Και όμως υπάρχουν στις μέρες μας… Εξακολουθούν και υπάρχουν δημόσιοι λειτουργοί, υψηλόβαθμα υπηρεσιακά στελέχη στη δημόσια υπηρεσία που διαθέτουν απόθεμα γνώσης και εμπειρίας, έχουν συγκροτημένες απόψεις και θέσεις, αλλά και το θάρρος να διατυπώνουν αυτές τις απόψεις και τις θέσεις τους ανοιχτά και δημόσια. Πρόσφατα έτυχε να γνωρίσω σε μια ημερίδα – οργανώθηκε με πρωτοβουλία των νέων επιστημόνων που στελεχώνουν την κοινότητα διαλόγου «Σύνθεσις»- τη γενική διευθύντρια Δημοσιονομικής Πολιτικής στο υπουργείο Οικονομικών, την κα Σταυρούλα Μηλιάκου.

Η ημερίδα είχε ένα εύστοχο τίτλο ««Ηθική, Αγορά και Κράτος» και η κα Μηλιάκου – που από τη θέση της στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έχει …φάει με το κουτάλι Προϋπολογισμούς και Προϋπολογισμούς- κλήθηκε να μιλήσει σχετικά με την έννοια της υπευθυνότητας στο Δημόσιο Τομέα, αλλά και για τις αδυναμίες, τα στερεότυπα και τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.

Από την παρέμβασή της συγκράτησα την αναφορά της σε ένα από τα πολλά στερεότυπα που κυκλοφορούν, αλλά και την σύνδεσή του με την κατάσταση που επικρατεί στον δημόσιο τομέα, αλλά και με τις αλλαγές που είναι αναγκαίες και απαραίτητες, όπως και αν αυτές ονομασθούν… Η κα Μηλιάκου, φέρνοντας ως παράδειγμα ένα στερεότυπο, είπε μεταξύ των άλλων: « Οι επιχειρήσεις επιθυμούν συνθήκες ανταγωνισμού και απελευθέρωσης για να αναπτυχθούν. Όλοι θα συμφωνήσουμε, ότι σίγουρα δεν το θέλουν όλες οι επιχειρήσεις. Δεν ξέρω και αν το θέλουν οι περισσότερες» και συνέχισε: «Πάντως, όλα αυτά τα εμπόδια, οι συνθήκες που επηρεάζουν των ανταγωνισμό, τα καθεστώτα προνομιακής μεταχείρισης, υποθέτω ότι ωφελούν και κάποιες ιδιωτικές ομάδες συμφερόντων.

Όταν, συνεπώς, στη συνάρτησή μας συμπεριλάβουμε τόσο τις διαχρονικές δομικές αδυναμίες, όσο, όμως, και τα στερεότυπα επί αυτών των αδυναμιών, μπορούμε να έχουμε μία ξεκάθαρη εικόνα των αναγκών του δημοσίου για να αυξήσει την υπευθυνότητά του απέναντι στην κοινωνία.

Μπορούμε να διαμορφώσουμε μία εικόνα για τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται, αλλά και είναι εφικτές, ώστε να βελτιωθεί η έξωθεν συμπεριφορά, η εσωτερική λειτουργία και η οικονομική αποτελεσματικότητα του Δημοσίου.

Τέτοιες μεταρρυθμίσεις είναι:

• Η απλοποίηση, αλλά και σταθεροποίηση κανόνων και πλαισίων, βάζοντας ως πρωταρχικό στόχο τη διασφάλιση της θεσμικής σταθερότητας σε κάθε διάσταση της λειτουργίας του δημοσίου τομέα.
• Η αξιολόγηση όλων των δομών του δημοσίου τομέα. Αλήθεια, χρειαζόμαστε και τους 1.500 φορείς της Γενικής Κυβέρνησης; Χρειαζόμαστε και τα τρία νοσοκομεία στο νομό σε ακτίνα 30 χιλιόμετρων που παραπαίουν ή ένα ισχυρό; Το στρατόπεδο; Το ΤΕΙ «ζαμπονοκοπτικής» με 15 φοιτητές εκ των οποίων οι 12 μπήκαν με βαθμούς κάτω από τη βάση; Η μικρο-οπτική ότι αυτές οι δομές στηρίζουν την τοπική κοινωνία επιδεικτικά αγνοεί πόσο στοιχίζει η συντήρηση αυτών των φορέων σε πόρους τόσο στην τοπική όσο και συνολικά στην ελληνική κοινωνία.
• Η καθιέρωση ενός αντικειμενικού συστήματος αξιολόγησης του προσωπικού, καθώς και ένα σύγχρονο σύστημα αμοιβών και κινήτρων.
• Η συνέχεια της δημόσιας διοίκησης, πέρα από τις εξελίξεις στον πολιτικό κύκλο, μέσα από αντικειμενικές διαδικασίες στελέχωσης των υπηρεσιών.
• Η αξιολόγηση του παραγόμενου δημόσιου προϊόντος. Δηλαδή, μέτρηση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων δαπανών μέσω προϋπολογισμών προγραμμάτων. Τι θέλω να κάνω, πόσα μπορώ να ξοδέψω, ποιοι φορείς θα εμπλακούν, τι πέτυχα.

Σίγουρα μπορούμε να προσθέσουμε και άλλες μεταρρυθμίσεις. Θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις, αναγκαίες, για τις οποίες δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε εμείς ξανά τον τροχό. Για τις οποίες, όμως, απαιτείται ισχυρή βούληση από όλους. Από την κοινωνία, το πολιτικό σύστημα, τον ιδιωτικό τομέα, και, φυσικά, τον ίδιο τον δημόσιο τομέα.

Και, όσον αφορά το δημόσιο, εκτιμώ ότι πλέον είμαστε ώριμοι να πρωτοστατήσουμε σε κάτι τέτοιο. Ίσως, κάποιος, επηρεασμένος από τα στερεότυπα, να αναρωτηθεί «με ποιους θα υλοποιήσουμε τέτοιες μεταρρυθμίσεις;».Επιτρέψτε μου, λοιπόν εδώ να αναφέρω ότι πλέον το δημόσιο στελεχώνεται κατά πλειοψηφία με εξαιρετικούς νέους ανθρώπους, με εντυπωσιακές σπουδές, που δουλεύουν με μεράκι και όρεξη, που το μόνο που χρειάζονται είναι να τους δώσουμε όραμα, να τους κατευθύνουμε και να τους εμπιστευθούμε». Τελειώνοντας, ένα δικό μου σχόλιο: Ο λόγος της κας Μηλιάκου δεν είναι ένα συνηθισμένος δημόσιος λόγος από έναν δημόσιο λειτουργό. Γι΄αυτό και η αναφορά. Γι΄ αυτό και η επισήμανση.