Η «επέλαση» των ψηφιακών μέσων κλέβει την λάμψη της, αλλά παρ’όλα αυτά η τηλεόραση μοιάζει πολύ σκληρή για να πεθάνει.
Ο καναπές έπρεπε να κεντραριστεί με απόλυτη ακρίβεια. Δεν είχε σημασία πού θα τοποθετούνταν τα υπόλοιπα έπιπλα, αρκούσε το καθιστικό να «βλέπει» στο μαγικό κουτί με εικόνες και ήχους. Κάποτε η τηλεόραση κατείχε σημαντική θέση στο σπίτι. Βρισκόταν στην καρδιά του κεντρικού δωματίου που τους συγκέντρωνε όλους για ποδόσφαιρο, ταινία ή το δελτίο ειδήσεων. Σήμερα, με την «επέλαση» των ψηφιακών μέσων, η τηλεόραση μοιάζει να έχει χάσει την παλιά της κυριαρχία. Δεν αποτελεί πια αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Περισσότερο, μοιάζει με «χαλί» που σκεπάζει τα αργόσυρτα κυριακάτικα απογεύματα.
Και γεννιέται το ερώτημα: Ποιος βλέπει τηλεόραση σήμερα; Τη στιγμή που οι οθόνες των κινητών έχουν «ριζώσει» στα χέρια των χρηστών και το streaming φαίνεται ως η μόνη διέξοδος για εύκολη και άμεση ψυχαγωγία, η τηλεόραση μοιάζει να ψυχορραγεί. Είναι, όμως, πράγματι έτσι;
Αντέχει, παρότι αυξάνονται τα ψηφιακά μέσα
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU), το 2024 οι Ευρωπαίοι παρακολούθησαν κατά μέσο όρο 3 ώρες και 13 λεπτά τηλεόραση την ημέρα -το ποσοστό αυξομειώνεται βάσει της ηλικιακής ομάδας και της χώρας. Ταυτόχρονα, η χρήση του Διαδικτύου έχει αγγίξει το 93% σε πολίτες ηλικίας 16-74 ετών, ποσοστό που πριν περίπου από μία δεκαετία έφτανε το 75%. Παρ’όλα αυτά, οι νέοι εξακολουθούν να παρακολουθούν τηλεόραση κατά 54% εβδομαδιαίως.
Η τηλεόραση συνεχίζει να είναι το μέσο που χρησιμοποιείται περισσότερο στην Ευρώπη, με το 74% των ερωτηθέντων να την παρακολουθούν, σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στην πλατφόρμα στατιστικών δεδομένων και αγοράς Statista. Το 2023, το 74% των Ευρωπαίων δήλωσαν ότι παρακολουθούν τηλεόραση κάθε μέρα ή σχεδόν κάθε μέρα. Πορτογαλία και Βουλγαρία αναδείχθηκαν οι χώρες με τους περισσότερους τηλεθεατές, με μερίδιο 91% και 88% αντίστοιχα. Στον αντίποδα η Σουηδία, με 51% τηλεθεατών. Ταυτόχρονα, το ποσοστό των streaming video αυξάνεται, ιδίως ανάμεσα σε νεότερες ηλικίες. Για παράδειγμα, την ίδια χρονιά, το 73% των παιδιών ηλικίας 9 έως 14 ετών παρακολούθησαν βίντεο μέσω διαδικτύου. Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία αποτελούν τη μεγαλύτερη αγορά της Δυτικής Ευρώπης σε συνδρομητική τηλεόραση.
Στις ΗΠΑ, η εταιρία μέτρησης τηλεθέασης Nielsen κατέγραψε για πρώτη φορά τον Μάιο 2025 χρήση των υπηρεσιών streaming σε ποσοστό 44,8 % του συνολικού χρόνου τηλεθέασης, ξεπερνώντας τόσο τα επίγεια, όσο τα καλωδιακά κανάλια. Η αύξηση του streaming από το Μάιο 2021 έως το Μάιο 2025 ήταν περίπου 71%, ενώ η τηλεθέαση της επίγειας τηλεόρασης μειώθηκε κατά 21% και εκείνη της καλωδιακής κατά 39%.
Στην Ελλάδα η ενημέρωση περνάει από τις ιστοσελίδες
Από έρευνα σχετικά με την ενημέρωση που διεξήχθη τον περασμένο Μάιο από το Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Kapa Research και σε δείγμα άνω των 1.100 Ελλήνων ηλικίας 15 ετών και άνω, προκύπτει ότι η τηλεόραση εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια πηγή ενημέρωσης για τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Εντούτοις, μόλις το 33% των νέων 15-34 ετών την επιλέγει, έναντι 77% των άνω των 65. Οι νέοι στη χώρα προτιμούν σε ποσοστό 58% τα κοινωνικά δίκτυα και 55% τις ειδησεογραφικές ιστοσελίδες.
Επτά στους δέκα πολίτες ενημερώνονται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα, ωστόσο 81% δηλώνει ότι αποφεύγει τις ειδήσεις, τουλάχιστον περιστασιακά. Το 52% των πολιτών αναφέρει ότι έχει κάνει συνειδητά διάλειμμα από την ενημέρωση, με το 87% όσων το έκαναν να νιώθουν ανακούφιση. Οι ιστοσελίδες φαίνεται να είναι πλέον το μέσο που εμπνέει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη για ενημερωτικά θέματα, ενώ η τηλεόραση και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατατάσσονται στις τελευταίες θέσεις εμπιστοσύνης.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για το 2024 σχετικά με το βαθμό χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας από τους πολίτες προκύπτει ότι το 86,9% των νοικοκυριών έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, ποσοστό που σημειώνει αύξηση κατά 32,5% σε σχέση με το 2014. Αυτό χρησιμοποιείται για ψυχαγωγία, όπως μουσική, βίντεο, διαδικτυακή τηλεόραση, ζωντανή μετάδοση από συμβατικούς τηλεοπτικούς σταθμούς σε ποσοστό 85,6%. Η παρακολούθηση video on demand από συνδρομητικά κανάλια κυμαίνεται στο 40,1% κι η δωρεάν παρακολούθηση βίντεο από υπηρεσίες όπως YouTube, Instagram, TikTok ξεπερνά το 40%.
Η τηλεόραση δεν έχει «πεθάνει»
Η τηλεόραση δεν είναι «νεκρή». Εξακολουθεί να λειτουργεί ως βασική πηγή οπτικοακουστικού περιεχομένου, ακόμα και αν οι νεότεροι μετακινούνται προς τα ψηφιακά μέσα και τα κοινωνικά δίκτυα. Παρότι δεν είναι η κυρίαρχη πηγή ενημέρωσης, παραμένει σημείο αναφοράς για μεγάλα γεγονότα, αθλητικά ή ενημερωτικά, και συνεχίζει να συγκεντρώνει τις οικογένειες. Δεν είναι πια η μοναδική επιλογή, αλλά σίγουρα δεν έχει παραδώσει τα όπλα.
Eξωτερική φωτογραφία: 123RF