Η Διατροφική Ψυχιατρική μας δείχνει τον δρόμο κατά του άγχους και της κατάθλιψης και μάς διδάσκει τι να τρώμε για να βελτιώσουμε τη λειτουργία του εγκεφάλου μας.
Τα τελευταία χρόνια, η ποιοτικότερη διατροφή έχει γίνει ένα σημαντικό εργαλείο για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας, ανοίγοντας τον δρόμο στον νέο κλάδο της ψυχιατρικής, τη Διατροφική Ψυχιατρική. Ετσι, όλο και περισσότεροι ψυχίατροι εντάσσουν ορισμένες τροφές στην ημερήσια διατροφή των θεραπευόμενων και αφαιρούν άλλες, που θεωρούνται φλεγμονώδεις και συνδέονται με την κατάθλιψη και το άγχος.
Ο ψυχίατρος, Dr. Drew Ramsey, είναι επίκουρος κλινικός καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια κι ένας από τους κορυφαίους υποστηρικτές της Διατροφικής Ψυχιατρικής. Εχει γράψει πολλά βιβλία για τη σχέση των τροφίμων με την ψυχική υγεία και “συνταγογραφεί” συχνά στους ασθενείς του τρόφιμα όπως τα στρείδια, καθώς όπως λέει είναι πλούσια σε βιταμίνη Β12, με σκοπό την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και την καταπολέμηση της κατάθλιψης.
Γενικότερα, οι άνθρωποι αλλάζουν τη διατροφή τους προς το καλύτερο, μόνο μετά από ιατρική σύσταση για διάφορα προβλήματα υγείας, ή για να χάσουν βάρος. Ομως, ελάχιστοι είναι αυτοί που κάνουν μια ριζική αλλαγή στον τρόπο που καταναλώνουν τροφή με σκοπό τη βελτίωση της λειτουργίας του εγκεφάλου τους, ή της ψυχικής τους υγείας. Είναι γεγονός, ότι η σύνδεση της διατροφής με τη νοητική λειτουργία δεν έχει φτάσει ακόμα σε ασφαλή συμπεράσματα και πρέπει να έχουμε υπόψη μας, ότι η διατροφή επηρεάζεται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων και εξωγενείς που δεν είναι πάντα υπό τον έλεγχό μας.
Σαφέστατα, οι διατροφικές συμπεριφορές καθοδηγούνται από μια πολύπλοκη διαδικασία κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, που ποικίλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, ανάλογα με το υπόβαθρο. Ο τόπος που ζούμε και έχουμε μάθει να τρώμε μεγαλώνοντας, οι κοινωνικές συναναστροφές, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, η μόρφωση, οι περιβαλλοντικές συνθήκες, καθορίζουν τα είδη που θα βάλουμε στο καρότσι του σουπερμάρκετ, πώς θα τα μαγειρέψουμε και πόσο θα φάμε. Σημαντικός παράγοντας στις σύγχρονες κοινωνίες είναι ο ρόλος του μάρκετινγκ, που μέσω της επιθετικής προβολής εκπαιδεύει το κοινό από πολύ μικρή ηλικία στην κατανάλωση τροφής και κατευθύνει το κοινό ανάλογα.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε το CDC (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών) μόνο 1 στους 10 ενήλικες παίρνει αρκετά φρούτα ή λαχανικά. Η μελέτη έδειξε ότι παρά τις συστάσεις των διατροφολόγων για πρόσληψη 1,5 έως 2 φλιτζάνια την ημέρα φρούτων, μόνο ένα μικρό ποσοστό ακολουθούσε τις οδηγίες. Οι άνδρες, οι νεότεροι ενήλικες και τα άτομα που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, λάμβαναν λιγότερα φρούτα και λαχανικά. Αρα, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο είναι ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τις ανθρώπινες διατροφικές συνήθειες, με συνέπειες στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου και την ψυχική υγεία.
Η Felice Jacka, καθηγήτρια Διατροφικής Ψυχιατρικής και πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας για την Ερευνα Διατροφικής Ψυχιατρικής της Αυστραλίας, έχει εργαστεί εντατικά για την καθιέρωση της διατροφής, είτε ως παράγοντα κινδύνου, είτε ως στόχο θεραπείας για την ψυχική υγεία. Σε μελέτη, στην οποία ήταν επικεφαλής, οι συμμετέχοντες που είχαν εκπαιδευτεί να ακολουθήσουν μια μεσογειακή διατροφή για 12 εβδομάδες, ανέφεραν βελτιώσεις στη διάθεσή τους και χαμηλότερα επίπεδα άγχους.
Η Dr. Lisa Mosconi, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νευροεπιστήμης στο Weill Cornell Medicine και Διευθύντρια του Προγράμματος Πρόληψης του Αλτσχάιμερ στο Νοσοκομείο WCM / NewYork-Presbyterian, σημειώνει ότι δεν υπάρχει κοινή δίαιτα / διατροφή για όλους. Αυτό που συμβουλεύει είναι η πλήρης απεξάρτηση από τα επεξεργασμένα τρόφιμα, η ελαχιστοποίηση του κρέατος και η κατανάλωση τροφών όπως λιπαρά ψάρια, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και όσπρια, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης εκφυλιστικών εγκεφαλικών παθήσεων.
Η Μεσογειακή Διατροφή, η οποία έχει γίνει αντικείμενο επιστημονικής έρευνα πολλές φορές, θεωρείται ιδανική για τη βελτίωση της διάθεσης και της ψυχικής υγείας γενικότερα και αυτός είναι ο λόγος που την προτείνουν ολοένα και περισσότεροι ειδικοί, αφού περιλαμβάνει την κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών, ελαιόλαδου, γαλακτοκομικών και ψαριών και συστήνει την ελαχιστοποίηση του κόκκινου κρέατος. Ωστόσο, ο όρος Μεσογειακή Διατροφή, δεν περιλαμβάνει μόνο τα τρόφιμα, αλλά όλη τη διαδικασία συλλογής, προετοιμασίας και κατανάλωσης των τροφών που έχουν φτάσει μέχρι τη σύγχρονη εποχή από τις παραδοσιακές και τοπικές κοινωνίες των Μεσογειακών λαών, προσφέροντας τα μέγιστα τόσο στη σωματική, όσο και στην ψυχική υγεία.
Φωτογραφίες: Unsplash, Anna Bratiychuk, Christophe Rollando, Eugene Golovesov, Garreth Paul, Lobacheva Ina, Mathilde Langevin