Όταν ο τυφώνας Κατρίνα έπληξε τη Νέα Ορλεάνη τον Αύγουστο του 2005, προκαλώντας τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές απώλειες από οποιαδήποτε φυσική καταστροφή στην ιστορία, έγινε σαφές ότι η μηχανική προστασία της πόλης — τοίχοι, αντλίες, αναχώματα — είχε αποτύχει. Αλλά δεν ήταν το μόνο: απέτυχαν και τα μοντέλα εκτίμησης φυσικών καταστροφών των ασφαλιστικών.
Τα μοντέλα της εποχής υπερεκτίμησαν την αντοχή των αναχωμάτων, υποτίμησαν την έκθεση των εμπορικών ακινήτων και δεν υπολόγισαν επαρκώς την επίδραση της θαλάσσιας πλημμυρίδας. Τελικά η δύναμη του νερού αποδείχτηκε ανυπέρβλητη πνίγοντας κυριολεκτικά και ισοπεδώνοντας την θρυλική αμερικανική πόλη.
«Ο Κατρίνα ήταν ένας πολύ περίπλοκος τυφώνας», δήλωσε η Κάρεν Κλαρκ, συνιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας Karen Clark & Co., που ειδικεύεται σε μοντέλα φυσικών καταστροφών. «Η θαλάσσια πλημμυρίδα αποδείχθηκε πολύ πιο καταστροφική απ’ ό,τι είχαν υποθέσει τα μοντέλα για έναν τυφώνα κατηγορίας 3».
Μεγαλύτεροι οικονομικοί κίνδυνοι
Σήμερα, 20 χρόνια μετά, τα οικονομικά διακυβεύματα από τους τυφώνες έχουν αυξηθεί θεαματικά. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν μετακινηθεί στις ακτές, χτίζοντας κατοικίες πολύ πιο ακριβές στην επισκευή ή αντικατάσταση, εξέλιξη που έχει επιβαρυνθεί και από τον πληθωρισμό.
«Αυτό που χτίζουμε σήμερα δεν είναι ό,τι χτίζαμε πριν 10 ή 20 χρόνια», τονίζει η Κλαρκ. «Τώρα είναι τριπλά γκαράζ και πέντε μαρμάρινα μπάνια».
Ο απρόβλεπτος παράγοντας είναι, φυσικά, η κλιματική αλλαγή.
Σύμφωνα με το Swiss Re Institute, η αύξηση της θερμοκρασίας αναμένεται να ενισχύσει την ένταση των τυφώνων, ενώ η άνοδος της στάθμης της θάλασσας μπορεί να πολλαπλασιάσει τις πλημμύρες σε παράκτιες περιοχές. Και οι δύο παράγοντες θα έχουν «ουσιαστική επίδραση» στις μελλοντικές ασφαλιστικές ζημιές.
«Ο τυφώνας Κατρίνα δεν αντιπροσωπεύει το χειρότερο σενάριο ζημιών από τροπικό κυκλώνα», προειδοποίησε πρόσφατη έκθεση του ινστιτούτου.
«Μερικοί από τους τυφώνες του Βόρειου Ατλαντικού στις αρχές του 20ού αιώνα, αν χτυπούσαν σήμερα, θα προκαλούσαν ασφαλισμένες απώλειες άνω των 100 δισ. δολαρίων σε τιμές 2024».
Καλύτερα μοντέλα, αλλά με τυφλά σημεία
Τα σημερινά μοντέλα φυσικών καταστροφών είναι σαφώς πιο ισχυρά, χάρη στην αυξημένη υπολογιστική ισχύ, στη διαθεσιμότητα πιο λεπτομερών δεδομένων και στις προόδους της τεχνητής νοημοσύνης. Έχουν επίσης ενσωματώσει παράγοντες που κάποτε αγνοούνταν, όπως η θαλάσσια πλημμυρίδα.
Ωστόσο, παραμένουν σημαντικά κενά, κυρίως σε κινδύνους όπως οι ανεμοστρόβιλοι, οι χαλαζοπτώσεις και οι πλημμύρες. Οι λεγόμενοι «δευτερεύοντες κίνδυνοι» προκαλούν ολοένα μεγαλύτερες απώλειες, αλλά είναι επίσης δυσκολότερο να μοντελοποιηθούν σε σχέση με τις «κορυφαίες» απειλές, όπως οι τυφώνες ή οι σεισμοί.
