Η Banca Monte dei Paschi di Siena είναι η παλαιότερη τράπεζα του κόσμου. Στα κεντρικά γραφεία της, ένα ανακαινισμένο φρούριο της Τοσκάνης, 540 ετών, ο χρόνος δείχνει να έχει σταματήσει στο 1472, το έτος ίδρυσής της.
Όμως, σε αυτή η οπισθοδρομική τράπεζα, που έως τώρα ήταν διάσημη μόνο για την οικογενειοκρατία και το νεποτισμό της, κρυβόταν ένα αναπάντεχα σύγχρονο σκάνδαλο. Μια ομάδα traders, που εδρεύει στο Λονδίνο, μακριά από το ληθαργικό κόσμο της Σιένα, ξέφυγε από κάθε έλεγχο και όριο παίζοντας τα χρήματα της ίδιας της τράπεζας στα παράγωγα. Το αποτέλεσμα; Η τράπεζα έχει ήδη ανακαλύψει κρυμμένες ζημιές 720 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα να χρειαστεί και άλλη διάσωση από το ιταλικό κράτος.
Και οι έρευνες συνεχίζονται, αφού τα… πειστήρια του σκανδάλου εμφανίζονται στα πιο αναπάντεχα μέρη.
Όπως το έγγραφο που έδινε εντολή στην ιαπωνική τράπεζα Nomura να κλείνει deals για λογαριασμό της Monte dei Paschi, αποδεικνύοντας τελικά ότι οι ζημιές της ιταλικής τράπεζας είναι αρκετά μεγαλύτερες από ό,τι πιστευόταν. Το έγγραφο, την ύπαρξη του οποίου δεν γνώριζε ούτε καν η διοίκηση της τράπεζας υπό τον CEO Fabrizio Viola (φωτό) – ο οποίος ανέλαβε τον περασμένο Οκτώβριο να εξυγιάνει τη Monte- βρέθηκε μετά από 10 μήνες σε ένα χρηματοκιβώτιο, σε κάποια αίθουσα συσκέψεων του φρουρίου της Τοσκάνης.
Είναι ένα ακόμα χτύπημα για τη Monte, αφότου στις 17 Ιανουαρίου αποκαλύφθηκε ότι το 2008 είχε χρησιμοποιήσει ένα κρυφό συμβόλαιο παραγώγων με την Deutsche Bank, για να κρύψει ζημιές 367 εκατ. ευρώ που είχε υποστεί από προηγούμενα swaps με τη γερμανική τράπεζα.
Όμως, η αιτία όλων των οικονομικών προβλημάτων της Monte εντοπίζεται ακόμα παλαιότερα, λίγους μήνες πριν να ξεσπάσει η καταιγίδα της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008. Το 2007, η τράπεζα αποφάσισε να ξοδέψει 9 δισ. ευρώ (περισσότερα από την κεφαλαιοποίησή της, τότε) για την εξαγορά της Banca Antonveneta.
Με τον ερχομό της κρίσης, τα κέρδη και η μετοχή της Monte βούλιαξαν. Εμφανίζοντας ζημιές 1,78 δισ. ευρώ το 2012, η τράπεζα αναγκάστηκε να στραφεί στην ιταλική κυβέρνηση, ζητώντας βοήθεια. Όμως, εξελίχθηκε σε ένα… πηγάδι χωρίς πάτο. Με τα τελευταία δεδομένα, η κρατική βοήθειά της αγγίζει τα 3,9 δισ. ευρώ.