Έπειτα από 12 χρόνια εργασιών, εγκαινιάστηκαν δύο νέοι σταθμοί του μετρό, αποκαλύπτοντας αρχαίους θησαυρούς 30 μέτρα κάτω από τη γη.
Όποιος έχει ταξιδέψει στην «Αιώνια πόλη» μπορεί να επιβεβαιώσει ότι πρόκειται για ένα ζωντανό μουσείο. Από το Κολοσσαίο μέχρι τη βασιλική του Αγίου Πέτρου, από την Καπέλα Σιξτίνα έως την Φοντάνα ντι Τρέβι, από την Ρωμαϊκή Αγορά ως τις κατακόμβες, η Ρώμη δεν καλωσορίζει απλώς τον επισκέπτη, αλλά τον αγκαλιάζει και «αιχμαλωτίζει» την καρδιά του. Η γοητεία της ιταλικής πρωτεύουσας είναι καθηλωτική και ένα νόμισμα που πέφτει στα νερά του πιο διάσημου σιντριβανιού της αποτελεί ίσως την πιο τρανή απόδειξη της μαγικής έλξης που ασκεί στους ταξιδιώτες.
Ενας σιωπηλός διάλογος με το παρελθόν
Εδώ και λίγες ημέρες, όποιος επισκέπτεται την πόλη που ενέπνευσε ζωγράφους, ποιητές και στιχουργούς, μπορεί να θαυμάσει το «μουσείο» σε βάθος 30 μέτρων κάτω από τη γη, αφού παραδόθηκαν στο κοινό δύο νέοι σταθμοί του μετρό της Ρώμης. Οι σταθμοί Colosseo/Fori Imperiali και Porta Metronia εγκαινιάστηκαν στο πλαίσιο της πολυαναμενόμενης επέκτασης της γραμμής C που διήρκησε 12 χρόνια, αποκαλύπτοντας στο επιβατικό κοινό ένα μοναδικό θέαμα που συνδέει το παρόν με το παρελθόν, τη σύγχρονη εποχή με την ιστορία. Ο σταθμός που βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα από το Κολοσσαίο έχει χαρακτηριστεί ο πιο όμορφος, και όχι άδικα, καθώς στους χώρους του φιλοξενούνται ανεκτίμητα αρχαιολογικά ευρήματα που ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια των εργασιών ανασκαφής, συνδυάζοντας τη μοντέρνα συγκοινωνία με την πολιτιστική κληρονομιά της Ρώμης.
Ανάμεσα σε αυτά συγκαταλέγονται τμήματα από αρχαία λουτρά, αγγεία και άλλα αρχαία αντικείμενα που εκτίθενται στο σταθμό, ο οποίος μετατρέπεται σε σημείο πολιτιστικής αναφοράς. Αντίστοιχο παράδειγμα αποτελεί και το μετρό της Αθήνας, με τους αρχαίους θησαυρούς όπως γλυπτά, αρχαία παιδικά παιχνίδια, ταφικά μνημεία και άλλα. Το αθηναϊκό, όπως και το ρωμαϊκό μετρό ταξιδεύουν στο χρόνο τους επιβάτες και τους μεταφέρουν σε εποχές του παρελθόντος ενώνοντας την αστική μετακίνηση με την πολιτιστική εξερεύνηση.
Η επέκταση του δικτύου μέχρι τον σταθμό Colosseo/Fori Imperiali εξασφαλίζει τη σύνδεση με άλλες γραμμές του μετρό, όπως η γραμμή B, και βελτιώνει την πρόσβαση από τις περιφερειακές περιοχές προς το ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας. Πιο συγκεκριμένα στο Κολοσσαίο, οι ανασκαφές κάτω από την Via dei Fori Imperiali έφεραν στην επιφάνεια ρωμαϊκά λουτρά, τα οποία διατηρήθηκαν στη θέση τους και ενσωματώθηκαν στο μουσειακό αφήγημα του σταθμού.
Το μουσείο εκτείνεται σε τέσσερα υπόγεια επίπεδα, φτάνοντας σε βάθος που ξεπερνά τα 30 μέτρα. Ο επιβάτης πριν καταλήξει στις αποβάθρες περνά μέσα από διαφορετικές εποχές. Κατά τις ανασκαφές, βρέθηκαν ολόκληρες συνοικίες της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας που είχαν θαφτεί από τον Νέρωνα για να δημιουργηθεί χώρος για τη Domus Aurea, τον Χρυσό Οίκο του αυτοκράτορα. Παράλληλα, εντοπίστηκαν 28 πηγάδια εκ των οποίων πολλά αποκαταστάθηκαν στο σημείο που αρχικά είχαν δημιουργηθεί, μικρά αγάλματα, ιδιωτικά λουτρά και πλήθος αντικειμένων που αφηγούνται την καθημερινή ζωή των αρχαίων Ρωμαίων.
