Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επρόκειτο να υπογράψει σήμερα, Σάββατο, τη μεγαλύτερη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποδεικνύοντας τη γεωοικονομική ισχύ του ευρωπαϊκού μπλοκ. Αντί γι’ αυτό, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καλείται τώρα να βρει τρόπο ώστε να διασώσει τη συμφωνία με την Mercosur, συσπειρώνοντας την ύστατη στιγμή στήριξη από χώρες, ανάμεσά τους την Ιταλία, η οποία συνέβαλε στη νέα καθυστέρηση που προέκυψε κυρίως λόγω των ανησυχιών για τη ζημιά που θα επέλθει στους εγχώριους αγροτικούς τομείς.

Οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία με την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Ουρουγουάη και την Παραγουάη έχουν τραβήξει αισίως επί 25 χρόνια, προκαλώντας εκνευρισμό στις χώρες της Νότιας Αμερικής. Μάλιστα, ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα δεν έκρυψε προ ημερών τον εκνευρισμό του στέλνοντας σαφές μήνυμα προς τις Βρυξέλλες ότι η συμφωνία θα πρέπει να ολοκληρωθεί «είτε τώρα είτε ποτέ».

Σε επιστολή τους προς τον Λούλα ντα Σίλβα την Παρασκευή, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα εξέφρασαν τη λύπη τους για τη μη τήρηση της αυτο-επιβαλλόμενης προθεσμίας της 20ής Δεκεμβρίου και ανέφεραν ότι «εργάζονται ενεργά» για να ολοκληρώσουν τη συμφωνία. Αξιωματούχοι δε, της Κομισιόν υποστήριζαν ότι θα επιχειρήσουν εκ νέου υπογραφή στις 12 Ιανουαρίου, χωρίς  όμως να υπάρχει καμία εγγύηση.

Η συνεχιζόμενη αποτυχία επικύρωσης αποτελεί πλήγμα για την ΕΕ, η οποία θέλει να χρησιμοποιήσει τη διατλαντική συμφωνία ως τεκμήριο ότι μπορεί να λειτουργήσει ως παγκόσμια δύναμη και ειδικά ότι μπορεί να κινηθεί πέρα από την επιρροή της Κίνας και των ΗΠΑ, με τις οποίες οι εμπορικές σχέσεις έχουν γίνει όλο και πιο εχθρικές.

«Αυτή είναι η στιγμή της ευρωπαϊκής ανεξαρτησίας», επεσήμανε η Φον ντερ Λάιεν, πριν από την σύνοδο της Πέμπτης, στην οποία οι ηγέτες της ΕΕ συζήτησαν τις επιλογές χρηματοδότησης για την Ουκρανία, αλλά και το ζήτημα της Mercosur.

Η ΕΕ αντιμετωπίζει την Κίνα ταυτόχρονα ως οικονομικό ανταγωνιστή και ως συστημικό αντίπαλο και προσπαθεί να ισορροπήσει σε μια κλιμακούμενη αντιπαράθεση με αμοιβαίους δασμούς. Η Κίνα έχει ανακοινώσει πιο αυστηρούς ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και άλλων κρίσιμων υλικών, δείχνοντας τις ευρωπαϊκές αδυναμίες.

Το καλοκαίρι, η ΕΕ δέχθηκε αυτό που θεώρησε ως αναγκαστικό «άνισο» εμπορικό συμβιβασμό με τις ΗΠΑ, αποδεχόμενη δασμό 15% για τα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα προς την αμερικανική αγορά, ενώ δεσμεύθηκε να καταργήσει όλους τους δασμούς για τα αμερικανικά βιομηχανικά αγαθά.

Οικονομικοί αναλυτές σημειώνουν ότι η αποτυχία εξουσιοδότησης της συμφωνίας θα έπληττε περισσότερο οικονομικά τα κράτη της Mercosur, αλλά θα ήταν γεωπολιτικό χτύπημα και για τις Βρυξέλλες σε μια περίοδο αυξανόμενης πίεσης από ΗΠΑ και Κίνα.

Η συμφωνία ΕΕ–Mercosur θα μπορούσε να βοηθήσει την Ευρώπη να ξεφύγει από τις τεταμένες δυναμικές με Ουάσιγκτον και Πεκίνο. Θα δημιουργούσε μια ολοκληρωμένη αγορά 780 εκατομμυρίων καταναλωτών, θα εξάλειφε σταδιακά δασμούς σε προϊόντα όπως τα αυτοκίνητα και θα παρείχε ευκολότερη πρόσβαση στον τεράστιο αγροτικό τομέα και τους πόρους της Mercosur.

