Είναι ώρα για σκέψη, προειδοποιεί τους επενδυτές το μεγάλο αμερικανικό fund Oaktree Capital Management σε σημείωμα υπό τον τίτλο «Coming into focus», καθώς ο απολογισμός από την Covid-19 συνεχίζει να αυξάνεται, οι οικονομικές προοπτικές δεν φαίνεται να αλλάζουν, τα εμβόλια αργούν και ο S&P 500 έχει επιστρέψει στα επίπεδα του περασμένου Αυγούστου.
Όπως αναφέρει ο συνιδρυτής του και συμπροεδρεύων του Oaktree Capital Management, Χάουαρντ Μαρκς, οι εξελίξεις του τελευταίου έτους δεν αναμένεται να έχουν κυκλικό χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι συνήθως οι ανοδικοί κύκλοι παρατηρούνταν όταν η οικονομία πήγαινε καλά, αυξάνοντας την αισιοδοξία στη λήψη αποφάσεων. Οι εταιρείες ευνοούσαν την επέκταση, οι τιμές των μετοχών αυξάνονταν και η οικονομική καινοτομία γινόταν πιθανή.
Τελικά, η παραγωγική ικανότητα ξεπερνούσε τις ανάγκες, οι τιμές των μετοχών ξεπερνούσαν την υφιστάμενη αξία και οι καινοτομίες ευνοούνταν. Οταν αυτές οι τάσεις ξεπερνούσαν τα θεμελιώδη μεγέθη γίνονταν μη βιώσιμες και ερχόταν η πτώση. Συχνά μια ύφεση προκαλούσε μια διόρθωση στις αγορές και μερικές φορές εξωγενείς παράγοντες έκαναν πιο έντονες τις επιπτώσεις της ύφεσης με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο η κατάσταση.
Οταν συμβαίνει αυτό, συνήθως αρκεί μια καλή δόση μέτρων στήριξης και σταδιακά η οικονομία επανέρχεται. Τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η κρίση προκλήθηκε από μια εξωγενή, μη οικονομική αιτία: την πανδημία. Η ύφεση δεν ήταν αιτία, ήταν αποτέλεσμα: οι επιχειρήσεις έκλεισαν επί τούτου για να μην εξαπλωθεί κι άλλο ο ιός λόγω στενών διαπροσωπικών επαφών.
Ετσι, ο καθοδικός κύκλος εδώ δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με οικονομικά μέτρα στήριξης. Πρέπει να διορθωθεί η ρίζα του κακού, δηλ. να τεθεί υπό έλεγχο ο κορωνοϊός. Αυτό θα το καταφέρει ένα εμβόλιο, στο μεταξύ, όμως, χρειάζεται μια υγιής συμπεριφορά. Ακόμα δε και με τον έλεγχο της πανδημίας, τα μέτρα στήριξης δεν αναμένεται να διορθώσουν όλη τη ζημιά. Χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις θα βάλουν οριστικά λουκέτο και εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα ξαναπροσληφθούν στις δουλειές που έχασαν.
Γι’ αυτό, όπως αναφέρει, μια ανάκαμψη τύπου V είναι υπερβολικά αισιόδοξη.
Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Μαρκς στο σημείωμά του, επί χρόνια μέχρι και το 2020, περιέγραφε το επενδυτικό περιβάλλον ως εξής:
– ασυνήθιστα υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας (κυρίως εξωγενούς και γεωπολιτικής)
– προοπτικές αποδόσεων σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα
– υπερβολικές τιμές των περιουσιακών στοιχείων
– συμπεριφορά των επενδυτών υπέρ των κινδύνων στο κυνήγι των υψηλών αποδόσεων
Με αυτά τα δεδομένα, η Oaktree λειτουργούσε υπό τον κανόνα «προχώρα μπροστά αλλά με προσοχή», δηλαδή κάνε πολλές επενδύσεις, αλλά με μεγαλύτερη προσοχή από το συνηθισμένο στις στρατηγικές για περιουσιακά στοιχεία που εμπεριέχουν ρίσκο. Και όπως σχολιάζει ο Μαρκς, μέχρι και το 2020, αυτή η υπερβολική προσοχή ήταν, σε γενικές γραμμές, αχρείαστη.
Η παραπάνω επιφυλακτικότητα απέδωσε καρπούς κατά το α’ τρίμηνο του 2020. Οι συνθήκες που περιγράφηκαν πιο πάνω κατέστησαν τις αγορές ευάλωτες σε εξωγενή σοκ .
– Εξακολουθούν να υπάρχουν οι ίδιες αβεβαιότητες με πέρυσι (εκτός από το ότι η ύφεση και το τέλος της bull market που φαίνονταν τελευταία αναπόφευκτες ήρθαν και παρήλθαν). Τώρα έχουμε και κάποιες καινούργιες αβεβαιότητες: τη μάχη κατά του κορωνοϊού, το σχήμα που θα έχει η ανάκαμψη, τις επιπλοκές με τις αμερικανικές εκλογές και αν θα κυλήσουν τελικά ομαλά, την ανησυχία για ακόμα υψηλότερους φόρους, τον διχασμό που υπάρχει στις ΗΠΑ και τις προοπτικές της διαφυλετικής αρμονίας, σημειώνει ο Μαρκς αναφερόμενος στις εξελίξεις στις ΗΠΑ, που όμως αντανακλούν και το τι θα συμβεί στον υπόλοιπο πλανήτη.
– Αν οι προοπτικές για τις αποδόσεις ήταν χαμηλές τα τελευταία χρόνια, είναι ακόμα χαμηλότερες σήμερα χάρη στη μείωση των επιτοκίων. Μια σχεδόν μηδενική απόδοση στα μετρητά, 2% στα ομόλογα επενδυτικής βαθμίδας , 5% στα ομόλογα υψηλής απόδοσης, 5-6% στις μετοχές – είναι πιθανό να είναι δύσκολο να επιτευχθούν επαρκείς αποδόσεις.
– Η αγορά μετοχών είναι κοντά στα υψηλά του περασμένου Φεβρουαρίου και οι πωλήσεις σε μια αποτίμηση άνω του μέσου όρου. Τα μόνα που φαίνεται να είναι υποτιμημένα είναι αυτά που εμφανίζονται θεμελιωδώς να έχουν μεγαλύτερη ρίσκο, όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, οι λιανοπωλητές και τα λιανικά ακίνητα , τα κτήρια γραφείων και τα ξενοδοχεία κλπ. Τίποτα πάντως δεν είναι φθηνό λόγω της χαμηλής βάσης των επιτοκίων.
– Εχουμε επιστρέψει στον «πλανήτη» των χαμηλών αποδόσεων. Αλλά αφού οι επενδυτές δεν έχουν μειώσει τις αποδόσεις που έχουν θέσει ως στόχο, θα πρέπει να είναι ανοιχτοί σε μεγαλύτερο ρίσκο για να τις επιδιώξουν.
Σύμφωνα με το σημείωμα του Oaktree τα χαμηλά επιτόκια αποτελούν το βασικό χαρακτηριστικό στο τρέχον χρηματοοικονομικό περιβάλλον και δημιουργούν την κυρίαρχη εκτίμηση για τους επενδυτές: τις χαμηλότερες προοπτικές αποδόσεων στην ιστορία.
Σε αυτό το πλαίσιο, το fund προτείνει στους επενδυτές κάποιες εναλλακτικές στρατηγικές που περιγράφονται ως εξής:
– Επενδύστε όπως κάνατε πάντα και περιμένετε για αποδόσεις που είχατε ιστορικά: η στρατηγική αυτή είναι παραπλανητική, γιατί όσα είχατε στην κατοχή σας τώρα τιμολογούνται με πολύ χαμηλότερες αποδόσεις.
-Επενδύστε όπως πάντα και τοποθετηθείτε στις σημερινές χαμηλές αποδόσεις. Αυτή είναι μια ρεαλιστική στρατηγική, αν και όχι τόσο συναρπαστική.
-Μειώστε το ρίσκο με σεβασμό στο υψηλότερο επίεπδο αβεβαιότητας και αποδεχτείτε ακόμα χαμηλότερες αποδόσεις. Αυτό φαίνεται λογικό, αλλά οι αποδόσεις θα παραμείνουν χαμηλές.
– Μετατοπιστείτε σε ρευστό με σχεδόν μηδενική απόδοση και περιμένετε για ένα περιβάλλον με καλύτερες συνθήκες. Δεν προτείνεται αυτή η στρατηγική. Το να πάει κανείς σε ρευστό δεν αποτελεί την ιδανική επιλογή αυτή τη στιγμή,. Η απόδοση θα ήταν σχεδόν μηδενική ενώ αναμένεται και διόρθωση.
– Αυξήστε το ρίσκο στο κυνήγι υψηλότερων αποδόσεων. Υποτίθεται ότι αυτή η στρατηγική θα «δουλέψει», αλλά δεν προσφέρει κάποια σιγουριά, ειδικά αφού τόσο πολλοί επενδυτές προσπαθούν να κάνουν το ίδιο. Το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας δείχνει ότι δεν είναι ώρα για επιθετικές κινήσεις, αφού οι χαμηλές προοπτικές αποδόσεων δεν φαίνονται ικανές να σας αποζημιώσουν.
– Επενδύστε περισσότερα σε ειδικές τοποθετήσεις και ειδικούς διαχειριστές επενδύσεων. Δηλαδή σε εναλλακτικές, ιδιωτικές αγορές και αγορές που έχουν υπεραποδόσει, όπου μπορεί να υπάρχουν περισσότερες επενδυτικές ευκαιρίες. Αυτό όμως προϋποθέτει ρευστότητα και διαχειριστικούς κινδύνους.
Καμιά από τις παραπάνω εναλλακτικές δεν είναι απόλυτα ικανοποιητική ή μακριά από καθοδικά ρίσκα. Αλλά, όπως επισημαίνει το σημείωμα, δεν φαίνεται να υπάρχουν άλλες. Οταν η αβεβαιότητα είναι υψηλή, οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων πρέπει να είναι χαμηλές, δημιουργώντας υψηλές προοπτικές αποδόσεων. Επειδή όμως η αμερικανική Fed έχει θέσει τόσο χαμηλά τα επιτόκια, οι αποδόσεις είναι ακριβώς το αντίθετο. Οπότε οι πιθανότητες δεν είναι υπέρ των επενδυτών και οι αγορές είναι ευάλωτες σε αρνητικές εκπλήξεις.