Καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες συγκεντρώνονται στη Νέα Υόρκη αυτήν την εβδομάδα για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (UNGA), η προσοχή τους θα στραφεί στις άμεσες κρίσεις, συμπεριλαμβανομένων της Γάζας και της Ουκρανίας, με τις δύο συγκρούσεις να φαίνονται έτοιμες να διαρκέσουν έως το υπόλοιπο του έτους και το 2026.
Έχω συμμετάσχει σε πολυάριθμες συνεδριάσεις UNGA με προέδρους και από τα δύο πολιτικά κόμματα. Τα ζητήματα τείνουν να κυριαρχούνται από τα τρέχοντα πρωτοσέλιδα, αλλά κοιτώντας πίσω, η ιστορία αυτών των συγκεντρώσεων είναι συχνά αυτό που δεν καλύφθηκε, παρά αυτό που καλύφθηκε.
Στη UNGA το 2013, για παράδειγμα, κανείς δεν προέβλεψε ότι το επόμενο έτος θα κυριαρχούσε από την παγκόσμια μάστιγα του ISIS. Δέκα χρόνια αργότερα, στη UNGA το 2023, κανείς δεν περίμενε ότι μέσα σε λίγες εβδομάδες η Χαμάς θα εισέβαλε στο Ισραήλ και θα πυροδοτούσε τη Μέση Ανατολή. Παρόμοια, το 2019, κανείς δεν προέβλεψε μια παγκόσμια πανδημία που σύντομα θα άλλαζε τον τρόπο ζωής μας.
Αυτό το έτος δεν φαίνεται διαφορετικό, γιατί αν κοιτάξουμε μπροστά, ο ασταμάτητος ρυθμός των γεγονότων παγκοσμίως μπορεί να είναι μόνο πρόγευση για όσα έρχονται.
Καμία θεραπεία για την τρέχουσα κρίση
Ας εξετάσουμε πρώτα τις άμεσες κρίσεις, οι οποίες θα απορροφήσουν μεγάλο μέρος της προσοχής αυτήν την εβδομάδα.
Στη Γάζα, το έτος ξεκίνησε με την υπόσχεση μιας τριφασικής συμφωνίας κατάπαυσης πυρός για την απελευθέρωση όλων των ομήρων και την τελική λήξη του πολέμου. Αυτή η συμφωνία κατέρρευσε τον Μάρτιο, μετά την πρώτη της φάση, και από τότε έχουμε δει αδιέξοδο στις συνομιλίες, ανθρωπιστική κρίση, τις μεγαλύτερες ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις του πολέμου και ομήρους να παραμένουν αιχμάλωτοι.
Σήμερα, δεν υπάρχει καμία άμεση λύση ή συμφωνία για το τι θα ακολουθήσει.
Στη Νέα Υόρκη, αρκετές χώρες με επικεφαλής τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αναγνωρίσουν παλαιστινιακό κράτος, με σύνορα και χαρακτηριστικά κυριαρχίας που θα καθοριστούν σε κάποιο απώτερο μέλλον. Αυτές οι χώρες θα καλέσουν επίσης τη Χαμάς να παραδοθεί και να αφοπλιστεί – κάτι που θα τερμάτιζε οριστικά τον πόλεμο – αλλά δεν έχουν καμία δυνατότητα να επιβάλουν αυτό το αποτέλεσμα.
Δυστυχώς, αυτές οι συμβολικές κινήσεις μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση. Θα προκαλέσουν αντιδράσεις από το Ισραήλ στη Δυτική Όχθη και θα σκληρύνουν τις απαιτήσεις της Χαμάς, σε συμφωνία με την παραμορφωμένη κοσμοθεωρία τους ότι η 7η Οκτωβρίου άξιζε το κόστος σε παλαιστινιακές ζωές στη Γάζα – καθιστώντας μια πιθανή διπλωματική επίλυση του πολέμου ακόμη πιο δύσκολη, μεταδίδει το CNN.
Στην Ουκρανία, το έτος έχει δει εναλλαγές από την Ουάσιγκτον: από εκκλήσεις για μονομερή κατάπαυση του πυρός σε εκκλήσεις για συνολική συμφωνία, στρατιωτική υποστήριξη που σταμάτησε και στη συνέχεια επανεκκίνησε, και κυρώσεις κατά της Ρωσίας που απειλήθηκαν αλλά ποτέ δεν εφαρμόστηκαν. Οι υψηλού επιπέδου σύνοδοι κορυφής του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ τον Αύγουστο, με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα και Ευρωπαίους συμμάχους στην Ουάσιγκτον, ανέδειξαν τους μεγιστοποιημένους στόχους του Πούτιν, καθώς επιδιώκει να αποκτήσει εδάφη που δεν κατάφερε να καταλάβει στο πεδίο της μάχης και να διασφαλίσει ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να αμυνθεί σε μελλοντικές εισβολές. Η Ουκρανία δεν θα αποδεχθεί ποτέ τέτοιους όρους, αφήνοντας τη διπλωματία μετέωρη.
