Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ φέρεται να έχει ξεκινήσει την κατασκευή του Koolau Ranch, της τεράστιας έκτασης 1.400 στρεμμάτων που διαθέτει στο νησί Καουάι της Χαβάης, ήδη από το 2014.

Το σχέδιο περιλαμβάνει ένα υπόγειο καταφύγιο, πλήρως εξοπλισμένο με δική του παροχή ενέργειας και τροφίμων. Οι εργαζόμενοι στο project υπέγραψαν συμφωνίες εμπιστευτικότητας, απαγορεύοντάς τους να μιλήσουν για το έργο, σύμφωνα με δημοσίευμα του Wired. Μια μάντρα ύψους δύο μέτρων εμποδίζει τη θέα προς την περιοχή από τον κοντινό δρόμο. Όταν ρωτήθηκε πέρυσι αν κατασκευάζει «καταφύγιο για το τέλος του κόσμου», ο ιδρυτής του Facebook απάντησε κατηγορηματικά «όχι». Όπως εξήγησε, ο υπόγειος χώρος είναι «απλώς ένα μικρό καταφύγιο, σαν υπόγειο».

Η διάψευση αυτή, ωστόσο, δεν σταμάτησε τις φήμες, ούτε και εκείνες που σχετίζονται με την απόφασή του να αγοράσει 11 ακίνητα στη συνοικία Crescent Park του Πάλο Άλτο στην Καλιφόρνια, κάτω από τα οποία φέρεται να έχει προσθέσει επιπλέον υπόγειο χώρο πολλών τετραγωνικών. Παρότι οι άδειες ανέγερσης κάνουν λόγο για υπόγεια, σύμφωνα με τους New York Times, κάποιοι γείτονές του το αποκαλούν «η σπηλιά του εκατομμυριούχου Batman».

Ανάλογες φήμες κυκλοφορούν και για άλλους τεχνολογικούς ηγέτες, αρκετοί εκ των οποίων έχουν αγοράσει μεγάλες εκτάσεις με υπόγειους χώρους, έτοιμους για μετατροπή σε πολυτελή καταφύγια εκατομμυρίων. Όπως μεταδίδει το BBC, o συνιδρυτής του LinkedIn, Ρέιντ Χόφμαν, έχει μιλήσει ανοιχτά για την έννοια της «ασφάλειας αποκάλυψης», ισχυριζόμενος πως περίπου οι μισοί υπερπλούσιοι διαθέτουν κάτι τέτοιο, με τη Νέα Ζηλανδία να αποτελεί δημοφιλή προορισμό για την κατασκευή τέτοιου είδους καταφυγίων.

Το ερώτημα, λοιπόν, είναι αν προετοιμάζονται πράγματι για πόλεμο, για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής ή για κάποιον άλλον καταστροφικό κίνδυνο που οι υπόλοιποι δεν γνωρίζουμε ακόμη. Τα τελευταία χρόνια, η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης έχει προστεθεί στη λίστα των πιθανών υπαρξιακών απειλών, προκαλώντας ανησυχία ακόμη και στους ίδιους τους πρωτοπόρους του κλάδου.

Ο Ίλια Σουτσκιβερ, επικεφαλής επιστήμονας και συνιδρυτής της OpenAI, φέρεται να ανήκει σε εκείνους που ανησυχούν. Μέχρι τα μέσα του 2023, η εταιρεία με έδρα το Σαν Φρανσίσκο είχε, ήδη, κυκλοφορήσει το ChatGPT, το chatbot που χρησιμοποιούν εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, και εργαζόταν ταχύτατα πάνω στις επόμενες εκδόσεις.

