Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα οι πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ και την Ευρώπη άλλαξαν το «κλίμα» στις αγορές και τις προσδοκίες για το επόμενο διάστημα.
Η αποτυχία του Ντόναλντ Τραμπ να περάσει το σχέδιο του για τον κλάδο της υγείας στις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τη νίκη του συντηρητικού κόμματος της Άνγκελας Μέρκελ στην περιφέρεια του Ζάαρλαντ, έβαλαν νέα δεδομένα στην παγκόσμια σκακιέρα.
Πηγές από επενδυτικές τράπεζες του εξωτερικού, έλεγαν ότι το πρώτο μήνυμα που έλαβαν οι παρατηρητές ανά τον κόσμο είναι ότι η προεδρία Τραμπ στην καλύτερη περίπτωση δεν θα περάσει εύκολα τα σχέδιά της, είτε πρόκειται για την κατάργηση του Obamacare, είτε για τη μείωση της φορολογίας και άφηναν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά: από το να εγκαταλείψει ο νέος πρόεδρος τα ριζοσπαστικά του σχέδια και να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις του κατεστημένου το οποίο στάθηκε απέναντί του από την πρώτη στιγμή στιγμή, μέχρι να μην “βγάλει” ολόκληρη τη θητεία του, με το κρίσιμο διάστημα τοποθετείται μέχρι τις ενδιάμεσες εκλογές του 2018 (εκλέγονται βουλευτές και γερουσιαστές).
Σημεία των καιρών: Ο Τζαρεντ Κούσνερ, γαμπρός και βασικός σύμβουλος του Τραμπ καλείται να εξεταστεί από την επιτροπή του Κογκρέσου που επιβλέπει τις υπηρεσίες πληροφοριών, για το θέμα των πιθανών επικοινωνιών μεταξύ του επιτελείου Τραμπ και Ρώσων αξιωματούχων.
Μπορεί η διαδικασία αυτή να οδηγήσει σε καταγγελία του προέδρου (impeachment); Ουδείς μπορεί να το γνωρίζει σήμερα, αλλά αυτό που φάνηκε καθαρά το τελευταίο διάστημα είναι ότι ένα σημαντικό κομμάτι του συστήματος, ακόμα και μέσα στο ρεπουμπλικανικό κόμμα είναι αποφασισμένο να μην αφήσει τον Τραμπ να κινηθεί όπως έχει σχεδιάσει, γεγονός που δεν αποκλείεται να φρενάρει και τα σχέδια του για επαναφορά σε καθεστώς προστατευτισμού.
Τα σενάρια δεν άφησαν ανεπηρέαστη τη χρηματιστηριακή αγορά, η οποία στις ΗΠΑ χωνεύει την πιθανότητα να μην προχωρήσουν τα φιλόδοξα σχέδια Τραμπ για μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων και τόνωση της οικονομίας με μαζικές επενδύσεις σε υποδομές.
Σε σχέση με το δολάριο οι αλλαγές δεν προβλέπονται δραματικές, τουλάχιστον σε σχέση με το ευρώ, αφού σε κάθε περίπτωση η ευρωζώνη έχει μπροστά της ένα εξάμηνο γεμάτο πολιτικές αβεβαιότητες.
Ωστόσο, ένας Ντόναλντ Τραμπ με προβλήματα στο εσωτερικό της χώρας του ίσως αποδειχθεί μικρότερος πονοκέφαλος για τη Γερμανία και ειδικότερα για την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, η οποία έχει μπει ξεκάθαρα στο στόχαστρο του Τραμπ. Η Γερμανίδα καγκελάριος εμφανίζεται ενισχυμένη μετά την επικράτησή της στις εκλογές στην περιφέρεια του Ζάαρλαντ, η οποία δεν είναι τόσο σημαντική σε απόλυτα μεγέθη, αλλά σηματοδότησε το γεγονός ότι η αρχική δημοσκοπική άνοδος του Σοσιαλδημοκράτη Μάρτιν Σουλτς ίσως να μην έχει συνέχεια.
Οικονομικοί παράγοντες με βαθιά γνώση της γερμανικής πραγματικότητας έλεγαν ότι το βασικό πρόβλημα του Μάρτιν Σουλτς θα είναι να διατυπώσει μια δελεαστική πρόταση στους Γερμανούς ψηφοφόρους, δεδομένου ότι ήδη η κυβέρνηση Μέρκελ προχώρησε σε αρκετές «παροχές», όπως ο καθορισμός ελάχιστου μισθού 8,5 ευρώ την ώρα (1.473 ευρώ το μήνα μεικτά) η σύνταξη στις μητέρες, αλλά και η συνταξιοδότηση στα 63 για πολλές κατηγορίες ασφαλισμένων.
Δύσκολα ο κ. Σουλτς θα μπορέσει να προτείνει παροχές ή το ξήλωμα της λεγόμενης «ατζέντας 2010», δηλαδή τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας τις οποίες είχαν εισάγει οι Σοσιαλδημοκράτες την προηγούμενη δεκαετία, επί κυβέρνησης Σρέντερ.
Με λίγα λόγια, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών έδειξαν ότι δεν αποκλείεται το κύμα της ανατροπής που ξεκίνησε με το Brexit και την εκλογή Τραμπ να ξεφουσκώσει, ιδιαίτερα εάν τις εκλογές στη Γαλλία τον Απρίλιο κερδίσει ο Εμανουέλ Μακρόν και στη Γερμανία το Σεπτέμβριο η Άνγκελα Μέρκελ.
Στην περίπτωση αυτή (η οποία βέβαια εξαρτάται από πολλά «εάν]) το ευρωπαϊκό σύστημα εξουσίας δεν θα έχει υποστεί μεγάλες ανατροπές και θα προωθήσει τις αλλαγές που ήδη σχεδιάζονται για Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων, ενώ, σε ότι αφορά στην Ελλάδα, το περιβάλλον θα γίνει ακόμα πιο πιεστικό για την κυβέρνηση, ένα κομμάτι της οποίας ελπίζει ότι εάν ενισχυθούν οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις στη Γαλλία και οι Σοσιαλδημοκράτες στη Γερμανία, θα χαλαρώσει το σημερινό αυστηρό μοντέλο οικονομικής διακυβέρνησης.
Γ. ΣΩΖΟΣ
george.sozos01@gmail.com