Τίποτα που ειπωθεί ή γίνει στη Νέα Υόρκη αυτήν την εβδομάδα δεν θα αλλάξει τους υπολογισμούς του Πούτιν, καθώς η Ουκρανία κοιτάζει μπροστά σε έναν παγωμένο χειμώνα και μερικές από τις μεγαλύτερες ρωσικές επιθέσεις ολόκληρου του πολέμου.
UNGA έναντι CRINK
Στο τέλος, πιθανότατα θα υπάρξει πολλή συζήτηση για τη Γάζα και την Ουκρανία στη Νέα Υόρκη αυτήν την εβδομάδα, αλλά μην περιμένετε καμία πρωτοβουλία που θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκλιμάκωση ή επίλυση αυτών των συγκρούσεων.
Τώρα συγκρίνετε αυτήν την «παραστατική» συνάντηση ηγετών στη Νέα Υόρκη με μια σύνοδο που πραγματοποιήθηκε πριν από τρεις εβδομάδες στο Πεκίνο – θεωρητικά για την επέτειο των 80 ετών από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η εικόνα ήταν εντυπωσιακή: ο Πούτιν, ο Σι Τζινπίνγκ και ο Κιμ Γιονγκ Ουν, αγκαλιασμένοι προς κοινούς παγκόσμιους στόχους, μαζί με τον Ιρανό Πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιαν.
Αυτή η συμμαχία χωρών, Κίνα–Ρωσία–Ιράν–Βόρεια Κορέα (CRINK), δεν είναι απλώς συμβολική. Διαμορφώνει ενεργά τις παγκόσμιες πραγματικότητες σε αντιπαράθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με την Ουκρανία ως την τρέχουσα πρώτη γραμμή. Η Βόρεια Κορέα έχει στείλει δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες για να πολεμήσουν στο πλευρό των Ρώσων. Το Ιράν έχει παράσχει drones και τεχνογνωσία για την παραγωγή τους στη Ρωσία, ενώ η Κίνα παραμένει ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικής ενέργειας, χρηματοδοτώντας τον πόλεμο.
Ο Σι έχει διατάξει τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό να είναι έτοιμος για πιθανή εισβολή στην Ταϊβάν έως το 2027, ένα γεγονός που θα ήταν πραγματικά καταστροφικό, με εκτιμώμενο παγκόσμιο οικονομικό σοκ περίπου 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και διακοπή στην προμήθεια προηγμένων ημιαγωγών.
Σήμερα, οι περισσότεροι ειδικοί δεν πιστεύουν ότι ο Σι θα διατάξει εισβολή τόσο σύντομα, και ίσως να μην το κάνει ποτέ, προτιμώντας αντ’ αυτού επιχειρήσεις «γκρίζας ζώνης», όπως κυβερνοεπιθέσεις, προπαγάνδα, στρατιωτικές ασκήσεις, οικονομική πίεση και διπλωματική απομόνωση. Στόχος είναι να διαβρωθεί σταδιακά η εμπιστοσύνη της Ταϊπέι έως ότου αναγκαστεί να αποδεχθεί την πλήρη ενοποίηση με την Κίνα χωρίς ολοκληρωτικό πόλεμο.
Ωστόσο, οι πιθανότητες εισβολής ανέρχονται στο 35%, σύμφωνα με την Global Guardian, και αυξάνονται όσο το Πεκίνο ενισχύει την πολεμική του ετοιμότητα.
Αυτό συνδέει την κρίση της Ουκρανίας με ευρύτερους παγκόσμιους κινδύνους: όσο η συμμαχία CRINK δυναμώνει και το κόστος του πολέμου μειώνεται για τον Πούτιν, τόσο αυξάνονται οι κίνδυνοι μιας πιο επιθετικής στάσης του Σι προς την Ταϊβάν, αλλά και φιλοδοξίες του Ιράν στη Μέση Ανατολή και απρόβλεπτες ενέργειες της Βόρειας Κορέας.
Το 2026 ως «έτος καμπής»
Ο Πρόεδρος Τραμπ, όταν ρωτήθηκε για τις εικόνες από τη σύνοδο του Πεκίνου, είπε: «Ελπίζανε ότι θα παρακολουθούσα». Αργότερα έγραψε στο Truth Social, σε μήνυμα προς τον Σι: «Μετέφερε τους θερμότερους χαιρετισμούς μου στον Βλαντίμιρ Πούτιν και στον Κιμ Γιονγκ Ουν, καθώς συνωμοτείτε εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής».
