Καθώς οι διπλωμάτες παλεύουν με τις βασικές πτυχές μιας συμφωνίας ειρήνης για την Ουκρανία, ένα κρίσιμο κομμάτι του σχεδίου έχει παραμεληθεί σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με το Bloomberg: τα «κίνητρα», που βασίζονται σε μια υποθετική άνθηση των εμπορικών δεσμών ΗΠΑ–Ρωσίας.
Οι προτάσεις, που διαμορφώθηκαν κυρίως από τον Κιρίλ Ντμίτριεφ –επικεφαλής ενός εκ των ρωσικών κρατικών επενδυτικών ταμείων– και από τον Αμερικανό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, προβλέπουν μια «μακροπρόθεσμη συμφωνία οικονομικής συνεργασίας» στους τομείς της ενέργειας, των σπάνιων γαιών και των data centers. Ένα κοινό αμερικανορωσικό επενδυτικό ταμείο για κοινά projects, σύμφωνα με την ιδέα τους, θα δημιουργούσε «ισχυρό κίνητρο ώστε να μην υπάρξει επιστροφή στη σύγκρουση».
Ωστόσο, υπάρχει και δεύτερη ανάγνωση: δύο επιχειρηματίες που μετατράπηκαν σε διπλωμάτες επιχειρούν να σχεδιάσουν ένα ισχυρό κίνητρο, για να παραμείνει ο Ντόναλντ Τραμπ δεσμευμένος στη συμφωνία.
Έχει γίνει σχεδόν χαρακτηριστικό του τρόπου με τον οποίο ο Αμερικανός πρόεδρος κινείται στη διεθνή σκηνή: η εξωτερική πολιτική να μπλέκεται με επιχειρηματικές ιδέες. Πριν τη μεσολάβηση για κατάπαυση πυρός στη Γάζα, μιλούσε για σχέδια μετατροπής της περιοχής σε «ριβιέρα της Μέσης Ανατολής». Στην πρώτη του θητεία, στην προσπάθεια προσέγγισης με τον Κιμ Γιονγκ Ουν, μιλούσε για τις «υπέροχες παραλίες» της Βόρειας Κορέας και το real estate δυναμικό τους.
Σύμφωνα με τον Ρομπ Ντάνενμπεργκ –πρώην επικεφαλής της CIA για την Κεντρική Ευρασία– παρόμοιες αναφορές στο ειρηνευτικό σχέδιο δείχνουν μια στοχευμένη προσπάθεια του Βλαντιμίρ Πούτιν και των συνεργατών του να απευθυνθούν στα επιχειρηματικά ένστικτα του Τραμπ. «Δεν πιστεύω ότι ο Πούτιν ενδιαφέρεται ουσιαστικά για εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ», λέει ο Ντάνενμπεργκ. «Τον ενδιαφέρουν μόνο στον βαθμό που ενδιαφέρουν τον συνομιλητή του – δηλαδή τον Ντόναλντ Τραμπ».
Βέβαια, η αρχική εκδοχή του σχεδίου, που περιελάμβανε αυτά τα επιχειρηματικά κίνητρα, μπορεί να μην επιβιώσει. Αμερικανοί, Ουκρανοί και Ευρωπαίοι διπλωμάτες διαπραγματεύονται ήδη νέο κείμενο. Ιδιαίτερα οι Ευρωπαίοι αντιδρούν στην πρόταση να χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη δημιουργία του επενδυτικού ταμείου, υποστηρίζοντας ότι τα κεφάλαια πρέπει να κατευθυνθούν στην Ουκρανία.
Κάποιες προτάσεις, ωστόσο, θυμίζουν την προηγούμενη στρατηγική: όταν η κυβέρνηση άσκησε πίεση στην Ουκρανία να υπογράψει συμφωνία για δικαιώματα ορυκτών, υποστηρίζοντας ότι θα αποτελούσε «εγγύηση ασφαλείας». Έκτοτε, λίγα έχουν ακουστεί γι’ αυτό το σχέδιο.
Ερωτηθείσα για τα επιχειρηματικά στοιχεία της συμφωνίας, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Άννα Κέλι παρέπεμψε στις δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο στη Γενεύη, μετά τις συνομιλίες με Ουκρανούς αξιωματούχους. Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο Ρούμπιο χαρακτήρισε το κείμενο «ένα ζωντανό, εξελισσόμενο έγγραφο» και είπε ότι έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος, αποφεύγοντας όμως να αποκαλύψει λεπτομέρειες.
Στο αμερικανορωσικό πεδίο, πολλές ιδέες έχουν πέσει στο τραπέζι – συμπεριλαμβανομένης και της εξωπραγματικής πρότασης του Ντμίτριεφ για κατασκευή υποθαλάσσιας σήραγγας κάτω από το Στενό Μπέρινγκ, από τον Έλον Μασκ.
Πολλά τα εμπόδια στην επιχειρηματική συνεργασία ΗΠΑ-Ρωσίας
Ακόμη κι αν υπάρξει τελική συμφωνία και ο Πούτιν την αποδεχθεί, τα εμπόδια για μια νέα εποχή επιχειρηματικής συνεργασίας θα είναι πολλά. Οι εμπορικοί δεσμοί ΗΠΑ–Ρωσίας ήταν πάντα περιορισμένοι: σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg, οι συναλλαγές αγαθών πέρυσι ανήλθαν μόλις στα 4,4 δισ. δολάρια. Πριν ακόμη από την εισβολή του 2022 ή την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, η Ρωσία δεν βρισκόταν στους 15 κορυφαίους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Συνήθως οι Αμερικανοί κατέγραφαν ελλείμματα, εισάγοντας λιπάσματα και μέταλλα όπως ουράνιο για πυρηνικά εργοστάσια.
Σήμερα, μετά από μια δεκαετία κυρώσεων, οι αμερικανικές επιχειρήσεις θα αντιμετώπιζαν τεράστιους κινδύνους στη ρωσική αγορά. Και ο Τραμπ δεν μπορεί να υποσχεθεί άρση των κυρώσεων, καθώς το Κογκρέσο έχει λόγο – όπως υπενθύμισε τη Δευτέρα η γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Γουόρεν. Ακόμη και με ειρηνευτική συμφωνία, οι σχέσεις μπορεί σύντομα να ξαναγίνουν τεταμένες.
Άλλωστε, πολλές δυτικές εταιρείες παραμένουν απρόθυμες να επιστρέψουν στη Ρωσία μετά τον πόλεμο – ενώ και το Κρεμλίνο φαίνεται απρόθυμο να τις υποδεχθεί ξανά. Η Ελίνα Ριμπακόβα, ανώτερη ερευνήτρια στο Peterson Institute for International Economics, συνέκρινε την κατάσταση με τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν το 2015, η οποία δεν έφερε το αναμενόμενο κύμα επενδύσεων.
«Δεν βλέπω πώς μια μεγάλη αμερικανική εταιρεία θα θεωρούσε ότι αξίζει να μπει στη Ρωσία αυτή τη στιγμή», λέει η Ριμπακόβα. «Όσο περνούν οι γύροι κυρώσεων, τόσο λιγότερες εταιρείες επιστρέφουν».
Πολλές αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες εξακολουθούν να προσπαθούν να απεμπλακούν από τη ρωσική αγορά, μετά τους περιορισμούς που επέβαλε η Μόσχα στην έξοδο τους. Ο Πούτιν μόλις αυτόν τον μήνα επέτρεψε στην Citigroup να πουλήσει τη ρωσική μονάδα της σε τοπική τράπεζα.
Νωρίτερα φέτος, ο Πούτιν είχε προειδοποιήσει ότι δεν θα υπάρξει «κόκκινο χαλί» για τις δυτικές επιχειρήσεις, που ίσως θελήσουν να επιστρέψουν, λέγοντας στους ντόπιους επιχειρηματίες πως είναι απίθανο να επανέλθει το καθεστώς προπολεμικής κανονικότητας.
Παρά τις δυσκολίες, υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία βλέπει οφέλη σε μια πιθανή προσέγγιση με την αμερικανική επιχειρηματική κοινότητα. Έχει κάνει άνοιγμα στην Boeing, καθώς οι κυρώσεις πιέζουν την αεροπορική βιομηχανία και εξαντλούνται τα ανταλλακτικά, με κίνδυνο για τα πρότυπα ασφάλειας.
Το σχέδιο καλύπτει τομείς όπως η αξιοποίηση πόρων στην Αρκτική και η τεχνητή νοημοσύνη – τομείς «κρίσιμους για την μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη και τη θέση της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης», όπως σημειώνει ο Τόμας Γκρέιχαμ από το Council on Foreign Relations και συγγραφέας του βιβλίου «Getting Russia Right». Είναι, επίσης, όπως λέει, «τομείς στους οποίους οι ΗΠΑ διαθέτουν σημαντική τεχνογνωσία και τεχνολογία που η Ρωσία θέλει να αποκτήσει». Καθώς η διπλωματία εντείνεται, καταλήγει, «οι Ρώσοι θα ήθελαν αυτά τα θέματα να βρίσκονται στο τραπέζι».
Παρά όλα αυτά, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η προοπτική θερμότερων εμπορικών σχέσεων με τις ΗΠΑ αλλάζει τους όρους της Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Όμως αυτό δεν έχει αποθαρρύνει τον Τραμπ από το να «φαντάζεται» την πιθανότητα.
«Πιστεύω ότι θέλει να έρθει και να κάνει εμπόριο μαζί μας και να βγάλει πολλά χρήματα για τη Ρωσία», είπε ο Τραμπ για τον Πούτιν σε συνέντευξή του στο CBS. «Το βρίσκω εξαιρετικό. Αυτό μ’ αρέσει».
Διαβάστε ακόμη
Τι δεν ξέρει ο πολύς κόσμος για την πώληση χρυσού έναντι μετρητών
Eurostat: Αύξηση 22,3% στο διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων την εξαετία 2019-2024
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.