«Το χρέος είναι παράνομο, απεχθές, επονείδιστο και μη βιώσιμο», έλεγε μια ψυχή και συμφώνησαν σε αυτό και κάμποσοι ανυπόδητοι ειδικοί που ήρθαν στη χώρα μας εξασφαλίζοντας διαρκείας σε παραδοσιακά ταβερνεία της Πλάκας. Το χρέος πολλοί εμίσησαν, το τζατζίκι ουδείς. Ήταν η εποχή της ηρωϊκής αντίστασης, της διαγραφής του χρέους, της κατάσχεσης του Ινστιτούτο Γκαίτε, του συμψηφισμού του χρέους με το κλεμμένο Ελληνικό χρυσό, γιατί όχι και με μετοχές της Τραπέζης της Ανατολής.

Έκτοτε, μπήκε πολύ νερό στο αυλάκι. Πολλά άλλαξαν, εκτός από το χρέος. Αυτό παρέμεινε ίδιο και απαράλλαχτο και μάλιστα κατά τι αυξημένο. Ουδείς το αμφισβητεί, αντιθέτως δεσμευτήκαμε να βάζουμε ετησίως στην μπάντα περί τα 7 δις για να είμαστε συνεπείς στην εξυπηρέτηση του. Η πλήρης διαγραφή του αντικαταστάθηκε με μία παράκληση για μια ρυθμισούλα. Άλλωστε μας το έχουν υποσχεθεί πολλάκις οι δανειστές. Αλήθεια όμως τι μας έχουν υποσχεθεί οι δανειστές;

Οι δανειστές λοιπόν μας έχουν υποσχεθεί το εξής : Θα καλύπτουν όλες τις δανειακές μας υποχρεώσεις όσο είμαστε σε πρόγραμμα (βλ. μνημόνια). Μετά το τέλος των προγραμμάτων, η εξυπηρέτηση του χρέους με τους υφιστάμενους όρους είναι δική μας υπόθεση. Αυτοί θα τροποποιήσουν επί τα βελτίω τους εν λόγω όρους «if needed». Δηλαδή αν η ανάπτυξη δεν οδηγεί σε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα ή εάν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα υποσκάπτουν τις προσπάθειες για ανάπτυξη (βλ. φαύλος κύκλος), θα μας φωνάξουν για εκείνη τη ρυθμισούλα. Εάν δεν….needed συνεχίζουμε όπως είμαστε.

Δηλαδή μας κοροϊδεύουν; Αποφεύγουν να τηρήσουν τα συμφωνημένα; Τώρα ποιος δεν τηρεί τα συμφωνημένα είναι μία συζήτηση που ως χώρα καλό είναι να μην ανοίγουμε. Ή έστω ας περιμένουμε πρώτα τον κο Δασάρχη να δώσει άδεια έναρξης εργασιών στα τροπικά δάση του Ελληνικού.

Ένας δανειστής, όπως μία τράπεζα, καλεί τον δανειολήπτη για ρύθμιση των οφειλών του όταν αυτός αδυνατεί αποδεδειγμένα να ανταποκριθεί στην αποπληρωμή τους. Μελετά την οικονομική του κατάσταση, τα εισοδήματά του, και προσαρμόζει τους όρους στην περίπτωσή του. Εμείς, διατυμπανίζουμε δεξιά και αριστερά ότι μπορούμε με άνεση να πιάνουμε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα στο διηνεκές εξ ου και ασφαλής η εφαρμογή των αντιμέτρων. Άρα προς τι αναγκαία η προληπτική ρύθμιση;
Οι Ευρωπαίοι πολίτες μας δάνεισαν από την τσέπη τους για να μην αναρτήσουμε ταμπέλα «κλειστόν λόγω πτώχευσης». Εάν οι πολιτικοί τους αρχίζουν λίγα μόνο έτη από την εκταμίευση των δανείων τις ρυθμίσεις, χωρίς προφανή και αποδεδειγμένο λόγο, δεν θα αναζητήσουν σε αυτούς ευθύνες;

Ναι αλλά, το ΔΝΤ δεν συμμετέχει στο πρόγραμμα εάν δεν συμφωνηθεί ρύθμιση του χρέους. Το ΔΝΤ είναι καινούργιος δανειστής και το συμφέρει οι προηγούμενοι να ρίξουν νερό στο κρασί τους για να διασφαλίσει όσο μπορεί ότι θα πάρει τα λεφτά του πίσω. Εσείς αν ήταν να δανείσετε κάποιον υπερδανεισμένο, δεν θα ζητούσατε πρώτα ελάφρυνση των χρεών του;

Εντάξει, και γιατί οι Ευρωπαίοι δεν συνεχίζουν χωρίς το ΔΝΤ; Σιγά τα λεφτά που βάζει. Σταγόνα στον ωκεανό. Σωστή η παρατήρηση. Μόνο που οι Ευρωπαίοι έχουν λαούς και κοινοβούλια, και για κάποιο λόγο που αδυνατούμε να κατανοήσουμε σέβονται και τους λαούς και τα κοινοβούλια. Και τους έχουν υποσχεθεί ότι ναι μεν θα δανείσουν την Ελλάδα, μόνο όμως αν μπει και το ταμείο στο πρόγραμμα γιατί αυτό έχει την τεχνογνωσία να το καταρτίζει και να αξιολογεί σωστά την εφαρμογή του. Τεχνογνωσία που ακόμα δεν διαθέτουν τα στελέχη του ESM. Βρήκαμε λοιπόν σύμμαχο από το πουθενά, άσχετο εάν τον εξορκίζουμε ως τον «Έξω από δω» κατά το κοινώς λεγόμενο.

Τι τελικά θα γίνει; Παραμένει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, ως τεχνικός σύμβουλος, τελειώνει το 3ο μνημόνιο, αξιολογείται η οικονομική μας θέση, λαμβάνονται τα μέτρα μείωσης του χρέους σε όρους παρούσας αξίας παράλληλα με την υπογραφή νέου μνημονίου, στο οποίο οι Ευρωπαίοι θα βάλουν τη ρύθμιση και το ΔΝΤ κάποια λίγα χρήματα για την περίοδο 2018-2022.

Είναι καλή η λύση; Είναι η μόνη λύση. Μέχρι την επόμενη. Γιατί θα υπάρξουν πολλές. Και όσο η χώρα κολυμπάει στο τέλμα υποχρεωτικώς θα είναι και πιο δραστικές. Κάποιος Άγγλος έλεγε ότι, όλοι ζούμε στο τέλμα, κάποιοι όμως από εμάς κοιτάνε τα αστέρια. Για γραβάτες δυστυχώς ούτε λόγος.