Η Βρετανίδα υπουργός Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς έχει μπροστά της ένα απαιτητικό φθινόπωρο. Για να αποφύγει την αρνητική αντίδραση της αγοράς στον προσεχή προϋπολογισμό, ίσως χρειαστεί να συγκεντρώσει έως 50 δισεκατομμύρια λίρες (67 δισεκατομμύρια δολάρια).

Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν αναπόφευκτη την αύξηση των φόρων. Ωστόσο, η οικονομία παρουσιάζει σημάδια βελτίωσης. Τις τελευταίες εβδομάδες, η ανάπτυξη ξεπέρασε τις προβλέψεις, οι προηγούμενες εκτιμήσεις για το ΑΕΠ αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω και η δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό του τελευταίου έτους.

Οι απολύσεις που προκλήθηκαν από την αύξηση του φόρου μισθωτών τον περασμένο Οκτώβριο έχουν αρχίσει να μειώνονται, ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει επανέλθει στα επίπεδα πριν από τους εμπορικούς πολέμους των ΗΠΑ. Το πρώτο εξάμηνο του 2025, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία μεταξύ των χωρών της G7.

Η ανάδειξη των θετικών στοιχείων δεν είναι εύκολη, αφού ακόμη και ο πρωθυπουργός Κιρ Σταρμερ επιμένει στην αρνητική κληρονομιά των προηγούμενων κυβερνήσεων. Πριν από ένα χρόνο, μετά την εκλογική του νίκη, προειδοποίησε τους πολίτες για δυσκολίες που έρχονται. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Peel Hunt, Kallum Pickering, είναι πιο αισιόδοξος. Επισημαίνει ότι τα βασικά μεγέθη είναι θετικά, ειδικά για τον ιδιωτικό τομέα, που διαθέτει ισχυρή χρηματοοικονομική βάση, υψηλά αποθέματα ρευστότητας και υγιή αύξηση εισοδημάτων.

Οι απαισιόδοξοι εστιάζουν στα δημόσια οικονομικά, με το δημόσιο χρέος στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 60 ετών, στο 96% του ΑΕΠ, και αυξητική τάση. Παρόλα αυτά, η συνολική εικόνα παραμένει καλύτερη. Η ανθεκτικότητα του ιδιωτικού τομέα θυμίζει τις αρχές της χιλιετίας.

Νοικοκυριά και επιχειρήσεις διατηρούν ιστορικά υψηλά αποθέματα ρευστότητας, 2,2 τρισεκατομμύρια λίρες και 780 δισεκατομμύρια λίρες αντίστοιχα, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Τα στοιχεία της Τράπεζας της Αγγλίας δείχνουν ότι το χρέος των νοικοκυριών είναι στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2001 και η αποταμίευση φτάνει το 10% του εισοδήματος, από 7,9% πριν δύο χρόνια. Παράλληλα, οι μισθοί αυξήθηκαν γρηγορότερα από τον πληθωρισμό επί 23 μήνες, καλύπτοντας τις αυξήσεις τιμών.

Η κρίση των ενυπόθηκων δανείων φαίνεται να υποχωρεί, καθώς τα επιτόκια πέφτουν. Ενώ 3,6 εκατομμύρια νοικοκυριά θα αναχρηματοδοτηθούν με ακριβότερα δάνεια, 2,5 εκατομμύρια θα ωφεληθούν από φθηνότερα, σύμφωνα με την Τράπεζα της Αγγλίας. Η κατάσταση των επιχειρήσεων είναι παρόμοια, με το λόγο χρέους προς κέρδη να είναι μισός από ό,τι μετά την κρίση του 2008.

Η Karen Ward της JP Morgan επισημαίνει πως το βασικό πρόβλημα είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης. Τα αποθέματα ρευστότητας υπάρχουν, αλλά περιμένουν να αξιοποιηθούν. Αν βελτιωθεί το πολιτικό κλίμα, η οικονομία μπορεί να ανέβει. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν βελτίωση παρά τους εμπορικούς πολέμους των ΗΠΑ. Η αύξηση των συντάξεων και του κατώτατου μισθού είχαν μικρότερο αρνητικό αντίκτυπο στην απασχόληση από το αναμενόμενο.

Ωστόσο, ο οικονομολόγος της Bloomberg, Dan Hanson, προειδοποιεί ότι η βελτίωση είναι προσωρινή και δεν αντικατοπτρίζει δομικές αλλαγές. Η παραγωγικότητα παραμένει χαμηλή. Η οικονομία ωφελήθηκε από κρατικές δαπάνες και εξαγωγές που προχώρησαν λόγω των δασμών των ΗΠΑ. Η Ruth Gregory της Capital Economics προβλέπει πιο αδύναμη ανάπτυξη το δεύτερο εξάμηνο του 2025, με μείωση κρατικών δαπανών και επιβράδυνση εξαγωγών.

Η Ward υπογραμμίζει ότι η Ριβς πρέπει να παρουσιάσει έναν προϋπολογισμό που θα καθησυχάσει τις αγορές, αποφεύγοντας αύξηση του κόστους δανεισμού αλλά χωρίς να αποθαρρύνει τις δαπάνες. Το Εθνικό Ινστιτούτο εκτιμά ότι πρέπει να βρει 50 δισ. λίρες για να τηρήσει τον δημοσιονομικό κανόνα, ποσό μεγαλύτερο από τα 40 δισ. που υπολόγιζε πέρσι. Ο οικονομολόγος Thomas Pugh το υπολογίζει στα 20 δισ. Η Ριβς εξετάζει στόχευση στην ακίνητη περιουσία και τα συνταξιοδοτικά ταμεία.

Η Ward προτιμά να παραταθεί το πάγωμα φορολογικών ορίων και να γίνει μεταρρύθμιση του «τριπλού κλειδώματος» στη σύνταξη. Ο Pickering καλεί σε έξοδο από τον φαύλο κύκλο απαισιοδοξίας, επισημαίνοντας τη διαφορά ανάμεσα σε αρνητική εικόνα και θετική πραγματικότητα, καθώς η εμπιστοσύνη στην οικονομία είναι ιστορικά χαμηλή, ενώ στις επιχειρήσεις είναι ουδέτερη. Είναι η «οικονομία του εγώ είμαι εντάξει, εσύ όχι», με υπερβολή στις κακές ειδήσεις.

Διαβάστε ακόμη:

Αναζητώντας το επόμενο μεγάλο deal για τις ελληνικές startups – Οι εννέα φετινές εξαγορές

Το νησί με τους 600 κατοίκους και τα 600 άλογα, που απαγορεύει τα αυτοκίνητα

Η νέα λίστα: Ποιοι επώνυμοι στην Ελλάδα χάνουν τις περιουσίες τους (pics)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα