Όλα όσα κάνουν το patty melt να μοιάζει αλλά και να ξεχωρίζει από το διάσημο hamburger και το αγαπημένο grilled cheese σάντουιτς.

Το patty melt είναι ένα από τα πιο γνωστά – άγνωστα σάντουιτς των ΗΠΑ. Ενώ μετρά χιλιάδες πιστών θαυμαστών στη χώρα καταγωγής του, παρέμεινε για πολλά χρόνια ταπεινά «κρυμμένο» σε παραδοσιακά κυρίως dinners των αμερικάνικων πόλεων και δεν γνώρισε ποτέ παγκόσμια φήμη, όπως οι «γονείς» του – το hamburger με το grilled cheese σάντουιτς.
Στην αυθεντική του μορφή αποτελείται από λεπτό μοσχαρίσιο μπιφτέκι, τυρί που λιώνει καλά, όπως ελβετικό ή αμερικάνικο, καραμελωμένα κρεμμύδια και ψωμί σίκαλης ενώ το ψήσιμό του γίνεται σε μαντεμένια πλάκα. Οι λάτρεις του υποστηρίζουν πως η απλότητα του patty melt είναι ένα από το πιο σημαντικά ατού του. Σε αυτό το πλεονέκτημα προστίθενται αναμφίβολα οι εξαιρετικές του υφές – η βελουδένια υφή από το λιωμένο τυρί σε συνδυασμό με τη τραγανότητα από το ξεροψημένο μπιφτέκι και το ψημένο με βούτυρο ψωμί – και η εθιστική του γεύση που συνδυάζει λιπαρά, αλμυρά και γλυκά στοιχεία.

Patty Melt εναντίον Burger: Το μεγαλείο ενός μοναδικού σάντουιτς που επιστρέφει
Photo: @dailyprov/Instagram

Το patty melt γεννήθηκε στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, κάπου ανάμεσα στις δεκαετίες 1940-1950. Δημιουργός του ήταν ο William Wallace Naylor, γνωστός ως “Tiny” Naylor -όσο μικροσκοπικός (“tiny”), βέβαια, μπορεί να είναι κάποιος που στέκεται στο 1,98 και ζυγίζει 145 κιλά. Ξεκίνησε με ψωμί sourdough αλλά μετατράπηκε σε σίκαλης όταν ο Tiny Naylor μετακόμισε στο Λος Άντζελες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ίδρυσε τα Biffs, τα drive-in εστιατόρια που έφεραν το όνομα του γιού του, και έβαλε το patty melt σε περίοπτη θέση στο μενού τους.
Με την εξάπλωση των drive-in και των dinners στις ΗΠΑ εξαπλώθηκε και η φήμη του patty melt αλλά, σε αντίθεση με το hamburger, δεν έκανε ποτέ την εμφάνισή του σε πιο upscale εστιατόρια ούτε κατέκτησε τους street food lovers της υφηλίου. Εξαίρεση αποτελεί το patty melt που έβαλε η Jennifer Naylor, εγγονή του Tiny, στο μενού του εστιατορίου Granita του Wolfgang Puck, του πολυβραβευμένου guru της παγκόσμιας εστιατορικής σκηνής, στο Μαλιμπού, όπου ήταν executive chef στα τέλη της δεκαετίας του 1990.

Patty Melt εναντίον Burger: Το μεγαλείο ενός μοναδικού σάντουιτς που επιστρέφει
To 2023 η Daily Provisions, η αλυσίδα καφέ και σάντουιτς της Νέας Υόρκης, πρόσθεσε το patty melt στο μενού της. / Photo: @dailyprov/Instagram
Patty Melt εναντίον Burger: Το μεγαλείο ενός μοναδικού σάντουιτς που επιστρέφει
Σήμερα, το Patty melt υπάρχει μόνο στον κατάλογο του Ekiben (Σκούφου 15 Αθήνα, τηλ. 2113332170): Slow cooked BBQ beef short rib αντί για μπιφτέκι, karashi miso σος, κρεμμύδια, cheddar και τραγανό ψωμί, η πρόταση του Ekiben για το patty melt. Photo: @ekibenathens/Instagram

Την περασμένη χρονιά, όμως, φαίνεται πως η πόλη της Νέας Υόρκης αποφάσισε να «καινοτομήσει» βαδίζοντας σε παραδοσιακά μονοπάτια. Η Daily Provisions, η τοπική αλυσίδα καφέ και σάντουιτς, πρόσθεσε το patty melt στο μενού της. Την ίδια χρονιά το σάντουιτς εμφανίστηκε στον κατάλογο του Commerce Inn, της αμερικάνικης ταβέρνας στο West Village, καθώς και σε αυτόν του Revelie, του καινούργιου upscale diner στο SoHo. Ο David Honeysett, chef-patron του Revelie, «αγκαλιάζει» το μπιφτέκι με sourdough σίκαλης, ενώνοντας όμορφα τα δύο διαφορετικά ψωμιά που είχε χρησιμοποιήσει ο Tiny Naylor.

Πέρα από τις εκτελέσεις που παρουσιάζουν μικρές παρεκκλίσεις, υπάρχουν και αρκετές που απομακρύνονται αισθητά από την αυθεντική συνταγή, με αποτέλεσμα να θεωρούνται μακρινά ξαδέρφια του original patty melt. Μια από αυτές είναι και του George Motz, του ειδήμονα των burgers. Στο Hamburger America, το εστιατόριο που άνοιξε στο SoHo, σερβίρει -αν του ζητηθεί διότι στο μενού δεν υπάρχει- patty melt το οποίο ονομάζει Chester. Το φτιάχνει με λεπτό μπιφτέκι, άσπρο ψωμί και αμερικάνικο τυρί, χωρίς κρεμμύδια – κάτι που για τους φανατικούς οπαδούς του σάντουιτς είναι deal breaker. Ακόμη πιο μακρινή είναι η συγγένεια με το beef patty melt που φιγουράρει στο μενού του Ekiben του Άρη Βεζενέ, το οποίο περιέχει BBQ beef short rib αντί για μπιφτέκι, karashi miso σος, κρεμμύδια, cheddar και τραγανό ψωμί.

Ίσως η πρόσφατη δυναμική εμφάνιση του patty melt σε ποικίλα γευστικά πόστα της Νέας Υόρκης να σημαίνει την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου για το λαχταριστό σάντουιτς που σίγουρα θα ήταν ωραίο να μπορούμε να το απολαύσουμε στην αυθεντική του μορφή και στην πόλη μας.

Εξωτερική Φωτογραφία: Getty Images / Ideal Image