Κόκκινα εσώρουχα, 12 ρόγες σταφύλι, άδειες βαλίτσες και άλλα έθιμα της Πρωτοχρονιάς από όλο τον κόσμο.
Τρία, δύο, ένα… καλή χρονιά! Τη στιγμή που ο δείκτης του ρολογιού δείξει μεσάνυχτα ο ενθουσιασμός ξεχειλίζει. Στις στολισμένες πλατείες του κόσμου το συγκεντρωμένο πλήθος ξεσπά σε χειροκροτήματα, ενώ στα σπίτια οι οικογένειες κι οι φίλοι αγκαλιάζονται, γεμάτοι ελπίδα για μια καλύτερη χρονιά από την προηγούμενη. Για κάποιους, η αλλαγή του έτους είναι απλώς μια ημερολογιακή αλλαγή. Για πολλούς, όμως, η Πρωτοχρονιά και δη η παραμονή, αποτελούν ορόσημα και αφορμή για γιορτή, χαρά και νέους στόχους. Σε αυτό το πνεύμα, τα έθιμα και οι παραδόσεις που φέρνουν τύχη έχουν ξεχωριστή σημασία και διαφέρουν από χώρα σε χώρα: Σταφύλια, εσώρουχα, μαυρομάτικα φασόλια, νουντλς και.. βαλίτσες είναι μόνο μερικά από αυτά.
Ισπανία: 12 σταφύλια
Τα «Las doce uvas de la suerte» θέλουν τους Ισπανούς να τρώνε 12 ρόγες σταφύλι, μία σε κάθε χτύπο της καμπάνας τα μεσάνυχτα. Το έθιμο εμφανίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και εξαπλώθηκε στη Λατινική Αμερική, πιθανότατα ως τρόπος αξιοποίησης πλεονάσματος σταφυλιών. Κάθε ρόγα αντιστοιχεί σε έναν μήνα του νέου έτους και συμβολίζει ευχές και στόχους. Σύμφωνα με κάποιες παραλλαγές, τα σταφύλια τρώγονται κάτω από το τραπέζι για να φέρουν αγάπη, ενώ η γεύση τους, γλυκιά ή ξινή, προμηνύει χαρές ή προκλήσεις.
Σκωτία: Παγωμένες βουτιές
Κάθε χρόνο Σκωτσέζοι ντυμένοι με τις πιο αλλόκοτες στολές φτάνουν στον κόλπο του Φορθ κοντά στο Εδιμβούργο, για να συμμετάσχουν σε μια από τις πιο παράξενες παραδόσεις της χώρας. Ντυμένοι αστακοί, καλόγριες, δεινόσαυροι και ό,τι άλλο μπορούν να φανταστούν, γυναίκες και άνδρες βουτούν στα παγωμένα νερά για να γιορτάσουν την αλλαγή του χρόνου. Το έθιμο Loony Dook ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 όταν τρεις φίλες από το Νότιο Κουίνσφερι αποφάσισαν να «ξυπνήσουν» μυαλό και σώμα έπειτα από κατανάλωση αλκοόλ, βουτώντας στον κόλπο του Φορθ. Την επόμενη χρονιά οι φίλοι επέστρεψαν στο σημείο και έκτοτε οι βουτιές έγιναν παράδοση της περιοχής στο πλαίσιο των εορτασμών του Hogmanay, το Σκωτσέζικο Νέο Έτος. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, συνδυάζεται με συγκέντρωση χρημάτων για φιλανθρωπικό σκοπό.
ΗΠΑ: Μαυρομάτικα φασόλια
Τα μαυρομάτικα φασόλια είναι βασικό τρόφιμο στον αμερικανικό Νότο, με βαθιές ρίζες στην αφροαμερικανική ιστορία και την κουζίνα του Νότου. Παραδοσιακά τρώγονται την Πρωτοχρονιά για καλή τύχη, ευημερία και ως σύμβολο ελευθερίας, συχνά σερβίρονται σε πιάτα όπως το Hoppin’ John (με ρύζι και χοιρινό) ή σιγοβράζονται με καπνιστό κρέας, κρεμμύδια και σκόρδο. Η παράδοση χρονολογείται από τον Εμφύλιο Πόλεμο, όταν τα μαυρομάτικα έσωσαν τον πληθυσμό από την πείνα. Έκτοτε, θεωρούνται σύμβολο αφθονίας και οικονομική ευημερίας.
Ιαπωνία: Toshikoshi Soba
Ένα αχνιστό μπολ με λαχταριστά νούντλς ανήκει στις παραδόσεις της Πρωτοχρονιάς στην Ιαπωνία. Το Toshikoshi Soba, σε ελεύθερη μετάφραση, σημαίνει το τέλος του παλιού έτους και η είσοδος στο νέο και συμβολίζει τη μακροζωία, την καλοτυχία και τη νέα αρχή. Το νόστιμο, γρήγορο κι εύκολο πιάτο με τα λεπτά ζυμαρικά από φαγόπυρο, με σπανάκι, ένα είδος φυκιού και κρεμμυδάκι λέγεται ότι διώχνει τα κακά πνεύματα και φέρνει καλή τύχη για το επόμενο έτος. Τρώγονται ζεστά λίγο πριν τα μεσάνυχτα, αλλά μπορούν να καταναλωθούν και τον υπόλοιπο χρόνο. Η παράδοση φέρεται να ξεκίνησε κατά την περίοδο Έντο (1603-1868), όταν τα soba θεωρούνταν είδος πολυτελείας και καταναλώνονταν μόνο σε ξεχωριστές περιστάσεις. Το δημοφιλές έθιμο εξαπλώθηκε σε όλη την Ιαπωνία και έγινε αναπόσπαστο μέρος των εορτασμών της Πρωτοχρονιάς.
Γερμανία: Γουρουνάκια από αμυγδαλόπαστα
Στα γερμανικά η φράση Schwein gehabt ή «είχα γουρούνι» είναι συνώνυμο τύχης και προέρχεται από τον Μεσαίωνα, όταν η εκτροφή χοίρων σήμαινε ευημερία για τους ντόπιους. Την ίδια περίοδο η αμυγδαλόπαστα έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στη χώρα και δη στην πόλη Λύμπεκ στα βόρεια της Γερμανίας. Τα γουρουνάκια από αμυγδαλόπαστα σε έντονο ροζ χρώμα, δωρίζονται σε φίλους και συγγενείς για καλή τύχη και συχνά συνδυάζονται με άλλα σύμβολα, όπως μανιτάρια και τετράφυλλα τριφύλλια.
Νότια Αμερική: Άδεια βαλίτσα
Σε χώρες της Νότιας Αμερικής δεν είναι ασυνήθιστο πολίτες να περπατούν ή ακόμα και να τρέχουν στο δρόμο, γύρω από το σπίτι τους ή και γύρω από το τετράγωνο την Πρωτοχρονιά, με μια άδεια βαλίτσα. Η παράδοση είναι δημοφιλής σε Κολομβία, Βενεζουέλα αλλά και Μεξικό και εκφράζει την επιθυμία για μια νέα χρονιά γεμάτη ταξίδια, περιπέτειες και εμπειρίες. Είτε ο ιδανικός προορισμός είναι τροπικές παραλίες, είτε μεγαλουπόλεις, αυτή η παράδοση μπορεί να θέσει τις βάσεις για ένα έτος γεμάτο ταξιδια.
Δανία: Σπάσιμο πιάτων
Μπορεί το σπάσιμο πιάτων να είναι συνυφασμένο με την Ελλάδα και το γλέντι στα νυχτερινά κέντρα, όμως, πρόκειται και για έθιμο της Δανίας. Δεν σχετίζεται, βέβαια, με τα μπουζούκια, αλλά με την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Οι κάτοικοι πετούν πιάτα και άλλα σκεύη στην πόρτα των φίλων και των συγγενών τους για καλή τύχη. Όσο περισσότερα σπασμένα πιάτα βρεθούν έξω από το σπίτι, τόσο περισσότερη τύχη θα έχει η οικογένεια τη νέα χρονιά.
Ιταλία: Κόκκινα εσώρουχα
Μια βόλτα στα καταστήματα της Ιταλίας τις ημέρες πριν την Πρωτοχρονιά αρκεί για να διαπιστώσει κανείς ότι στις βιτρίνες υπερισχύει το κόκκινο. Όχι μόνο σε ρούχα, αλλά και σε εσώρουχα, τα οποία λέγεται ότι φέρνουν έρωτα, ρομαντισμό και τύχη στις σχέσεις. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ρώμη, όπου το κόκκινο συνδεόταν με την εξουσία, την υγεία και τη γονιμότητα και στις ημέρες μας συμβολίζει την αγάπη, τη γονιμότητα και την καλοτυχία. Για να έχει αποτέλεσμα, το κόκκινο εσώρουχο πρέπει να είναι καινούριο, ιδανικά δώρο, να φορεθεί ανάποδα και να πεταχτεί μετά τα μεσάνυχτα ως ένδειξη ανανέωσης.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image