Η διάσωση της Banco Espirito Santo από την κυβέρνηση της Πορτογαλίας, αυτό το Σαββατοκύριακο, δείχνει ότι οι ευρωπαϊκές αρχές στρέφονται στο παράδειγμα της Ισπανίας, και όχι της Κύπρου, για να διαχειριστούν τις τραπεζικές κρίσεις, σε μία προσπάθεια να αποτρέψουν τον πανικό στις αγορές.
Η διάσωση της BES αποτελεί ένα κρίσιμο τεστ για το νέο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ για τις τραπεζικές χρεοκοπίες. Αντί να επιβάλει ζημιές στις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ και σε άλλους senior πιστωτές, όπως συνέβη στην Κύπρο, η Πορτογαλία επέλεξε να εφαρμόσει ένα πιο ευγενικό μοντέλο, ακολουθώντας το πρότυπο της διάσωσης του χρηματοοικονομικού κλάδου της Ισπανίας. Το αποτέλεσμα, ένα ράλι του χρηματιστηρίου και των μετοχών της χώρας.
“Θα κάνουν bail in μόνο όπου και όσο είναι αναγκαίο”, εξηγεί στο Bloomberg ο Carsten Brzeski, επικεφαλής οικονομολόγος της ING-DiBa. “Θα ήταν ένα πολύ κακό σημάδι και θα προκαλούσε ακόμα μεγαλύτερη αναταραχή εάν έκαναν κούρεμα στις καταθέσεις τώρα”.
Έπειτα από αυτά, ο δείκτης PSI-20 του χρηματιστηρίου της Πορτογαλίας ενισχύθηκε κατά 1,9% και η Banco Comercial Portugues, που αποτελεί τη μεγαλύτερη σε κεφαλαιοποίηση τράπεζα της χώρας, σημείωσε άνοδο 6,9%. Η απόδοση του πορτογαλικού 10ετούς ομολόγου υποχώρησε (ως γνωστόν, οι αποδόσεις των ομολόγων υποχωρούν όταν οι τιμές τους ενισχύονται).
“Η συστημική κρίση του ευρώ έχει τελειώσει. Ενώ η Ευρωζώνη έχει ακόμα κάποια θέματα, πλέον διαθέτει μια καλο-λαδωμένη μηχανή για να τα αντιμετωπίσει. Ο φαύλος κύκλος της μετάδοσης, που ήταν το βασικό γνώρισμα της κρίσης του ευρώ, μπορεί να κρατηθεί υπό έλεγχο”, λέει ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.
Η Τράπεζα της Πορτογαλίας ανακοίνωσε χθες ένα πακέτο διάσωσης 4,9 δισ. ευρώ, που επιβάλει ζημιές στους μετόχους και τους κατόχους junior ομολόγων της BES, αλλά γλιτώνει τους κατόχους senior ομολόγων και τους καταθέτες.
Η Banco Espirito Santo, που ήταν κάποτε η πρώτη σε κεφαλαιοποίηση τράπεζα της χώρας, θα σπάσει στα δύο. Οι καταθέσεις και τα υγιή assets θα περάσουν στη Novo Bank, ενώ τα δάνεια και οι junior υποχρεώσεις θα παραμείνουν στην παλιά τράπεζα, η οποία οδεύει προς κλείσιμο.
Η διάσωση της Banco Espirito Santo έγινε εν μέσω μετάβασης της ΕΕ σε ένα νέο καθεστώς εποπτείας και αφότου η Ευρώπη έκανε αυστηρότερους τους κανόνες για την κρατική ενίσχυση των τραπεζών. Η ΕΚΤ έχει ήδη ξεκινήσει να εξετάζει τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, εν όψει της ανάληψης της εποπτείας του ευρωπαϊκού κλάδου. Από το 2016 θα αρχίσουν να εφαρμόζονται οι σκληρότεροι κανόνες του bail in για τους πιστωτές των τραπεζών που καταρρέουν.
Όμως, επειδή οι τελικοί κανόνες δεν έχουν εφαρμοστεί ακόμα, η Banco Espirito Santo “κατά πάσα πιθανότητα θα καταλήξει σαν όλες τις άλλες τράπεζες που διασώθηκαν με χρήματα των φορολογούμενων”, λέει η Megan Greene, επικεφαλής οικονομολόγος της Maverick Intelligence. “Αυτό σημαίνει ότι το χρέος θα περάσει στο κράτος και οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν, όπως συνέβη και στην Ιρλανδία”.
Το πορτογαλικό χρέος δεν θα αυξηθεί εξαιτίας της διάσωσης, γιατί αυτή έγινε με κεφάλαια που είχαν ήδη χρησιμοποιηθεί, στο πλαίσιο του πακέτου διάσωσής της, το 2011.