Η συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν έχει προκαλέσει σοβαρές οικονομικές συνέπειες για τις εμπλεκόμενες χώρες, ενώ οι επιπτώσεις επεκτείνονται και πέρα από τα σύνορα της Μέσης Ανατολής. Από τον Απρίλιο του 2025, ο πόλεμος στην περιοχή έχει φτάσει σε επίπεδα που προκαλούν ανησυχία για τις παγκόσμιες αγορές, τις ενεργειακές τιμές και τη διεθνή οικονομία γενικότερα. Οι εκτιμήσεις των οικονομολόγων και των αναλυτών υποδεικνύουν ότι η σύγκρουση αυτή, αν κλιμακωθεί ή παραταθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα έχει σοβαρές συνέπειες τόσο για το Ισραήλ και το Ιράν, όσο και για την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Κόστος για το Ισραήλ: Από τα συστήματα αεράμυνας έως την ανοικοδόμηση

Σύμφωνα με εκτιμήσεις από το Israel Democracy Institute, το κόστος του Ισραήλ για την αντιμετώπιση της επιθετικότητας από το Ιράν έχει εκτοξευθεί σε αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια καθημερινά. Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει καταβάλει περίπου 200 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα μόνο για την αναχαίτιση των ιρανικών πυραύλων. Το προηγμένο σύστημα αεράμυνας David’s Sling (Σφεντόνα του Δαυίδ), που αναπτύχθηκε από κοινού με τις ΗΠΑ, αναγκάζει το Ισραήλ να εκτοξεύει πυραύλους που κοστίζουν 700.000 δολάρια κάθε φορά. Το κόστος αυξάνεται δραματικά με την αύξηση των επιθέσεων, όπως δείχνει η εκτόξευση περισσότερων από 400 πυραύλων από το Ιράν το τελευταίο διάστημα.

Η επισκευή των ζημιών στην υποδομή και τα κτήρια του Ισραήλ εκτιμάται ότι φτάνει τα 400 εκατομμύρια δολάρια, προσθέτοντας στο ήδη τεράστιο οικονομικό βάρος του πολέμου. Ειδικοί πιστεύουν ότι η χώρα μπορεί να αντέξει έναν σύντομο πόλεμο, αλλά μια παρατεταμένη σύγκρουση θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστια οικονομική ζημιά.

Ιράν: Το κόστος της παρατεταμένης σύγκρουσης

Για το Ιράν, η σύγκρουση με το Ισραήλ έχει επίσης τεράστιες οικονομικές συνέπειες. Σύμφωνα με το Reuters, το Ιράν, αν και διαθέτει μεγάλους πόρους από τις εξαγωγές πετρελαίου, βρίσκεται σε οικονομική κρίση και η σύγκρουση με το Ισραήλ επιδεινώνει την κατάσταση. Η συνεχής αμυντική προετοιμασία, η χρηματοδότηση των παραστρατιωτικών ομάδων και η αγορά εξοπλισμού εξαντλούν τα διαθέσιμα κεφάλαια της χώρας.

Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τη Δύση, κυρίως από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, περιορίζουν περαιτέρω τις δυνατότητες του Ιράν να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο. Οι Financial Times αναφέρουν ότι αν η σύγκρουση συνεχιστεί ή κλιμακωθεί, το Ιράν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει σημαντική ύφεση και να δει τη δημόσια χρεοκοπία να γίνεται πιο πιθανή. Ο στρατιωτικός τομέας του Ιράν, με την υποστήριξη εξωτερικών συμμάχων όπως η Ρωσία και η Κίνα, ενδέχεται να αντιμετωπίσει στρατηγικούς και οικονομικούς περιορισμούς.

Ευρώπη: Η οικονομική πίεση από τις αυξανόμενες τιμές ενέργειας

Η κλιμάκωση της σύγκρουσης επηρεάζει άμεσα και την Ευρώπη, η οποία ήδη πλήττεται από τις αυξανόμενες τιμές ενέργειας και την αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η επέκταση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να εκτοξεύσει τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, κάτι που θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την ευρωπαϊκή οικονομία.

Οι τιμές του πετρελαίου έχουν αυξηθεί, με το μπρεντ να φτάνει τα 77 δολάρια το βαρέλι λόγω των ανησυχιών για τις εξαγωγές από την περιοχή. Η ΕΕ, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ενέργειας από τη Μέση Ανατολή, θα μπορούσε να δει τον πληθωρισμό να επιδεινώνεται και τα κόστη ενέργειας να αυξάνονται, κάτι που θα πιέσει περαιτέρω τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Αν η σύγκρουση επεκταθεί και πλήξει τις κύριες περιοχές εξαγωγής πετρελαίου, η ΕΕ ενδέχεται να αντιμετωπίσει κρίση στην ενεργειακή τροφοδοσία, αυξάνοντας τη ζήτηση για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά και για εισαγωγές από άλλες περιοχές.

ΗΠΑ: Επιπτώσεις στην οικονομία και τις τιμές καυσίμων

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επηρεαστούν σοβαρά από την αναταραχή στη Μέση Ανατολή, ειδικά σε ό,τι αφορά τις τιμές των καυσίμων και την αύξηση του πληθωρισμού. Η US Energy Information Administration (EIA) προβλέπει ότι η αύξηση των τιμών του πετρελαίου λόγω της αστάθειας στη Μέση Ανατολή θα αυξήσει το κόστος των καυσίμων στις ΗΠΑ, κάτι που θα πλήξει την οικονομία.

Η εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου θα εντείνει την πίεση στον πληθωρισμό, με τις αυξήσεις να επηρεάζουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Η αμερικανική κυβέρνηση αναμένεται να κάνει προσπάθειες για να εξισορροπήσει την κατάσταση, όμως η εξάρτηση από την περιοχή για την τροφοδοσία πετρελαίου καθιστά δύσκολο τον έλεγχο των επιπτώσεων.

Μια μακροπρόθεσμη κρίση με εκτεταμένες συνέπειες

Με τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή να έχει κλιμακωθεί έπειτα από την επίθεση των ΗΠΑ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, το κόστος για το Ισραήλ, το Ιράν, την ΕΕ και τις ΗΠΑ είναι πλέον ανυπολόγιστο. Από τη μία, οι συνεχείς στρατιωτικές επιχειρήσεις και οι δαπάνες για την αναχαίτιση των πυραύλων δημιουργούν ασφυκτική πίεση για το Ισραήλ. Από την άλλη, το Ιράν θα αναγκαστεί να ανακατανείμει τα ήδη περιορισμένα κεφάλαιά του για να υποστηρίξει τον πόλεμο, ενώ η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα πλήττονται από τις αυξανόμενες τιμές ενέργειας και την πίεση στους πληθωριστικούς δείκτες.

Διαβάστε ακόμη 

Ανάλυση Bloomberg Economics: Πώς το Ιράν κατέληξε χωρίς συμμάχους (πίνακες)

Νεμπής για ανταγωνισμό: Τους σεβόμαστε όλους αλλά δεν φοβόμαστε κανένα

Φωτιά στις τσέπες των καπνιστών βάζουν οι Βρυξέλλες (πίνακες)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα