Η κυβέρνηση μειοψηφίας του πρωθυπουργού της Πορτογαλίας, Λουίς Μοντενέγκρο, αναμένεται να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, την οποία πιθανότατα δεν θα καταφέρει να κερδίσει, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών στη χώρα.

Ο Μοντενέγκρο ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι σκοπεύει να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, με το επιχείρημα πως η Βουλή δεν παρέχει στην κυβέρνησή του «όλες τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή του προγράμματός της».

Πάντως, δεν διευκρίνισε το χρονοδιάγραμμα της διαδικασίας. Ο Πορτογάλος πρωθυπουργός προσπαθεί να δώσει τέλος στη σεναριολογία που μαίνεται αναφορικά με πληροφορίες περί σύγκρουσης συμφερόντων από εταιρεία που ανήκει στην οικογένεια του, γεγονός που έχει ήδη οδηγήσει σε δύο προτάσεις μομφής εναντίον του.

Οι ισορροπίες στη Βουλή

Αυτή τη στιγμή, ο Μοντενέγκρο δεν φαίνεται να διαθέτει την απαραίτητη υποστήριξη για να κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης. Αν χάσει την ψηφοφορία, η κεντροδεξιά κυβέρνησή του θα καταρρεύσει και η Πορτογαλία θα βρεθεί μπροστά στο ενδεχόμενο διεξαγωγής πρόωρων εκλογών για τρίτη φορά μέσα σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια.

Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να καθυστερήσει κρίσιμες κυβερνητικές αποφάσεις κυρίως στο οικονομικό πεδίο, εντός του έτους, όπως το σχέδιο ιδιωτικοποίησης της κρατικής αεροπορικής εταιρείας TAP SA.

«Οι πρόωρες εκλογές δεν είναι επιθυμητές, αλλά αποτελούν αναγκαίο κακό προκειμένου να αποτραπεί η αποδυνάμωση των θεσμών λόγω της στάσης ορισμένων ταραχοποιών», δήλωσε ο Μοντενέγκρο στο κοινοβούλιο. «Αν τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν αναγνωρίζουν τη νομιμότητα της κυβέρνησης, τότε δύο μήνες πολιτικής αβεβαιότητας είναι προτιμότεροι από ενάμιση χρόνο παράλυσης και υποβάθμισης».

Οι τελευταίες εθνικές εκλογές στην Πορτογαλία διεξήχθησαν τον Μάρτιο του 2024, τέσσερις μήνες μετά την προκήρυξή τους. Την απόφαση για πρόωρη εκλογική διαδικασία λαμβάνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Μοντενέγκρο ανέλαβε καθήκοντα τον Απρίλιο.

Πρόσφατη δημοσκόπηση της τηλεόρασης TVI έδειξε ότι η κυβερνητική συμμαχία AD προηγείται με 33%, ακολουθούμενη από τους Σοσιαλιστές με 27% και το ακροδεξιό κόμμα Chega με 17%.

Το Chega έχει κατονομαστεί από διεθνείς αναλυτές ως ανάμεσα στα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης που μπορεί να λειτουργήσουν ως δούρειος ίππος του Ντόναλντ Τραμπ και των απόψεων του στους πολιτικούς κύκλους της ΕΕ.

Σε περίπτωση, πάντως, εκλογών, ο ίδιος ο Μοντενέγκρο θα παραμείνει πιθανότατα υποψήφιος για την πρωθυπουργία για λογαριασμό του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD).

Ο ηγέτης των Σοσιαλιστών, Πέδρο Νούνο Σάντος, επανέλαβε την Τετάρτη ότι το κόμμα του, το οποίο αποτελεί τη μεγαλύτερη δύναμη της αντιπολίτευσης, θα καταψηφίσει την κυβέρνηση εάν αυτή καταθέσει πρόταση ψήφου εμπιστοσύνης. Τον Νοέμβριο, οι Σοσιαλιστές είχαν επιτρέψει την έγκριση του προϋπολογισμού του 2025 με αποχή, ενώ τον Φεβρουάριο είχαν συμβάλει στην απόρριψη πρότασης μομφής, επιτρέποντας την επιβίωση της κυβέρνησης.

Ο ηγέτης του Chega, Αντρέ Βεντούρα, δήλωσε επίσης ότι το κόμμα του δεν πρόκειται να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στον Μοντενέγκρο. Το Chega είχε καταθέσει πρόταση μομφής τον Φεβρουάριο.

Οριακή νίκη

Η συμμαχία AD του Μοντενέγκρο είχε επικρατήσει οριακά έναντι των Σοσιαλιστών στις εκλογές του Μαρτίου 2024. Ο ίδιος διαδέχθηκε τον Αντόνιο Κόστα, ο οποίος παραιτήθηκε αιφνιδιαστικά από την πρωθυπουργία τον Νοέμβριο του 2023, εν μέσω έρευνας για φερόμενη κατάχρηση εξουσίας.

Ο Κόστα, ο οποίος εξακολουθεί να αρνείται οποιαδήποτε παρατυπία, είναι πλέον πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Μετά την παραίτησή του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Μαρτσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα, αποφάσισε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές.

Στην Πορτογαλία, οι κυβερνήσεις μειοψηφίας σπάνια ολοκληρώνουν τη θητεία τους. Στα 50 χρόνια δημοκρατίας, μόλις δύο κυβερνήσεις μειοψηφίας κατάφεραν να επιβιώσουν για ολόκληρη τετραετία. Οι Σοσιαλιστές και το PSD, το οποίο είναι ο βασικός εταίρος στην κυβερνώσα συμμαχία AD, έχουν κυριαρχήσει στην πορτογαλική πολιτική σκηνή τις τελευταίες πέντε δεκαετίες.

Η οικονομική διάσταση της πολιτικής κρίσης

Η δημοσιονομική πειθαρχία παραμένει βασικός στόχος των διαδοχικών κυβερνήσεων της χώρας μετά την κρίση χρέους της Ευρωζώνης, όταν η χώρα αναγκάστηκε να προσφύγει σε πρόγραμμα διάσωσης. Έκτοτε η οικονομία της Πορτογαλίας έχει ανακάμψει δυναμικά.

Το 2023, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ μειώθηκε κάτω από το 100% για πρώτη φορά από το 2009, αν και το χρέος παραμένει ακόμη σε σχετικά υψηλά επίπεδα.

Μόλις την περασμένη Παρασκευή, ο οίκος S&P Global Ratings αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Πορτογαλίας σε «Α» από «Α-», με βασικό επιχείρημα τη μείωση του χρέους.

Η απόδοση των 10ετών πορτογαλικών ομολόγων αυξήθηκε την Τετάρτη κατά 28 μονάδες βάσης στο 3,30%, ενώ το spread έναντι των γερμανικών ομολόγων περιορίστηκε στις 50 μονάδες βάσης.

Η κυβέρνηση στοχεύει σε πλεόνασμα 0,3% του ΑΕΠ το 2025, καθώς η οικονομική ανάπτυξη επιταχύνεται. Τον Δεκέμβριο, η Τράπεζα της Πορτογαλίας αναθεώρησε προς τα πάνω την πρόβλεψη για την ανάπτυξη του 2025 στο 2,2%.

Σκιές γύρω από οικογενειακή επιχείρηση

Τα ερωτήματα για την οικογενειακή επιχείρηση του Μοντενέγκρο έχουν προκαλέσει εδώ και καιρό πιέσεις προς τον πρωθυπουργό.

Ο ίδιος δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η εταιρεία Spinumviva δημιουργήθηκε πριν ασχοληθεί ο ίδιος ενεργά με την πολιτική και ότι είναι παράλογο να θεωρείται ότι η κατοχή μεριδίου σε αυτήν δημιουργεί σύγκρουση συμφερόντων. Ανέφερε ότι ουδέποτε έλαβε απόφαση που να εμπλέκεται με την εταιρεία και ότι πλέον η επιχείρηση ανήκει αποκλειστικά στα παιδιά του.

Σύμφωνα με δημοσίευμα, η εταιρεία Solverde, η οποία διαχειρίζεται καζίνο και ξενοδοχεία στην Πορτογαλία, υποστήριξε ότι πληρώνει στη Spinumviva 4.500 ευρώ μηνιαίως από τον Ιούλιο του 2021 για υπηρεσίες συμμόρφωσης και προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Ως παράδειγμα της σύγκρουσης συμφερόντων είναι το γεγονός πως η κυβέρνηση ετοιμάζεται να λάβει αποφάσεις για τις παραχωρήσεις νέων καζίνο, καθώς οι συμβάσεις που λήγουν φέτος ελέγχονται από την Solverde. Πάντως, την Τετάρτη, η Solverde ανακοίνωσε τη λήξη της συνεργασίας της με τη Spinumviva.

Διαβάστε ακόμη 

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες μοιράζουν παχυλά μερίσματα μετά το ρεκόρ κερδοφορίας (γραφήματα)

Γερμανία: Πώς από δημοσιονομικό γεράκι μεταμορφώνεται σε περιστέρι – Ζητά μεγαλύτερη χαλάρωση από την Κομισιόν

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα