Πώς ένα απομονωμένο νησί του Ιονίου μετατράπηκε σε διακριτικό προορισμό υψηλής ποιότητας. Η διαδρομή μιας οικογένειας που επένδυσε στην αρχιτεκτονική και την πολυτέλεια χαμηλών τόνων.
Η ιστορία ξεκινά το 1950, όταν ένας 17χρονος από το Μεγανήσι παίρνει τη δύσκολη απόφαση να φύγει για την Αυστραλία. Ο Δημήτρης Σκλαβενίτης δεν αναζητά απλώς μια καλύτερη ζωή, φεύγει κουβαλώντας μια σιωπηλή υπόσχεση: να επιστρέψει κάποτε και να δώσει στον τόπο που γεννήθηκε την αξία που πίστευε ότι του άξιζε. Εκείνη την εποχή, το Μεγανήσι δεν διέθετε καμία τουριστική υποδομή. Ήταν ένα νησί άγνωστο, γνωστό μόνο σε λίγους ναυτικούς και ιδιοκτήτες σκαφών που περνούσαν από τα νερά του. Στην Αυστραλία, ο Δημήτρης Σκλαβενίτης θέτει τα θεμέλια της οικογενειακής δραστηριότητας στον κατασκευαστικό κλάδο, χτίζοντας όχι μόνο μια επιχείρηση, αλλά και ένα μακροπρόθεσμο όραμα για το μέλλον του νησιού του.
Από το όραμα στην υλοποίηση
Στην Αυστραλία, από τη δεκαετία του 1950, η οικογενειακή δραστηριότητα εξελίσσεται σταδιακά σε οργανωμένη εταιρική δομή με αντικείμενο τον σχεδιασμό και την κατασκευή κατοικιών υψηλών προδιαγραφών. Έτσι, το 1958, δημιουργείται η Sklavenitis SA, μια οικογενειακή κατασκευαστική εταιρεία που περιλαμβάνει και το γραφείο Efi Sklavenitis architects – interior design. Τρεις γενιές τεχνογνωσίας συνδυάζονται με κοινό παρονομαστή τη διακριτικότητα, τον σεβασμό στο περιβάλλον και τη δημιουργία κατοικιών για ένα εξαιρετικά απαιτητικό διεθνές κοινό.
Το όραμα του Δημήτρη Σκλαβενίτη για το Μεγανήσι παρέμεινε ζωντανό. Το 1977 ίδρυσε, μαζί με φίλους του, τον Σύλλογο Μεγανησιωτών «Ο Μέντης» και μέχρι τον θάνατό του το 1997, έφερνε συστηματικά στο νησί υπουργούς, βουλευτές, καλλιτέχνες και επιφανείς επιχειρηματίες από την Αθήνα. Στόχος του ήταν η ανάπτυξη υψηλής ποιότητας, χωρίς αλλοίωση του χαρακτήρα του τόπου και χωρίς περιβαλλοντική επιβάρυνση. Από το 1986, με την ύδρευση και τη σύνδεση με τη Λευκάδα και από το 2010 με τη δημιουργία μαρίνας στο Βαθύ, το Μεγανήσι αρχίζει να υποδέχεται συστηματικά μεγάλα ιδιωτικά σκάφη. Παρά την παρουσία βιομηχάνων, εφοπλιστών και βασιλικών οικογενειών, η ιδιωτικότητα παραμένει το μεγαλύτερο πλεονέκτημα. «Οι κάτοικοι έχουν συνηθίσει την παρουσία αυτών των ανθρώπων», σημειώνει ο Σπύρος Σκλαβενίτης. «Εδώ δεν υπάρχει ανάγκη επίδειξης».
Η νέα γενιά
Μετά τον θάνατό του, τη σκυτάλη πήραν τα παιδιά του: η Έφη Σκλαβενίτη, αρχιτέκτονας και ο Σπύρος Σκλαβενίτης, πολιτικός μηχανικός. Μεγαλωμένοι στο Μεγανήσι, είχαν από νωρίς την εικόνα ενός νησιού που φιλοξενούσε διακριτικά διεθνείς προσωπικότητες, μεταξύ αυτών και μέλη της βασιλικής οικογένειας της Ισπανίας. Σημείο αναφοράς εκείνης της εποχής ήταν το εστιατόριο «Ερρίκος», που άνοιξε το 1978 στον ομώνυμο κόλπο.
Το 2003 ξεκίνησε η ουσιαστική υλοποίηση του οικογενειακού οράματος. Τα δύο αδέλφια επένδυσαν στο νησί, αποκτώντας εκτάσεις με στόχο τη δημιουργία ενός μοναδικού, χαμηλών τόνων προορισμού. Η παρουσία της οικογένειας στο Βαθύ Μεγανησίου από το 1610 και η βαθιά γνώση του τόπου ενισχύουν την εμπιστοσύνη των κατοίκων, που τους παραχωρούν τη γη τους γνωρίζοντας τη φιλοσοφία τους. «Το Μεγανήσι έχει μια αδιάκοπη συνέχεια ανθρώπων που το φροντίζουν σιωπηλά. Αισθάνομαι μέρος αυτής της πορείας και θέλω να το οδηγήσω στο μέλλον χωρίς να προδώσω την ουσία του», μας λέει η Έφη Σκλαβενίτη. Η προσέγγισή της βασίζεται σε μια ήσυχη, βιώσιμη μορφή πολυτέλειας, φιλική προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Η φιλοσοφία συνοψίζεται στη φράση: «πολυτέλεια υψηλής ποιότητας, χαμηλού θορύβου». Τα κτίρια μοιάζουν να αναδύονται από το τοπίο. Τοπική πέτρα, φυσικά υλικά, βιοκλιματικός σχεδιασμός, συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας και συλλογής βρόχινου νερού συνθέτουν ένα πρότυπο σύγχρονης, υπεύθυνης πολυτέλειας.
Τα έργα που άλλαξαν το νησί
Το 2003 ξεκίνησε το πιο φιλόδοξο εγχείρημα: οι βίλες στον όρμο Μπάλος, σε έκταση 27 στρεμμάτων. Ακολουθούν τα ιδιωτικά καταφύγια Pacifica και Nirvana, ονόματα που σύντομα αρχίζουν να ακούγονται στα καταστρώματα των μεγάλων σκαφών και στους κύκλους των διεθνών μεσιτών πολυτελών κατοικιών. Δεν πρόκειται απλώς για κατοικίες, αλλά για ένα ολοκληρωμένο σύστημα φιλοξενίας: ιδιωτικές προβλήτες, συνεργασίες με εταιρείες ναύλωσης σκαφών και εξατομικευμένες διαδρομές σε σπηλιές και απομονωμένες παραλίες, μακριά από κάθε μορφή μαζικού τουρισμού. Η φήμη εξαπλώθηκε διακριτικά, από στόμα σε στόμα, στους κατάλληλους κύκλους. Η Laurene Powell Jobs, σύζυγος του Steve Jobs, παρακολουθεί επί χρόνια την εξέλιξη των κατοικιών στον Μπάλο, χωρίς ωστόσο να έχει ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα κάποια συμφωνία αγοράς.
Απέναντι, ο Σκορπιός μετατρέπεται, μέσω μιας επένδυσης εκατοντάδων εκατομμυρίων, σε εμβληματικό καταφύγιο υψηλής οικονομικής επιφάνειας. Για το Μεγανήσι, αυτό λειτουργεί ως ευκαιρία. Ενώ ο Σκορπιός συγκεντρώνει τα φώτα της διεθνούς προβολής, το Μεγανήσι χτίζει διακριτικά τον δικό του ρόλο: ήσυχη βάση ξηράς, χώρος ουσιαστικών σχέσεων και ιδιωτικότητας. Οι επενδύσεις στον Κάβο, ακρωτήρι σε απόσταση περίπου ενός μιλίου από τον Σκορπιό, προσφέρουν προστατευμένους όρμους, ιδιωτικές πισίνες και απόλυτη απομόνωση, μακριά από κάθε τουριστικό φακό.
Το νησί παραμένει ένα καλά κρυμμένο μυστικό, χωρίς μαζικές τουριστικές μονάδες και χωρίς αλλοίωση του φυσικού τοπίου. Η εμπειρία της ξενιτιάς δίδαξε την οικογένεια να μη θεωρεί τον τόπο δεδομένο. Σήμερα, η επόμενη γενιά εκπαιδεύεται σε ναυπηγική, θαλάσσιες υποδομές, οικονομική διαχείριση και αξιοποίηση ακινήτων, με στόχο όχι τη μεγέθυνση χωρίς όρια, αλλά τη σταθερή, ισορροπημένη εξέλιξη. Τα επόμενα χρόνια προβλέπεται η κατασκευή περιορισμένου αριθμού νέων κατοικιών στον Κάβο. Ο στόχος παραμένει αμετάβλητος: η δημιουργία μιας κοινότητας όπου ντόπιοι και επισκέπτες συνυπάρχουν αρμονικά, χωρίς να αλλοιώνεται η ταυτότητα του νησιού.
Έτσι, το Μεγανήσι συγκαταλέγεται πλέον στις πιο περιζήτητες διευθύνσεις της μεσογειακής αγοράς πολυτελών κατοικιών, παραμένοντας όμως πιστό στο μεγαλύτερό του πλεονέκτημα: τη διακριτικότητα και τον σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον.
Φωτογραφίες: Efi Sklaveniti Architects