Το 2024, ο τυφώνας Χέλεν σάρωσε τον νοτιοανατολικό των ΗΠΑ, προκαλώντας πρωτοφανείς πλημμύρες στην ενδοχώρα και κατολισθήσεις, ακόμη και σε ορεινές περιοχές όπως το Άσβιλ της Βόρειας Καρολίνας.
«Η αναντιστοιχία μεταξύ των μοντέλων και της πραγματικότητας της καταστροφής της Χέλεν εγείρει σοβαρές ανησυχίες, καθώς πολλά μοντέλα αποτυγχάνουν όταν το περιβάλλον αλλάζει με τρόπους που τα ιστορικά δεδομένα δεν μπορούν να αποτυπώσουν», ανέφερε σε έκθεση η Jencap, μεσίτης χονδρικής πώλησης ασφαλειών. «Στην περίπτωση της Χέλεν, τα παραδοσιακά μοντέλα εστίασαν στις παράκτιες επιπτώσεις, υποτιμώντας τη σοβαρότητα των πλημμυρών στην ενδοχώρα».
Το δίλημμα της ασφάλισης πλημμύρας
Πολλοί ιδιοκτήτες σπιτιών δεν είχαν ασφαλιστική κάλυψη για πλημμύρες, καθώς δεν βρίσκονταν σε επίσημη ζώνη κινδύνου. Οι ασφαλιστικές, από την άλλη, δεν προσέφεραν ευρεία κάλυψη, καθώς ήταν δύσκολο να υπολογιστεί ο κίνδυνος σε επίπεδο ακινήτου.
«Είναι ένα είδος φαύλου κύκλου, διότι αν οι ασφαλιστικές δεν έχουν καλά μοντέλα για να τιμολογήσουν τον κίνδυνο, δεν θα τον αναλάβουν», εξηγεί η Κλαρκ. «Την ίδια στιγμή, στις ευάλωτες περιοχές το κόστος είναι υψηλό, οπότε οι πολίτες δεν αγοράζουν κάλυψη».
Ακόμη και το καλύτερο θεωρητικό μοντέλο είναι τόσο αξιόπιστο όσο τα δεδομένα που το τροφοδοτούν.
Όταν η Κατρίνα σάρωσε τη Νέα Ορλεάνη, οι ασφαλιστικές διέθεταν εκτιμήσεις «κόστους αντικατάστασης» για κατοικίες, τις οποίες χρησιμοποιούσαν για να υπολογίσουν την έκθεση στον κίνδυνο. Όμως οι αντίστοιχες εκτιμήσεις για τα εμπορικά ακίνητα ήταν «τραγικά ανεπαρκείς», σημειώνει η Κλαρκ, καθώς οι τοποθεσίες δεν είχαν κωδικοποιηθεί σωστά και οι αξίες ήταν υποτιμημένες.
Αυτό το κενό παραμένει και θα μπορούσε να φέρει δυσάρεστες εκπλήξεις για τις ασφαλιστικές και τους εταιρικούς τους πελάτες, σε περίπτωση μιας νέας καταστροφής αντίστοιχης του τυφώνα Κατρίνα.
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα για την ακριβή εκτίμηση ζημιών στα εμπορικά ακίνητα είναι η ανεπαρκής ποιότητα των δεδομένων που τροφοδοτούν τα μοντέλα», τόνισε η Κλαρκ. «Είναι εκπληκτικό πόσο κακή είναι η ποιότητα. Το πρόβλημα είναι ότι αν οι αξίες αυξηθούν, τότε αυξάνονται και οι ζημιές, και πιθανότατα τα ασφάλιστρα».
Διαβάστε ακόμη
Eρχονται αλλαγές στα στεγαστικά προγράμματα
Αγορές υπό πίεση: Πώς το ρωσικό πετρέλαιο στην Κίνα και οι δασμοί Τραμπ επηρεάζουν τους επενδυτές
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.