Εκείνο το καλοκαίρι, ωστόσο, σύμφωνα με το βιβλίο της δημοσιογράφου Κάρεν Χάο, ο Σουτσκιβερ άρχισε να πιστεύει πως οι επιστήμονες βρισκόντουσαν πολύ κοντά στην ανάπτυξη της λεγόμενης γενικής τεχνητής νοημοσύνης, της στιγμής δηλαδή που οι μηχανές θα φτάσουν το επίπεδο ανθρώπινης νοημοσύνης. Σε μια συνάντηση, όπως αναφέρει η Χάο, πρότεινε να δημιουργηθεί ένα υπόγειο καταφύγιο για τους κορυφαίους επιστήμονες της εταιρείας, πριν κυκλοφορήσει μια τόσο ισχυρή τεχνολογία στον κόσμο. «Θα φτιάξουμε σίγουρα ένα bunker πριν κυκλοφορήσουμε τη γενική τεχνητή νοημοσύνη», φέρεται να είπε, αν και δεν είναι σαφές ποιοι περιλαμβάνονταν στο «εμείς».

Το περιστατικό αυτό αναδεικνύει μια ενδιαφέρουσα αντίφαση, οι ίδιοι οι άνθρωποι που εργάζονται στην ανάπτυξη εξαιρετικά εξελιγμένων μορφών τεχνητής νοημοσύνης, φαίνεται να φοβούνται όσα μπορεί αυτή να προκαλέσει.

Ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, Σαμ Άλτμαν, έχει δηλώσει πως η γενική τεχνητή νοημοσύνη θα φτάσει «νωρίτερα απ’ ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι». Ο σερ Ντέμις Χασάμπις, συνιδρυτής της DeepMind, την τοποθετεί εντός πενταετίας, ενώ ο ιδρυτής της Anthropic, Ντάριο Αμοντέι, εκτιμά πως η «ισχυρή τεχνητή νοημοσύνη» PAI θα μπορούσε να είναι πραγματικότητα ήδη από το 2026.

Άλλοι, όμως, εμφανίζονται δύσπιστοι. «Μετακινούν συνεχώς τα δοκάρια του στόχου», σχολιάζει η καθηγήτρια πληροφορικής του πανεπιστημίου Σαουθάμπτον, Ντέιμ Γουέντι Χολ. «Η επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει ότι η τεχνολογία είναι εντυπωσιακή, αλλά απέχει ακόμη πολύ από το να φτάσει την ανθρώπινη νοημοσύνη».

Ακόμη και ο Μπαμπάκ Χοτζάτ, επικεφαλής τεχνολογίας της Cognizant, συμφωνεί πως απαιτούνται «θεμελιώδεις επιστημονικές ανακαλύψεις» για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Και, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η γενική τεχνητή νοημοσύνη δεν θα προκύψει ως «μία στιγμή», αλλά ως αποτέλεσμα μιας μακράς εξελικτικής πορείας μέσα από συνεχή βήματα και καινοτομίες.

Αλλά ένας λόγος που η ιδέα ενθουσιάζει ορισμένους στη Σίλικον Βάλεϊ είναι ότι θεωρείται πρόδρομος για κάτι ακόμη πιο προηγμένο, την ASI ή τεχνητή υπερνοημοσύνη, τεχνολογία που ξεπερνά την ανθρώπινη νοημοσύνη.

Η ιδέα της «τεχνολογικής μοναδικότητας» που αποδίδεται στον Ούγγρο μαθηματικό Τζον φον Νόιμαν από το 1958, περιγράφει ακριβώς αυτή τη στιγμή, όταν η τεχνητή νοημοσύνη ξεπερνά την ανθρώπινη κατανόηση. Το βιβλίο Genesis των Έρικ Σμιντ, Κρεγκ Μούντι και Χένρι Κίσινγκερ προχωρά ακόμη περισσότερο, περιγράφοντας ένα μέλλον όπου η υπερευφυής τεχνολογία θα αναλάβει πλήρως τον έλεγχο της λήψης αποφάσεων.

Οι υποστηρικτές της τεχνητής νοημοσύνης υιοθετούν έναν σχεδόν «ευαγγελικό» τόνο. Υποστηρίζουν ότι θα φέρει θεραπείες για ανίατες ασθένειες, θα αναστρέψει την κλιματική αλλαγή και θα εξασφαλίσει ανεξάντλητες πηγές καθαρής ενέργειας. Ο Έλον Μασκ έχει φτάσει στο σημείο να προβλέψει μια εποχή «καθολικού υψηλού εισοδήματος», όπου η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι τόσο φθηνή και διαδεδομένη που κάθε άνθρωπος θα έχει τον δικό του «R2-D2 ή C-3PO», από το Star Wars. «Όλοι θα έχουν την καλύτερη ιατρική φροντίδα, μεταφορές και στέγαση. Βιώσιμη αφθονία», δήλωσε πρόσφατα.