Κρίσιμης δε, σημασίας είναι ότι θα εξασφάλιζε στην ΕΕ εναλλακτικές αλυσίδες εφοδιασμού πέρα από τις δύο υπερδυνάμεις, ενώ θα έδειχνε ότι η Ευρώπη μπορεί να προσφέρει μια αξιόπιστη οικονομική εναλλακτική.

Η αποτυχία θα αποτελούσε «επική γκάφα για τις φιλοδοξίες της Ευρώπης να τοποθετηθεί ως παίκτης με σημασία στη διεθνή οικονομική σκηνή», σύμφωνα με αναλυτές ευρωπαϊκών think tanks.

Προς το παρόν, η ΕΕ αδυνατεί να διασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία, κυρίως λόγω των έντονων φόβων πως οι νέες εμπορικές ροές θα υποσκάψουν τον ευρωπαϊκό αγροτικό τομέα. Και μάλιστα σε ένα διάστημα που οι αγρότες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες – και όχι μόνο στην Ελλάδα – έχουν… κατέβει στους δρόμους με σειρά αιτημάτων από τις εθνικές κυβερνήσεις και την πολιτική της ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη σύνοδο της Πέμπτης στις Βρυξέλλες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες βρέθηκαν αντιμέτωποι με χιλιάδες αγρότες που έκαιγαν λάστιχα και έριχναν πατάτες στους δρόμους.

Μετά τη σύνοδο, οι ηγέτες εξέφρασαν αισιοδοξία για πρόοδο στις συνομιλίες με την Mercosur τον Ιανουάριο. Μάλιστα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σχολίασε ότι μια ακόμη αναμονή τριών εβδομάδων είναι «ανεκτή» ύστερα από 25 χρόνια διαπραγματεύσεων. «Είμαι πολύ σίγουρη ότι θα το φέρουμε εις πέρας», ανέφερε.

Η τύχη της συμφωνίας ίσως κριθεί από την Ιταλία. Η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι έχει δηλώσει ότι χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να εξασφαλίσει εσωτερική έγκριση. Για τη Γερμανία και άλλους, η Μελόνι επιδιώκει να αποσπάσει το μέγιστο τίμημα για τον ρόλο της, πιέζοντας για περισσότερες παραχωρήσεις υπέρ των αγροτών.

Πραγματικά, αν και αρκετοί αναλυτές θεωρούν πως τελικά η Ιταλία θα δώσει το πράσινο φως υπολογίζοντας τα οφέλη που θα αποκομίσουν οι εξαγωγείς της, άλλοι είναι πιο απαισιόδοξοι.

Ο Μπερντ Λάνγκε, πρόεδρος της επιτροπής εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προειδοποίησε ότι χωρίς υπογραφή στις 20 Δεκεμβρίου, «η συμφωνία είναι νεκρή» και αυτό θα έχει συνέπειες για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις της ΕΕ.

Σε μια ύστατη προσπάθεια, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι κυβερνήσεις συμφώνησαν σε πρόσθετες προστασίες για τους Ευρωπαίους αγρότες ενάντια σε αιφνίδιες μεταβολές τιμών ή εισαγωγών. Αλλά η κίνηση αυτή, δεν απέδωσε.

Εάν η εκκρεμότητα συνεχιστεί, τα δύο μπλοκ μπορεί να στρέψουν την προσοχή τους αλλού. «Χωρίς πολιτική βούληση και θάρρος από τους ηγέτες, δεν θα είναι δυνατόν να ολοκληρωθεί μια διαπραγμάτευση που σέρνεται επί 26 χρόνια», τόνισε ο Λούλα σε ηγέτες της Mercosur, σημειώνοντας ότι το νοτιοαμερικάνικο μπλοκ εξετάζει πλέον εναλλακτικές συμφωνίες με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και πιθανές συνεργασίες με τον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιαπωνία.

Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ επιχειρεί να κλείσει νέα εμπορική συμφωνία με την Ινδία, η οποία διαπραγματεύεται επίσης σχεδόν δύο δεκαετίες.

«Αν η ΕΕ θέλει να παραμείνει αξιόπιστη στην παγκόσμια εμπορική πολιτική, πρέπει να ληφθούν αποφάσεις τώρα», δήλωσε ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, την Πέμπτη. Όμως, η χρονική συγκυρία με φόντο τις αγροτικές κινητοποιήσεις σίγουρα δεν βοηθά!

Διαβάστε ακόμη

Γιατί πέφτει το bitcoin – Τι λένε οι αναλυτές (γράφημα)

Ελληνικές επιχειρήσεις επιστρέφουν στα Βαλκάνια με επενδύσεις 10 δισ. ευρώ (χάρτης + pics)

Η σκοτεινή πλευρά της τέχνης – Πώς γίνεται το “ξέπλυμα” χρήματος με τα έργα

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα