Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) «δεν ήταν διαβασμένη» και δεν αξιολόγησε σωστά την έξαρση του πληθωρισμού που μαστίζει την αμερικανική οικονομία τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με τον νομπελίστα οικονομολόγο Τζόζεφ Στίγκλιτς.
Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ άρχισε να ανεβαίνει στις αρχές του 2021, καθώς η οικονομία εξήλθε από την πανδημία. Από 1,2% τον Δεκέμβριο του 2020, ο πληθωρισμός «σκαρφάλωσε» σε υψηλό 40 ετών, στο 9,1% τον Ιούνιο του 2022.
Η Fed άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια μόλις τον Μάρτιο του 2022 και ο επικεφαλής της Ζερόμ Πάουελ δήλωνε επανειλημμένα ότι ο πληθωρισμός ήταν «παροδικός», υποδεικνύοντας ότι θα μπορούσε εύκολα να τιθασευτεί.
«Η Fed πίστευε ότι η πηγή του πληθωρισμού που ξεκίνησε μετά την πανδημία ήταν η υπερβάλλουσα ζήτηση, και θα μπορούσατε να καταλάβετε γιατί μπορεί να το πίστευαν αυτό, αν ήταν πράγματι διαβασμένοι», δήλωσε ο νομπελίστας οικονομολόγος CNBC στο περιθώριο του Ambrosetti Forum το βράδυ της Πέμπτης.
Αντιθέτως, ο Στίγκλιτς είπε ότι οι αυξήσεις των τιμών συχνά οφείλονται σε άλλους παράγοντες, όπως η έλλειψη βασικών υλικών, όπως τα τσιπ ημιαγωγών.
Σε μια προσπάθεια επαναφέρει τον πληθωρισμό προς τον στόχο του 2%, η Fed έχει πλέον αυξήσει τα επιτόκια 11 φορές συνολικά σε ένα εύρος-στόχο 5,25%-5,5%, το υψηλότερο επίπεδο για πάνω από 22 χρόνια.
«Κακά οικονομικά»
Παρόλο που δεν βλέπει ότι η επιθετική σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής των τελευταίων 18 μηνών οδηγεί την αμερικανική οικονομία σε ύφεση, ο Στίγκλιτς υποστήριξε ότι υπάρχουν μαθήματα που πρέπει να αντληθούν από την αξιολόγηση της Fed για τη δυναμική του πληθωρισμού.
«Είναι πραγματικά κακά οικονομικά, επειδή [η Fed] είδε ότι η κυβέρνηση είχε περάσει αυτό το τεράστιο πρόγραμμα ανάκαμψης και αν όλα αυτά τα χρήματα είχαν δαπανηθεί, θα δημιουργούσε πληθωριστικές πιέσεις, αλλά πρέπει να θυμάστε ότι λίγα μόλις χρόνια πριν υπήρχε τεράστια αβεβαιότητα».
Αυτή η αβεβαιότητα σήμαινε ότι οι επιχειρήσεις δεν προχώρησαν στις επενδύσεις που θα έκαναν υπό κακονικές συνθήκες, ενώ και οι καταναλωτές δεν αισθάνονταν άνετα να αξιοποιήσουν τις αποταμιεύσεις που είχαν μαζέψει κατά τη διάρκεια της πανδημίας – που σημαίνει ότι η συνολική, ή αθροιστική, ζήτηση εξακολουθούσε να είναι χαμηλότερη από τις προπανδημικές προβλέψε, δήλωσε ο Στίγκλιτς.
«Γιατί είχαμε πληθωρισμό; Όλοι γνωρίζουμε τον λόγο», πρόσθεσε. «Οι τιμές των αυτοκινήτων στην αρχή ανέβηκαν πολύ – γιατί; Ήταν επειδή δεν ξέραμε πώς να κατασκευάσουμε αυτοκίνητα; Όχι, ξέραμε πώς να φτιάχνουμε αυτοκίνητα. Οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες ξέχασαν να κάνουν παραγγελίες για τσιπ, και ελλείψει τσιπ δεν μπορείς να φτιάξεις αυτοκίνητο».
Ένα τυχερό πολιτικό λάθος;
Παρά την ταχεία αύξηση των επιτοκίων από τη Fed, η αμερικανική οικονομία έδειξε εκπληκτική ανθεκτικότητα, αν και οι οικονομολόγοι εξακολουθούν να είναι διχασμένοι για το αν η νομισματική σύσφιγξη θα επιφέρει ύφεση.
Ο Στίγκλιτς πρότεινε ότι η οικονομική ομαλή προσγείωση που προσπάθησε να σχεδιάσει η Fed μπορεί κάλλιστα να καρποφορήσει, αλλά ως αποτέλεσμα ενός άλλου τυχαίουν «λάθους» πολιτικής, αυτή τη φορά από την κυβέρνηση με τη μορφή του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού.
“Όταν ψήφισαν αυτόν τον νόμο, πίστευαν ότι θα υπήρχαν κάποιες εταιρείες που θα επωφελούνταν από αυτόν και ότι θα κόστιζε 271 δισεκατομμύρια δολάρια σε βάθος δεκαετία. Τώρα οι εκτιμήσεις από πολλές πηγές κάνουν λόγοα για πάνω από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια», σημείωσε.
«Αυτό είναι ένα μεγάλο κίνητρο για την οικονομία που θα αντισταθμίσει τις συσταλτικές επιδράσεις της νομισματικής πολιτικής, οπότε μπορεί να τα καταφέρουμε με τη βοήθεια της τύχης. Η Fed δεν είχε ιδέα για την επίδραση του νομοσχεδίου».
Διαβάστε ακόμη
Αυτοκινητόδρομοι: Πετούν το «γάντι» Vinci και Hocthief για τις τιμές των διοδίων
Βιλερουά ντε Γκαλό: Ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για την ΕΚΤ – Πλησιάζει η κορύφωση στα επιτόκια
Κέρκυρα: Ασθενής στην Ψυχιατρική Κλινική του νοσοκομείου κάρφωσε 12 φορές 63χρονη τρόφιμο
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