Η Ιαπωνία κατέγραψε το 2024 τη μεγαλύτερη ετήσια μείωση πληθυσμού από τότε που ξεκίνησαν οι επίσημες καταγραφές το 1968. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών και Επικοινωνιών, ο αριθμός των Ιαπώνων πολιτών μειώθηκε κατά 908.574 άτομα, ενώ οι γεννήσεις ανήλθαν στις μόλις 686.061 – το χαμηλότερο επίπεδο από το 1899. Αντίθετα, περίπου 1,6 εκατομμύρια άτομα έχασαν τη ζωή τους, σηματοδοτώντας μια θλιβερή αναλογία: για κάθε μωρό που γεννήθηκε, πέθαναν περισσότεροι από δύο άνθρωποι.

Ο Πρωθυπουργός Σιγκερού Ισίμπα χαρακτήρισε τη δημογραφική κρίση ως «σιωπηλή κατάσταση έκτακτης ανάγκης», δεσμευόμενος να υιοθετήσει φιλοοικογενειακές πολιτικές, όπως δωρεάν παιδική φροντίδα και ευέλικτα ωράρια εργασίας. Παρά τις επί δεκαετίες προσπάθειες για ενίσχυση της γεννητικότητας, οι πολιτικές δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Η χώρα βρίσκεται ήδη στον 16ο συνεχόμενο χρόνο πληθυσμιακής συρρίκνωσης, με βαριές επιπτώσεις στο συνταξιοδοτικό και στο σύστημα υγείας, μεταδίδει το BBC.

Γήρανση και συρρίκνωση – Οι αριθμοί που ανησυχούν

Ο συνολικός πληθυσμός της Ιαπωνίας μειώθηκε κατά 0,44% το 2024, αγγίζοντας τα 124,3 εκατομμύρια στις αρχές του 2025. Οι άνω των 65 ετών αποτελούν πλέον σχεδόν το 30% του πληθυσμού, το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό παγκοσμίως μετά το Μονακό, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Παράλληλα ο εργαζόμενος πληθυσμός (15–64 ετών) περιορίζεται στο 60%, απειλώντας τη βιωσιμότητα της οικονομίας. Στην επαρχία, πόλεις και χωριά αδειάζουν, με πάνω από 4 εκατομμύρια εγκαταλελειμμένα σπίτια μέσα σε δύο δεκαετίες.

Παρά τις δημογραφικές πιέσεις, η Ιαπωνία εξακολουθεί να διατηρεί συντηρητική στάση απέναντι στη μετανάστευση. Το 2025 καταγράφηκαν 3,6 εκατομμύρια ξένοι κάτοικοι, αριθμός ρεκόρ, που αντιστοιχεί σε σχεδόν 3% του πληθυσμού.

Η κυβέρνηση έχει κάνει δειλά βήματα ανοίγματος, με τη χορήγηση βίζας για ψηφιακούς νομάδες και προγράμματα επιμόρφωσης μεταναστών, ωστόσο οι πολιτικές εντάσεις παραμένουν έντονες.

Κόστος ζωής, κοινωνικά στερεότυπα και χαμηλή γονιμότητα – Τα βαθύτερα εμπόδια

Το χαμηλό ποσοστό γεννήσεων έχει εδραιωθεί στην Ιαπωνία από τη δεκαετία του 1970. Παρότι η κυβέρνηση έχει προσφέρει επιδόματα στέγασης, γονικές άδειες και άλλα κίνητρα, οι βαθύτερες κοινωνικές και οικονομικές αιτίες παραμένουν ισχυρές:

  • Ακριβή διαβίωση και στασιμότητα των μισθών
  • Αντιοικογενειακή εργασιακή κουλτούρα με ελάχιστο ελεύθερο χρόνο
  • Έλλειψη κρατικής υποστήριξης για τις μητέρες, με τις γυναίκες να φέρουν το βάρος της φροντίδας και χωρίς δομές που να ενισχύουν την εργασία και την οικογένεια

Δημογραφική καθυστέρηση με μακροπρόθεσμο κόστος

Με συντελεστή γονιμότητας (μέσος αριθμός παιδιών ανά γυναίκα) πολύ κάτω από το απαιτούμενο όριο διατήρησης πληθυσμού, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ακόμη και αν οι πολιτικές ενίσχυσης των γεννήσεων αποδώσουν, τα αποτελέσματα θα φανούν σε βάθος δεκαετιών.

Η Ιαπωνία βρίσκεται πλέον μπροστά σε ένα κρίσιμο ερώτημα: μπορεί μια προηγμένη χώρα να αναστρέψει τη δημογραφική της πτώση χωρίς ριζική αλλαγή νοοτροπίας και πολιτικών; Η απάντηση θα κρίνει το μέλλον όχι μόνο της Ιαπωνίας, αλλά και άλλων γηρασμένων κοινωνιών στον πλανήτη.

Διαβάστε ακόμη

Εκτόξευση 33,2% στο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου – «Βουτιά» €360 εκατ. στις εξαγωγές τον Ιούνιο

Όλο και μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς κερδίζει η BYD έναντι της Tesla στην Ευρώπη (πίνακες)

ΑΤΜ χωρίς προμήθειες από τη Δευτέρα 11/8 – Πλαφόν 1,5 ευρώ για τρίτους παρόχους

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα