Κάθε εβδομάδα παρουσιάζουμε ένα εμβληματικό έργο Τέχνης και αποκωδικοποιούμε τους λόγους που το έκαναν σημαντικό ώστε να αποκτήσει τεράστια αξία μέσα στον χρόνο.
Ο Λούτσιο Φοντάνα ανήκει στους πρωτοπόρους του 20ού αιώνα. Η καριέρα του ξεκινάει από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, με εμφανείς επιρροές στο έργο του. Παρόλο που προέρχεται από τον χώρο της γλυπτικής, απορρίπτει όλους τους περιορισμούς που προέρχονταν από παραδοσιακά υλικά και γνώριμες τεχνικές, εφευρίσκοντας δικές του μεθόδους.
Το 1949, ξεκίνησε τη σειρά «Concetti spaziale», όπου τρυπάει τον ζωγραφισμένο καμβά. Την ονόμασε έτσι, αποκαλύπτοντας το έντονο ενδιαφέρον του για την αναγνώριση του ρόλου τού περιβάλλοντος χώρου. Η φυσική χειρονομία του τρυπήματος αρχικά και του σκισίματος στη συνέχεια, απόκτησε ένα βαθύ και εννοιολογικό νόημα, προβάλλοντας ένα συνεχές διάστημα-χρόνο, σε ένα πεπερασμένο αντικείμενο, θολώνοντας τα όρια μεταξύ των δύο και των τριών διαστάσεων του έργου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι σχισμένοι καμβάδες του δεν αποτελούν πράξεις βίας και καταστροφής, αλλά ρωγμές που από το στενό τους άνοιγμα οδηγούν στο άγνωστο, στον χώρο ανάμεσα στον μουσαμά και τον τοίχο. Χώρος που κανείς δεν σκέφτεται, γιατί είναι κρυμμένος και μπορεί να φανερωθεί μόνο μέσα από ένα κόψιμο ή σχίσιμο.
Τα 38 έργα της σειράς «Concetto spaziale, La fine di Dio» δημιουργήθηκαν τη διετία 1962-1964 σε ωοειδή πλαίσια ίδιου μεγέθους και χαρακτηρίζονται από “αστερισμούς” τρυπών και κοψιμάτων, που σε ορισμένες περιπτώσεις αφορούν μόνο ένα μέρος του καμβά. Αυτή τη σειρά έργων την ονόμασε “Το Τέλος του Θεού”, γιατί όπως δήλωσε “Για μένα, συμβολίζουν το άπειρο, κάτι ακατανόητο, το τέλος της αναπαράστασης της φιγούρας, την αρχή του τίποτα”. Ο τίτλος του έργου «La fine di Dio» (Το Τέλος του Θεού) παίζει με τη φράση του φιλοσόφου Φρίντριχ Νίτσε, που το 1882 δήλωσε ότι: “ο Θεός είναι νεκρός” και παρουσιάζει μια έννοια του Θείου που έχει αναδιαμορφωθεί για τη σύγχρονη εποχή.
Ο Φοντάνα, μεγάλωσε στην Ιταλία και την Αργεντινή, χώρες βαθιά καθολικές και είχε αναλάβει πολλές αναθέσεις από την Εκκλησία. Ο καμβάς έχει ανθρώπινο ύψος (ελαφρώς ψηλότερος από τον ίδιο τον καλλιτέχνη) και απαιτεί ειδικά κατασκευασμένα πλαίσια. Ο Φοντάνα ζωγράφιζε μια μοναδική, λεπτή γραμμή που περιέβαλλε το αβγό, καθιστώντας το έργο αυτοτελές, έβαφε τον καμβά με παχιές, ομαλές στρώσεις λαδιών σε ένα μοναδικό φωτεινό κίτρινο χρώμα, δημιουργώντας έτσι μια λαμπερή επιφάνεια με τελειοποιημένο φινίρισμα. Ενώ η βαφή ήταν ακόμα υγρή, ο καλλιτέχνης χρησιμοποιούσε ένα αιχμηρό εργαλείο για να τον σκίσει. Επειτα, έβαζε τα δάκτυλά του ακόμα και το χέρι του ολόκληρο μέσα στις τρύπες, για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Το έργο αυτό, με το κίτρινο που αναδεικνύει τον ήλιο μίας νέας ημέρας, αποτυπώνει την πεποίθηση του Φοντάνα για έναν «Θαυμαστό Καινούριο Κόσμο» προσβάσιμο μέσα από τρύπες και πληγές. Αυτό το περίφημο προφητικό μυθιστόρημα του Αλντους Χάξλεϋ, που περιγράφει έναν εφιαλτικό καινούργιο κόσμο, με το απολύτως ιεραρχικό και πανίσχυρο κράτος, με τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, της γενετικής μηχανικής, της φαρμακοβιομηχανίας, της εφαρμοσμένης ψυχολογίας, όπου οι άνθρωποι ζουν σε μία αρνητική ουτοπία, με ευημερία, ασφάλεια, αλλά και ανελευθερία.
Αρχικά πουλήθηκε από την Γκαλερί Couturier στο Παρίσι σε ανώνυμο συλλέκτη από το Μιλάνο, αργότερα μεταπουλήθηκε σε άλλον συλλέκτη που το δημοπράτησε στις 10 Νοεμβρίου 2015 στους Christie’s και τελικά το απέκτησε το ζεύγος Cindy και Howard Rachofsky -οι οποίοι ανήκουν στους διακόσιους μεγαλύτερους συλλέκτες παγκοσμίως- έναντι $29.173.000.