Υπάρχει ωστόσο, και η άλλη όψη του νομίσματος, που μπορεί να είναι πιο σκοτεινή. Τι θα συμβεί αν η τεχνολογία αυτή χρησιμοποιηθεί από τρομοκρατικές ομάδες ή, ακόμη χειρότερα, αν αποφασίσει από μόνη της ότι η ανθρωπότητα είναι το πρόβλημα; «Αν είναι εξυπνότερη από εμάς, τότε πρέπει να μπορούμε να τη συγκρατήσουμε», προειδοποίησε ο Τιμ Μπέρνερς-Λι, δημιουργός του Παγκόσμιου Ιστού, σε πρόσφατη συνέντευξή του στο BBC. «Πρέπει να έχουμε τη δυνατότητα να την απενεργοποιήσουμε».

Στο μεταξύ, οι κυβερνήσεις, λαμβάνουν μέτρα. Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Μπάιντεν υπέγραψε το 2023 εκτελεστικό διάταγμα που υποχρέωνε ορισμένες εταιρείες να κοινοποιούν τα αποτελέσματα των δοκιμών ασφαλείας τους στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Ο Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, ανακάλεσε μέρος του διατάγματος, χαρακτηρίζοντάς το «εμπόδιο στην καινοτομία».

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ινστιτούτο ασφάλειας τεχνητής νοημοσύνης, ένας ερευνητικός φορέας που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση, ιδρύθηκε πριν από δύο χρόνια για να κατανοήσει καλύτερα τους κινδύνους που θέτει η προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη. Ο Ρέιντ Χόφμαν έχει περιγράψει με χιούμορ τη στάση των δισεκατομμυριούχων: «Όταν λες ότι αγοράζεις σπίτι στη Νέα Ζηλανδία, είναι σαν να λες ‘ξέρεις, καταλαβαίνεις». Το ίδιο ισχύει και για τα καταφύγια.

Ένας πρώην σωματοφύλακας ενός μεγιστάνα που διέθετε προσωπικό bunker, μου είχε πει κάποτε πως, αν πράγματι έρθει η «Αποκάλυψη», η πρώτη εντολή της ομάδας ασφαλείας θα ήταν να… εξουδετερώσει το αφεντικό και να καταφύγει εκείνη μέσα. Και δεν φαινόταν να αστειεύεται. Ο Νιλ Λόρενς, καθηγητής μηχανικής μάθησης στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, θεωρεί όλη αυτή τη συζήτηση υπερβολική. «Η έννοια της τεχνητής γενικής νοημοσύνης είναι τόσο παράλογη, όσο και η έννοια ενός γενικού τεχνητού οχήματος», υποστηρίζει.

«Η ανησυχία μου», προσθέτει, «είναι ότι έχουμε απορροφηθεί τόσο πολύ από τις αφηγήσεις των μεγάλων εταιρειών γύρω από την τεχνητή υπερνοημοσύνη, που δεν βλέπουμε τις πραγματικές αλλαγές που θα έπρεπε ήδη να κάνουμε για να βελτιώσουμε τη ζωή των ανθρώπων».

Διαβάστε ακόμη 

Στεφάν Μπουζνά (Euronext): Δεν θα αυξήσουμε το τίμημα για την εξαγορά της ΕΧΑΕ

Καλώδιο: Συμφωνία υπό όρους για τα 251 εκατ. ευρώ του ΑΔΜΗΕ – De facto αναγνώριση των 82 εκατ. από τη ΡΑΕΚ

Κουνούπια: Όχι μόνο τσιμπούν, αλλά γνωρίζουν και πολλά… μυστικά μας

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα