Eνα μεθυστικό και πολύτιμο συστατικό αρώματος που προέρχεται από ένα από τα πιο σπάνια και ακριβότερα ξύλα στον κόσμο έχει κατακτήσει την ανδρική κυρίως αρωματοποιεία. Σήμερα, το πραγματικό ουντ γίνεται όλο και πιο σπάνιο.
Γνωστό ως το «άρωμα των πέντε χιλιάδων δολαρίων ανά λίβρα», το Oud ή το Oudh είναι μακράν ένα από τα πιο ακριβά ακατέργαστα συστατικά αρωμάτων στον κόσμο. Όπως πολλά σπάνια και πολύτιμα υλικά, το ουντ χρειάζεται πολύ χρόνο για να αναπτυχθεί φυσικά. Δεν είναι κάτι που μπορεί απλά να φυτευτεί, όπως τόσες άλλες αρωματικές νότες. Θέλει χρόνο για να «ωριμάσει». Πρέπει να διαδραματιστούν ορισμένες φυσικές συνθήκες για να σχηματιστεί μέσα στο δέντρο aquilaria, ένα είδος αειθαλών φυτών που προέρχεται από τη Νοτιοανατολική Ασία.
Σήμερα, πολλοί αρωματοποιοί στη Δύση το χρησιμοποιούν ως βάση για να δημιουργήσουν αρώματα για άνδρες και γυναίκες. Οταν τα δέντρα φθείρονται από εξωτερικές και περιβαλλοντικές συνθήκες, η ρητίνη που παράγουν για να προστατεύσουν τον πυρήνα τους είναι η πολυπόθητη ουσία, που κάνει αυτή την στιγμή κάποια αρώματα να έχουν μια μεγάλη δημοφιλία. Πιστεύεται ότι μόνο ένα από κάθε δέκα δέντρα θα αναπτύξει αυτή τη διαδικασία.
Οι έμπειροι αρωματοποιοί αναζητούν παλαιότερα δέντρα διότι η ρητίνη τους δίνει ακόμα μεγαλύτερη αρωματική πολυπλοκότητα. Πολλά από αυτά τα δέντρα θεωρούνται πλέον απειλούμενα είδη. Το Βιετνάμ, ειδικότερα, έχει μια αξιοσημείωτη ιστορία συγκομιδής ουντ. Κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, οι ΗΠΑ έριξαν πολλές βόμβες στα δάση της χώρας, τραυματίζοντας μεγάλο αριθμό άγριων δέντρων aquilaria. Το άρωμα που προκύπτει είναι ζεστό, με αίσθηση καμμένου ξύλου και ελαφρώς γλυκό — ένα βαθιά πλούσιο και πολύπλοκο άρωμα με ένταση και διάρκεια.
Η γνώμη των ειδικών
Το ουντ έχει χρησιμοποιηθεί για αιώνες σε ιατρικούς και πνευματικούς σκοπούς. Εμφανίζεται σε ένα από τα παλαιότερα κείμενα της ανθρωπότητας και επίσης στη Βίβλο. Αρκετές θρησκείες, συμπεριλαμβανομένου του Βουδισμού, καίνε το ουντ για να βοηθήσουν τον διαλογισμό. «Το φυσικό ουντ, το άρωμα (το αιθέριο έλαιο) αναδύεται όταν ένας συγκεκριμένος μύκητας αναπτύσεται σε ένα δέντρο aquilaria», εξηγεί ο Geza Schoen, ιδρυτής και αρωματοποιός της μάρκας αρωμάτων Escentric Molecules. «Μια αντίδραση δημιουργεί μια ρητίνη που ενσωματώνεται αργά στο ξύλο, το οποίο στη συνέχεια εμποτίζεται και χρησιμοποιώντας μια μέθοδο απόσταξης εξελίσσεται σε λάδι». Στον Δυτικό κόσμο, το ουντ ήταν μια πρώτη ύλη αγνοημένη για αιώνες από τους αρωματοποιούς. Ωστόσο, υπήρχαν ενδείξεις για τις χρήσεις του κατά τον 17ο αιώνα. Αυτό το εξωτικό συστατικό εντάσσεται πλέον στην παλέτα των αρωμάτων όπως το πατσουλί, η τουμπερόζα ή κάποια μπαχαρικά. Κι αυτό γιατί το ξύλο oud, εκπέμπει ζωικό αισθησιασμό με μια απίστευτη δύναμη.
«Αφού δοκίμασα πολλά διαφορετικά δείγματα κατέληξα στο έλαιο ξύλου ουντ από το Λάος, το οποίο θεωρώ ότι είναι το πιο αγνό και το πιο ισορροπημένο, έχει μια φρουτώδη αίσθηση που θυμίζει ροδάκινο, μια νύξη σαφράν, μια πλευρά που θυμίζει κερί, την διάσημη ζωική νότα του και αρκετή ένταση», τονίζει ο Φρανσίς Κουρκτζιάν, Γάλλος αρωματοποιός και επιχειρηματίας αρμενικής καταγωγής και δημιουργός του Maison Francis Kurkdjian oud satin mood.
Το λάδι του ουντ μπορεί να εξαχθεί με απόσταξη από το ξύλο ή με τήξη της ρητίνης.. Ωστόσο, η τιμή «ζαλίζει», όπως η μυρωδιά του. Το Forbes ανέφερε ότι μπορεί να κοστίσει 5.000 δολάρια ανά λίβρα. Οι λιανοπωλητές συχνά πωλούν μόνο ένα μπουκάλι 3 γραμμαρίων για 300 δολάρια ή περισσότερο. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Euro News, για να παραχθεί μόνο ένα χιλιοστόλιτρο ουντ, θα χρειαστεί ένα ολόκληρο κιλό Agarwood. Αυτό κάνει την τιμή ενός μπουκαλιού καθαρού ουντ 12 χιλιοστόλιτρων σχεδόν στα 3.000 δολάρια.
Οι ίδιοι έμποροι λιανικής σημειώνουν επίσης ότι χρειάζεστε μόνο λίγο λάδι, έτσι ώστε το μπουκάλι να διαρκεί στον μέσο καθημερινό χρήστη έναν ολόκληρο χρόνο. Λόγω της σπανιότητάς του, της μεγάλης ζήτησης και της δυσκολίας συγκομιδής του, το λάδι ουντ είναι ίσως το πιο ακριβό λάδι στον κόσμο. Η ετήσια αγορά του αγγίζει τα 6 δισεκατομμύρια δολάρια και η αξία της εκτιμάται συχνά ως μιάμιση φορά την αξία του χρυσού. Για αυτούς τους λόγους, περιστασιακά αναφέρεται ως «υγρός χρυσός». Η συγκεκριμένη αξία ποικίλλει ανάλογα με την πηγή. Ορισμένα είδη δέντρων παράγουν καλύτερης ποιότητας εκχύλισμα και η περιοχή όπου αναπτύσσονται τα δέντρα είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας.
Λόγω της αυξημένης τιμής, ο Γάλλος αρωματοποιός και ειδικός στα αρώματα Sylvaine Delacourte λέει ότι πολλές μάρκες χρησιμοποιούν ένα συνθετικό άρωμα ή αναμειγνύουν ένα μείγμα άλλων ελαίων ξύλου για να δημιουργήσουν ένα «ψεύτικο ουντ». Ωστόσο, όταν χρησιμοποιείται στην καθαρή του μορφή, έχει ένα αναμφισβήτητα μεθυστικό άρωμα που συνδυάζεται καλά με κέδρο, βέτιβερ, σανταλόξυλο, τριαντάφυλλο, γεράνι, ακόμη και ελαφριά εσπεριδοειδή όπως το περγαμόντο. Το ουντ έχει μια ιδιαίτερη μαγεία που του επιτρέπει να διασταυρώνεται τόσο μεταξύ της βάσης όσο και της κορυφαίας νότας του αρώματος, δίνοντάς του την ευελιξία να συνεργάζεται με δερμάτινα, ξυλώδη και ζωικά αρώματα, αλλά και με έντονα, λουλουδάτα και εσπεριδοειδή αρώματα. Ο Delacourte ισχυρίζεται επίσης πως ακόμα και οι πιο φτηνές κατηγορίες ουντ, έχουν τη μυστηριώδη ικανότητα να αφήνουν ένα μακροχρόνιο και όμορφα πολύπλοκο ίχνος στο δέρμα.
Μερικά παραδείγματα γνωστών αρωμάτων περιλαμβάνουν: το Acqua di Parma oud and spice, το Oud wood του Tom Ford, το Oud Satin Mood του Francis Kurkdjian και το Diptyque oud Palao.