Σπάνια εξώφυλλα και υπογεγραμμένα αντίτυπα εκτοξεύουν την αξία τους.
Ο ζεστός, αυθεντικός αναλογικός ήχος με τα «χρατς χρουτς», τα παλιά δισκάδικα που ήταν στέκια, και τα εξώφυλλα που ήταν σχεδόν εξίσου σημαντικά με τη μουσική, είχαν καλλιτεχνική αξία, «έχτιζαν» την ταυτότητα ενός δισκογραφικού label, διαμόρφωναν μουσικά είδωλα και άφηναν το αποτύπωμά τους στην ποπ κουλτούρα. Η αγάπη για το βινύλιο είναι ατέλειωτη∙ κι αν οι πωλήσεις εξασθένησαν με τον ερχομό του Walkman της Sony, του CD και του streaming, στα τέλη της δεκαετίας του 2000 το βινύλιο γνώρισε αναβίωση, κι από «ξεχασμένο» format έγινε συλλεκτικό αντικείμενο.
Για κάποιους, βέβαια, αυτή η αγάπη δεν διακόπηκε ποτέ. «Είμαι μεγάλος φαν των δίσκων», είχε πει ο Βρετανός μουσικός Paul Weller, ιδρυτικό μέλος των The Jam και των Style Council, αλλά και αειθαλές style icon. «Δεν έχω ουσιαστικά κανένα άλλο χόμπι. Απλώς ακούω δίσκους ή αγοράζω δίσκους». Ακόμη κι όταν η μουσική έγινε άφθονη, απεριόριστη και σχεδόν δωρεάν, οι πιστοί του βινυλίου δεν σταμάτησαν να αναζητούν δίσκους για τη συλλογή τους.
Οι Beatles με λευκές ποδιές
Ορισμένοι από αυτούς τους δίσκους αγοράζονται σε αστρονομικές τιμές, όπως μια συλλογή των Beatles του 1966, που κυκλοφόρησε αρχικά μόνο στις ΗΠΑ και αργότερα στην Ιαπωνία. Πρόκειται για το Yesterday and Today, τα πρώτα αντίτυπα του οποίου είχαν το διαβόητο εξώφυλλο «butcher cover», με τα Σκαθάρια ντυμένα με ποδιές χασάπη να κρατούν διαμελισμένες κούκλες και κομμάτια κρέατος. Το εξώφυλλο αποσύρθηκε γρήγορα και αντικαταστάθηκε, όμως το πρωτότυπο θεωρείται «χαμένος θησαυρός» για τους συλλέκτες των Beatles και ένα σφραγισμένο αντίτυπό του πουλήθηκε προς 125.000 δολάρια σε δημοπρασία το 2013.
Στη λίστα με τους ακριβότερους δίσκους φιγουράρουν δύο ακόμη άλμπουμ των Beatles: ένα σπανιότατο αντίτυπο του Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, υπογεγραμμένο από και τα τέσσερα μέλη του συγκροτήματος, το οποίο είχε εκτιμηθεί στα 30.000 δολάρια αλλά τελικά πωλήθηκε έναντι 290.000 δολαρίων το 2013∙ καθώς και το πρώτο αντίτυπο του διπλού White Album, που ανήκε στον Ringo Starr και έφερε τον σειριακό αριθμό «0000001». Ο ντράμερ των Beatles το πούλησε σε δημοπρασία της Julien’s Auctions τον Δεκέμβριο του 2015 και ο ανώνυμος αγοραστής κατέβαλε 790.000 δολάρια για να το αποκτήσει.
Τέλος, το Double Fantasy, το άλμπουμ του 1980 των John Lennon και Yoko Ono, έπιασε την τιμή των 150.000 δολαρίων -το συγκεκριμένο αντίτυπο έχει ιδιαίτερη αξία καθώς είχε υπογραφεί από τον Lennon λίγες ώρες πριν από τη δολοφονία του.
Presley και Dylan στην κορυφή
Σύμφωνα με λίστα της HMV, της ιστορικής βρετανικής αλυσίδας καταστημάτων μουσικής και ψυχαγωγίας, ένας από τους τρεις σπανιότερους και ακριβότερους δίσκους βρίσκεται στη συλλογή του Jack White των White Stripes. Τον Δεκέμβριο του 2015, ο Αμερικανός μουσικός αγόρασε σε δημοπρασία το test pressing (δοκιμαστικός δίσκος) της πρώτης ηχογράφησης του My Happiness του Elvis Presley από το 1953, έναντι 300.000 δολαρίων.
Ο White τον χρησιμοποίησε για να δημιουργήσει μια περιορισμένης έκδοσης πιστή αναπαραγωγή, η οποία κυκλοφόρησε από τη δισκογραφική του Third Man Records, με όλα τα γρατζουνίσματα και μια απλή καφέ χάρτινη σακούλα για θήκη, γιατί, όπως είπε, «έτσι ακριβώς θα είχε φύγει ο Elvis από τη Sun Records».
Στην κορυφή της λίστας των πιο ακριβών δίσκων βρίσκεται μια νέα εκδοχή του Blowin’ in the Wind του Bob Dylan, ενός τραγουδιού που, όπως λέγεται, γράφτηκε μέσα σε δέκα λεπτά σε ένα καφέ του Greenwich Village το 1962. Το 2021, το εμβληματικό κομμάτι ηχογραφήθηκε ξανά, σε παραγωγή του Αμερικανού κιθαρίστα, παραγωγού και μακροχρόνιου συνεργάτη του Dylan, T Bone Burnett, σε ένα νέο αναλογικό format που ονομάζεται Ionic Original και μπορεί να αναπαραχθεί σε συμβατικό πικάπ. Η φωνή του Dylan ηχογραφήθηκε στο Λος Άντζελες, ενώ οι υπόλοιποι μουσικοί στο Νάσβιλ, και η μία και μοναδική κόπια –παρουσιασμένη σε custom-made θήκη από καρυδιά και λευκή δρυ– πωλήθηκε το 2022 σε δημοπρασία του Christie’s έναντι 1,5 εκατομμυρίου λιρών.
Eισαγωγική φωτογραφία: Double Fantasy των John Lennon και Yoko Ono, 1980, www.ebay.com