε τη ζωή σας.
Την επόμενη φορά που θα βρεθείτε ενώπιον ενός δύσκολου συναισθήματος, αντί να αναρωτηθείτε πώς μπορείτε να το διώξετε, θα μπορούσατε να διερωτηθείτε το εξής: Έχω τώρα μια ευκαιρία για να βελτιώσω τη συναισθηματική ανοχή μου;

5. Διεκδικητικότητα (Η τόλμη είναι χρυσός)
Οι περισσότεροι, ακούγοντας τον όρο «διεκδικητικός», σκέφτονται κάποιον άνθρωπο επίμονο, δυναμικό ή ακόμα και αγενή. Στην πραγματικότητα, η διεκδικητική επικοινωνία δεν είναι καθόλου αγενής ή πιεστική. Η διεκδίκηση είναι η υγιής μέση λύση μεταξύ της παθητικής και της επιθετικής επικοινωνίας. νΕπιθετική επικοινωνία σημαίνει μη σεβασμό των επιθυμιών και των αναγκών των άλλων ανθρώπων (π.χ. χειραγώγηση). Παθητική επικοινωνία είναι όταν δεν σέβεται κανείς τις ίδιες του τις επιθυμίες και ανάγκες και υποχωρεί σε αυτές.
Η διεκδικητική επικοινωνία είναι όταν εκφράζετε ειλικρινά τις δικές σας επιθυμίες και ανάγκες, με τρόπο που να δείχνει σεβασμό στους άλλους. Αυτό έχει μεγάλη σημασία για τη συναισθηματική δύναμη και τη διαχείριση των δύσκολων διαθέσεων. Όταν αποφεύγετε τις εξωτερικές συγκρούσεις, καταλήγετε να δημιουργείτε εσωτερική σύγκρουση. Αυτό συμβαίνει συχνότερα όταν οι άνθρωποι είναι υπερβολικά παθητικοί στον τρόπο που επικοινωνούν. Συνήθως, απλώς “πηγαίνουν με το ρεύμα” όταν πρόκειται να ληφθούν ομαδικές αποφάσεις. Δυσκολεύονται να εκφράσουν τις απόψεις ή τις ιδέες τους, υποχωρούν εύκολα για να αποφύγουν τις συγκρούσεις.
Όταν ενδίδετε συνεχώς στις επιθυμίες των άλλων -και αγνοείτε τις δικές σας- αρχίζετε να αισθάνεστε άσχημα για τον εαυτό σας και η αυτοεκτίμησή σας πέφτει. Τα επίπεδα απογοήτευσης και άγχους ανεβαίνουν, επειδή δεν καλύπτετε τις ανάγκες σας. Τελικά, καταλήγετε να αγανακτείτε με άλλους ανθρώπους, γιατί παίρνουν πάντα αυτό που θέλουν· σε αντίθεση με εσάς. Όταν η αυτοεκτίμηση είναι χαμηλή, είστε γεμάτοι απογοήτευση και άγχος και δυσφορείτε μέσα στις πιο σημαντικές σχέσεις σας. Τότε γίνεται ακόμα πιο δύσκολο να διαχειριστείτε επιπλέον αρνητικά συναισθήματα και αντιξοότητες. Μαθαίνοντας να είστε διεκδικητικοί, η ικανότητα εξισορρόπησης απέναντι σε δύσκολα συναισθήματα αυξάνεται. Και αυτό γιατί η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση είναι δύο “εντάσεις” που μπορούν να σας τραβήξουν στην επιφάνεια των λύσεων όταν μοιάζετε βυθισμένοι στο σκοτάδι του περιττού άγχους ή της ηττοπάθειας.  

Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image