Τα επόμενα χρόνια, ο καφές από τη Βραζιλία ίσως να μη θυμίζει αυτόν που ξέραμε. Η χώρα που κυριαρχεί παγκοσμίως στην παραγωγή της ήπιας ποικιλίας arabica βρίσκεται πλέον μπροστά σε μια δύσκολη πραγματικότητα: η κλιματική αλλαγή καθιστά ολοένα και δυσκολότερη την καλλιέργεια του παραδοσιακού κόκκου. Ως απάντηση, όλο και περισσότεροι παραγωγοί επενδύουν στον robusta — μια πιο πικρή ποικιλία, με μεγαλύτερη αντοχή στη ζέστη και στις ασθένειες, αλλά και με διαφορετικό προφίλ γεύσης.
Οι ιστορικές περιοχές καλλιέργειας της Βραζιλίας, όπου παράγεται κυρίως arabica, αντιμετωπίζουν πιο έντονες και πιο συχνές περιόδους ξηρασίας, καθώς και υψηλότερες θερμοκρασίες. Ο arabica παραμένει η βασική εξαγώγιμη ποικιλία, ωστόσο ο robusta κερδίζει γρήγορα έδαφος. Κατά την τελευταία δεκαετία, η παραγωγή του αυξήθηκε πάνω από 81%, σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας.
«Δεν ήταν τόσο η ζήτηση που οδήγησε στην αύξηση της παραγωγής robusta», εξηγεί ο Φερνάντο Μαξιμιλιάνο, υπεύθυνος ανάλυσης αγοράς καφέ στην StoneX. «Ήταν κυρίως τα κλιματικά προβλήματα και οι απώλειες στον arabica που έδωσαν ώθηση στη μετάβαση».
Ο robusta κερδίζει έδαφος – και ρεκόρ παραγωγής
Τα τελευταία τρία χρόνια, η ετήσια αύξηση παραγωγής arabica στη Βραζιλία κινήθηκε γύρω στο 2% με 2,5%. Αντίθετα, ο robusta αυξάνεται κατά σχεδόν 4,8% τον χρόνο. Φέτος μάλιστα σημείωσε άνοδο σχεδόν 22% σε σχέση με πέρυσι, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη συγκομιδή μέχρι σήμερα. Αυτό δείχνει, σύμφωνα με αναλυτές, ότι η ποικιλία αποδίδει καλύτερα υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ενώ εμφανίζει και μεγαλύτερη κερδοφορία.
Σε θερμότερες περιοχές της χώρας, όπου ο arabica δεν μπορεί πλέον να ευδοκιμήσει, οι παραγωγοί υιοθετούν νέες τεχνικές για να καλλιεργήσουν robusta και να αναχαιτίσουν την επίδραση της κλιματικής αλλαγής. Μία από αυτές είναι η φύτευση των δέντρων του καφέ κάτω από σκιά δασικών ή ενδημικών ειδών, ώστε το έδαφος να παραμένει υγρό και προστατευμένο.
«Έτσι παραμένει παραγωγικός, διατηρεί υγρασία και δεν υποβαθμίζεται τόσο εύκολα», λέει ο Ζονάτας Μασάντο, εμπορικός διευθυντής της Café Apuí, εταιρείας καλλιέργειας robusta σε σύστημα αγροδασοκομίας στον Αμαζόνιο.
Από το Βιετνάμ στη Βραζιλία το κέντρο βάρους
Το Βιετνάμ παραμένει ο μεγαλύτερος παραγωγός robusta στον κόσμο, ωστόσο η Βραζιλία μειώνει γρήγορα την απόσταση και, σύμφωνα με αναλυτές της Rabobank, μπορεί ακόμη και να το ξεπεράσει χάρη στην καλύτερη οργάνωση της εφοδιαστικής της αλυσίδας.
Ο robusta έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε καφεΐνη και έντονη γεύση. Όμως οι νεότερες γενιές δείχνουν λιγότερη ευαισθησία στην προέλευση και στις νότες του καφέ και περισσότερο ενδιαφέρον σε εξατομικευμένα ροφήματα, με γάλα, σιρόπια και γλυκαντικά που καλύπτουν τη γεύση του κόκκου.
«Δεν τους νοιάζει τόσο η προέλευση και τα χαρακτηριστικά γεύσης», σημειώνει ο Μαθιου Μπάρι, επικεφαλής ανάλυσης καταναλωτικών συνηθειών στη Euromonitor International.
Η άνοδος των τιμών του καφέ ενδέχεται επίσης να στρέψει τους καταναλωτές προς τον robusta, που είναι πιο οικονομικός.
Ο ευρωπαϊκός παράγοντας και ο νέος κανονισμός
Στην Ευρώπη, η διαφορά τιμής μεταξύ arabica και robusta πιθανότατα θα διευρυνθεί τα επόμενα χρόνια. Νέος νόμος θα απαιτεί από τις εισαγόμενες πρώτες ύλες να πιστοποιούν ότι δεν προέρχονται από πρόσφατα αποψιλωμένη ή περιβαλλοντικά υποβαθμισμένη γη, ωστόσο ο στιγμιαίος καφές, που βασίζεται κυρίως σε robusta, εξαιρείται από αυτούς τους κανόνες.
Η εξαίρεση αυτή ίσως ενισχύσει τη ζήτηση για προϊόντα robusta, σύμφωνα με τη Rabobank. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής στιγμιαίου καφέ στον κόσμο, απορροφώντας σχεδόν το 50% των συνολικών εσόδων της παγκόσμιας αγοράς, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Grand View Research.
Παρότι ο robusta παραμένει φθηνότερος από τον arabica, οι τιμές του έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, καταγράφοντας σταθερή άνοδο.
Η νέα επιχειρηματική ευκαιρία
Αυτές οι υψηλές τιμές, καθώς και η σχεδόν διπλάσια παραγωγικότητα των ποικιλιών robusta σε σχέση με τον arabica, έχουν πείσει μεγάλο αριθμό Βραζιλιάνων παραγωγών να επενδύσουν σε νέες καλλιέργειες, σύμφωνα με τον ερευνητή καφέ Αλεξάντρο Τεϊξέιρα από την κρατική γεωργική ερευνητική υπηρεσία της χώρας.
Ταυτόχρονα, οι παραγωγοί αναβαθμίζουν την ποιότητα των κόκκων robusta, γεγονός που καθιστά την ποικιλία πιο ελκυστική στους καταναλωτές και στηρίζει την άνοδο των τιμών.
Το αποτέλεσμα; Ο arabica ίσως παραμείνει ο «παραδοσιακός» καφές της Βραζιλίας, αλλά ο robusta δείχνει αποφασισμένος να γράψει το επόμενο κεφάλαιο της βραζιλιάνικης καφεϊνικής ιστορίας – και να αλλάξει ό,τι θεωρούσαμε δεδομένο για τη γεύση του καφέ.
Διαβάστε ακόμη
Η χρυσή λίρα βαδίζει προς τα 1.000 ευρώ
Από τα χαμηλά στα υψηλά: Η Ελλάδα υποψήφια για την Προεδρία του Eurogroup
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.