Στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, το πιο παλιό εργαλείο του διαδικτύου μετατρέπεται σε ψηφιακό βοηθό. Από το inbox της δεκαετίας του ’90, περνάμε σε μια νέα εποχή αυτοματισμού.
Φανταστείτε να ανοίγετε το κινητό σας και να μη βρίσκετε τίποτα. Ούτε ειδοποιήσεις, ούτε newsletters, ούτε μηνύματα που ζητούν την προσοχή σας. Ένα κενό inbox και μαζί του, ένα παράλληλο σύμπαν όπου η εργασία, οι πληρωμές, οι κρατήσεις, ακόμη και οι κοινωνικές σχέσεις, σταματούν να λειτουργούν. Το email, αυτό το φαινομενικά ταπεινό εργαλείο που εφευρέθηκε πριν από μισό αιώνα, εξακολουθεί να είναι ο αόρατος μηχανισμός του σύγχρονου κόσμου. Είτε πρόκειται για μια επιβεβαίωση αγοράς, μια επαγγελματική συνεννόηση ή μια ειδοποίηση από την εφορία, όλα περνούν από εκεί. Και όσο η τεχνητή νοημοσύνη επεκτείνεται, το email δεν εξαφανίζεται αλλά προσαρμόζεται, μεταμορφώνεται και επαναπροσδιορίζει την ίδια την έννοια της επικοινωνίας.
Η σιωπηλή εξάρτηση
Κάποτε ήταν εργαλείο παραγωγικότητας. Σήμερα είναι τρόπος ζωής. Σύμφωνα με τη McKinsey, περισσότερο από το 28% του εργασιακού χρόνου ενός μέσου υπαλλήλου δαπανάται στην ανάγνωση και απάντηση email. Πολλοί εργαζόμενοι ελέγχουν το inbox τους περισσότερες από 60 φορές την ημέρα. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η εποχή μας καθορίζεται από τον ήχο ενός «ping». Το inbox μας είναι ένα ημερολόγιο σε πραγματικό χρόνο, τι μας ζητούν, πού ανήκουμε, ποιον περιμένουμε.
Και όπως κάθε εργαλείο που έγινε ανάγκη, έτσι κι αυτό κουβαλά τις αντιφάσεις της εποχής, μας συνδέει, αλλά και μας εξαντλεί. Μας οργανώνει, αλλά και μας διασπά.
Από το ARPANET στα κινητά: πώς γεννήθηκε μια εξάρτηση
Το πρώτο email στάλθηκε το 1971 από τον Ray Tomlinson, έναν μηχανικό του ARPANET, του προδρόμου του Διαδικτύου. Το μήνυμά του ήταν απλό και πιθανότατα ακατανόητο αλλά εγκαινίασε μια νέα εποχή επικοινωνίας. Τρεις δεκαετίες αργότερα, το Hotmail και το Yahoo! Mail έφεραν το email στις μάζες. Και στα ’00s, με τα smartphones, έγινε προέκταση του σώματός μας. Ξαφνικά, μπορούσαμε να δουλεύουμε από οπουδήποτε. Ή, πιο σωστά, να μη σταματάμε ποτέ να δουλεύουμε.
Η πραγματική επανάσταση, όμως, ήρθε σιωπηλά. Το email έγινε ψηφιακή ταυτότητα. Είναι το πρώτο πράγμα που φτιάχνουμε για να εγγραφούμε σε οτιδήποτε, από μια δουλειά μέχρι μια πλατφόρμα streaming. Είναι η απόδειξη ότι «υπάρχουμε» στο διαδίκτυο.
Ποιοι τύποι email υπάρχουν στην Ελλάδα
Η Ελλάδα ακολουθεί τις διεθνείς τάσεις. Το Gmail κυριαρχεί, καθώς συνδέεται άμεσα με τις υπόλοιπες υπηρεσίες της Google από το Drive έως το Meet. Είναι το πιο ευέλικτο, το πιο φιλικό και, για πολλούς, το πιο απαραίτητο. Το Outlook της Microsoft διατηρεί ισχυρή παρουσία στις επιχειρήσεις και στον δημόσιο τομέα, χάρη στην ολοκληρωμένη σουίτα εφαρμογών του (Teams, Office 365). Παράλληλα, το iCloud Mail της Apple έχει γίνει δημοφιλές στους χρήστες iPhone και Mac, ενώ μικρότερο μερίδιο διατηρούν οι ελληνικοί πάροχοι (Cosmote, Nova, Vodafone), κυρίως σε παλαιότερους χρήστες.
Όμως, η μεγάλη αλλαγή έρχεται από τις επιχειρήσεις: όλο και περισσότερες εταιρείες υιοθετούν εταιρικά domains email, που προσφέρουν επαγγελματικό προφίλ, ασφάλεια και αυτοματοποίηση μέσω εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης.
Η τεχνητή νοημοσύνη γράφει το νέο κεφάλαιο
Το GPT-4, το Gemini και οι υπόλοιπες πλατφόρμες γεννητικής AI έχουν ήδη αλλάξει τον τρόπο που γράφουμε και απαντάμε σε μηνύματα. Οι νέες λειτουργίες μπορούν να συντάσσουν, να συνοψίζουν και να ταξινομούν email μέσα σε δευτερόλεπτα. Μια πρόσφατη μελέτη στο Arxiv έδειξε ότι όσοι χρησιμοποίησαν AI στη γραπτή επικοινωνία τους ήταν 25% ταχύτεροι και οι απαντήσεις τους θεωρήθηκαν πιο ευγενικές και σαφείς. Το τίμημα, ωστόσο, είναι λεπτό… όσο πιο καλογραμμένα τα email, τόσο πιο όμοια μεταξύ τους. Το Humboldt Institute προειδοποιεί: «Τα email που γράφονται από AI είναι τέλεια, αλλά χωρίς ψυχή». Κι έτσι, ο κίνδυνος δεν είναι τεχνικός αλλά ανθρώπινος, να χάσουμε τη φωνή μας μέσα στην ομοιομορφία της ευγένειας.
Το έξυπνο inbox
Η επόμενη γενιά inbox είναι ήδη εδώ. Η Google δοκιμάζει inbox που κατανοεί το περιεχόμενο, αναγνωρίζει προτεραιότητες και απαντά αυτόματα. Το Microsoft Outlook ενσωματώνει εργαλεία που προβλέπουν ποια μηνύματα απαιτούν δράση. Όπως αναφέρει το MarTech, τα νέα email συστήματα λειτουργούν σχεδόν σαν προσωπικοί βοηθοί. Ταξινομούν, συνοψίζουν, σβήνουν spam και θυμίζουν εκκρεμότητες χωρίς ο χρήστης να αγγίζει το πληκτρολόγιο. Το inbox δεν είναι πλέον λίστα αλληλογραφίας, αλλά χαρτοφυλάκιο αποφάσεων.
Η φωνή αντί για πληκτρολόγιο
Το επόμενο βήμα είναι φωνητικό. Οι νέες διεπαφές επιτρέπουν να υπαγορεύουμε τα μηνύματά μας και η AI να τα μετατρέπει σε ολοκληρωμένα, άψογα διατυπωμένα emails. Οι εικονικοί βοηθοί μπορούν να διαβάζουν και να συνοψίζουν τις εισερχόμενες συνομιλίες, προτείνοντας απαντήσεις με βάση το περιεχόμενο και τον τόνο. Αυτό καθιστά την επικοινωνία πιο προσβάσιμη για όλους -από άτομα με αναπηρίες μέχρι πολυάσχολους επαγγελματίες- αλλά ταυτόχρονα θέτει ένα φιλοσοφικό ερώτημα: αν δεν πληκτρολογούμε πια, επικοινωνούμε ή απλώς εγκρίνουμε;
Το email έχει γίνει το αρχείο της ύπαρξής μας. Περιέχει τις φωτογραφίες μας, τα εισιτήριά μας, τις υποχρεώσεις μας, ακόμη και τα μυστικά μας. Είναι το προσωπικό μας χρονικό, ένα αποτύπωμα της ζωής μας σε πραγματικό χρόνο. Στην Ελλάδα, όπου η γραφειοκρατία ψηφιοποιείται ραγδαία, η ηλεκτρονική αλληλογραφία με δημόσιες υπηρεσίες είναι ήδη κανόνας. Η ΕΛΣΤΑΤ αναφέρει ότι σχεδόν το 50% των πολιτών 16-74 ετών έχει υποβάλει ηλεκτρονικά αιτήσεις ή έγγραφα μέσω email.
Η καθημερινότητά μας -από τις κρατήσεις για διακοπές έως τα ραντεβού με τον γιατρό- εξαρτάται από αυτό το παλιό αλλά επίμονα ζωντανό εργαλείο. Κι όμως, το αντιμετωπίζουμε συχνά σαν κάτι δεδομένο, σχεδόν αυτονόητο, σαν το νερό που πίνουμε χωρίς να σκεφτόμαστε από πού έρχεται.
Μπορούμε, τελικά, να ζήσουμε χωρίς email;
Ίσως μια μέρα. Όχι όμως σήμερα. Χωρίς email, ο κόσμος μας θα έχανε τον ρυθμό του. Οι επιχειρήσεις θα παρέλυαν, οι πολίτες θα αποσυνδέονταν, οι σχέσεις θα έμεναν μετέωρες. Το email είναι το συμβόλαιο του σύγχρονου κόσμου με την τάξη. Και τώρα, στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, μετατρέπεται από εργαλείο σε καθρέφτη της ανθρώπινης επικοινωνίας: πιο έξυπνο, αλλά και πιο ευάλωτο.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image