Ο πρόεδρος είχε δίκιο όσον αφορά την πρόθεση και τον σκοπό αυτής της συνάντησης. Αυτοί οι ηγέτες έστειλαν μήνυμα στην Ουάσιγκτον. Το ερώτημα τώρα είναι ποιο μήνυμα θα στείλει η Ουάσιγκτον πίσω.
Υπό αυτό το πρίσμα, το δεύτερο έτος της δεύτερης θητείας του Τραμπ διαμορφώνεται ως μια ιστορική πύλη: είτε προς έναν κόσμο ενοποίησης και σταθερότητας, είτε προς έναν κόσμο αυξανόμενης αταξίας και συγκρούσεων.
Αν τα κόστη της επιθετικότητας μειώνονται για τον Πούτιν και τους άλλους ηγέτες της CRINK, τότε αναμένεται το δεύτερο. Αν τα κόστη αυξηθούν και το δίκτυο συμμαχιών που ιστορικά συντηρούν οι ΗΠΑ ισχυροποιηθεί – από το ΝΑΤΟ έως την Ιαπωνία, τη Ν. Κορέα, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και τις Φιλιππίνες – τότε μπορεί να επικρατήσει το πρώτο.
Προσθέστε την κούρσα ΗΠΑ–Κίνας στην τεχνητή νοημοσύνη, την πιο κοντινή σε υπαρξιακή τεχνολογική αναμέτρηση από τον Ψυχρό Πόλεμο, και το σκηνικό είναι έτοιμο ώστε το 2026 να είναι ίσως μια από τις πιο καθοριστικές χρονιές μιας γενιάς.
Ενοποίηση ή αυξανόμενη αταξία
Ο Πρόεδρος Τραμπ συχνά μιλά για τη σύγκρουση στην Ουκρανία ως βάρος που κληρονόμησε και πρόβλημα περιορισμένο στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Κάποιοι κορυφαίοι σύμβουλοί του απορρίπτουν τη σημασία της για τα αμερικανικά συμφέροντα, θεωρώντας την απόσπαση από την ανάγκη αποτροπής μιας μελλοντικής σύγκρουσης για την Ταϊβάν. Αυτή η διπλή οπτική χάνει τις παγκόσμιες επιπτώσεις, όπως ανέδειξε η πρόσφατη σύνοδος του Πεκίνου.
Οι πρωτεύουσες της CRINK βλέπουν ξεκάθαρα την Ουκρανία ως πόλεμο κεντρικό για τα μελλοντικά τους συμφέροντα και ενεργούν ανάλογα. Αντίστοιχα, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στον Ειρηνικό – ιδιαίτερα η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα – υπήρξαν ένθερμοι υποστηρικτές της Ουκρανίας, αναγνωρίζοντας ότι μια ρωσική αποτυχία εκεί θα βοηθούσε να περιοριστούν οι φιλοδοξίες του Σι στην περιοχή τους.
Επομένως, ένας στρατηγικός σχεδιαστής για τον επόμενο χρόνο πρέπει να σκέφτεται τρισδιάστατα: να εδραιώσει την υποστήριξη στην Ουκρανία, αυξάνοντας το οικονομικό κόστος για τη Ρωσία, ενώ ταυτόχρονα να επιδιώκει μια διαπραγματευτική λύση που θα τερματίσει τον πόλεμο. Στη Μέση Ανατολή, η λήξη του πολέμου στη Γάζα και η επιστροφή στην ατζέντα της περιφερειακής ολοκλήρωσης παραμένουν κεντρικές για την ειρήνη στην περιοχή και διεθνώς, με το Ιράν περιορισμένο.
Αν και οι δύο συγκρούσεις συνεχίσουν να χρονίζουν χωρίς λύση, τα ρήγματα της παγκόσμιας τάξης θα μεγαλώσουν, με την CRINK να αυξάνει την ισχύ της σε πολλές περιοχές του κόσμου.
Αυτό είναι το σενάριο που λίγοι θα συζητήσουν στη Νέα Υόρκη αυτήν την εβδομάδα, αλλά ίσως να είναι το πιο κεντρικό ερώτημα για το μέλλον της παγκόσμιας ασφάλειας και τη θέση της Αμερικής στον κόσμο.
Διαβάστε ακόμη
Η Ελλάδα πατάει γκάζι για έξτρα παροχές και επενδύσεις-ρεκόρ
Αρχισαν τα deal ΗΠΑ – Τουρκίας: Η Botas έκλεισε 20ετή συμφωνία για την εισαγωγή LNG με τη Mercuria
Χατζηδάκης για Ελληνικό: Από το 2026 θα αρχίσουν να παραδίδονται τμήματα του έργου (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.