Από την άλλη, ο σταθμός Porta Metronia, νοτιοανατολικά του Κολοσσαίου, λειτουργεί με τη σειρά του ως μουσείο. Εκεί αποκαλύφθηκε ρωμαϊκό στρατιωτικό συγκρότημα του 2ου αιώνα μ.Χ., το οποίο αναγνωρίστηκε ως στρατώνας μονομάχων, έκτασης περίπου 1.300 τετραγωνικών μέτρων. Ανάμεσα στα ευρήματα περιλαμβάνονται η οικία του διοικητή με τοιχογραφίες και ψηφιδωτά, καθώς και η οικία του εκατόνταρχου. Λόγω της εξαιρετικής σημασίας του συγκροτήματος, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός πλήρους μουσείου εντός του σταθμού, το οποίο αναμένεται να ανοίξει τον ερχόμενο Φεβρουάριο. Συνολικά, οι σταθμοί σχεδιάστηκαν ως μια ολοκληρωμένη αισθητηριακή εμπειρία: το φως, ο ήχος και η ύλη αλληλεπιδρούν με την κίνηση των επιβατών, μετατρέποντας την αναμονή για το τρένο σε ένα ζωντανό μάθημα ιστορίας.
Η παρουσία των αρχαιολογικών ευρημάτων, επισημαίνει ο ιταλικός Τύπος, ήταν ένας από τους πολλούς λόγους για τους οποίους η Γραμμή C χρειάστηκε τόσο πολύ χρόνο για να κατασκευαστεί. Οι προκαταρκτικές μελέτες για την κατασκευή της γραμμής δεν είχαν συμπεριλάβει αρχαιολογικές έρευνες σε πολλές περιοχές ανασκαφών, ενώ δεν υπήρχε σαφές πλαίσιο σχετικά με τον χειρισμό σε περίπτωση σημαντικών ανακαλύψεων.
Η αρχαιολόγος κι υπεύθυνη ανασκαφών στο σταθμό Porta Metronia, Σιμόνα Μορέτα, εξήγησε ότι η ύπαρξη αρχαίων στρατώνων δεν ήταν γνωστή, καθώς τα αρχικά στοιχεία από τις προκαταρκτικές έρευνες ήταν ελάχιστα. Οι πρώτες ενδείξεις εμφανίστηκαν σε βάθος 7-12 μέτρων, αλλά το γεγονός ότι υπήρχαν 1.300 τετραγωνικά μέτρα αρχαίων κτιρίων αποτέλεσε τεράστια έκπληξη για τους ειδικούς. Καθώς η καταστροφή των ευρημάτων δεν ήταν επιλογή, αποφασίστηκε να μεταφερθούν, να συντηρηθούν και στη συνέχεια να επανενταχθούν στο σταθμό.
Για την τεχνογνωσία και τη σχεδιαστική εμπειρία που επιδείχθηκαν στο έργο, έκανε λόγο ο δήμαρχος της Ρώμης, Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι, και εξήρε τη συμβολή των μηχανικών και αρχαιολόγων που απέδειξαν την ικανότητά τους στην κατασκευή των υποδομών, αλλά και την αντιμετώπιση των προκλήσεων. Με τους δυο αυτούς σταθμούς η γραμμή C αριθμεί 24 σταθμούς, καλύπτει απόσταση 22 χλμ. και αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της βιώσιμης κινητικότητας στην ιταλική πρωτεύουσα. Η γραμμή -αναφέρουν ιταλικά δημοσιεύματα- θα συνεχίσει το ταξίδι της προς την Πιάτσα Βενέτσια, όπου ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για την κατασκευή ενός νέου και ακόμα πιο εντυπωσιακού μουσείου-σταθμού που θα συνδυάζει αρχαιολογικό χώρο και καινοτομία.
Με την ολοκλήρωσή της, αναμένεται να εξυπηρετούνται καθημερινά 800.000 επιβάτες, ενώ η μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα υπολογίζεται σε λιγότερους από 310.000 τόνους ετησίως. Ο Μάρκο Τσερβόνε, επικεφαλής του έργου, ο οποίος διαχειρίστηκε την πολύπλοκη κατασκευή των νέων σταθμών, τόνισε πως το μέτρο της Ρώμης, είναι πολύ περισσότερο από μια υποδομή: Αποτελεί τη γέφυρα ανάμεσα στην αρχαία πόλη και το μέλλον.
Φωτογραφίες: AFPForum