Τον κώδωνα του κινδύνου για σημαντική διεύρυνση στις ανισορροπίες που διαπιστώνονται στην παγκόσμια οικονομία κρούει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε έκθεση του, κυρίως λόγω των πολιτικών σε Ηνωμένες Πολιτείες και Κίνα, που τα μέτρα των δασμών κάθε άλλο παρά θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν.
Στην ετήσια αξιολόγηση των εξωτερικών τομέων των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, το ΔΝΤ αναφέρει ότι σημειώθηκε μια «σημαντική» αύξηση στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2024. Περίπου τα δύο τρίτα αυτής της αύξησης οφείλονται σε «υπερβολικά» πλεονάσματα και ελλείμματα που δεν συνάδουν με τα θεμελιώδη μεγέθη, κάτι που, όπως σημειώνει το Ταμείο, αποτελεί σαφή ένδειξη κινδύνου για τη διεθνή οικονομική σταθερότητα.
Η έκθεση επισημαίνει βέβαια ότι τα πλεονάσματα και τα ελλείμματα από μόνα τους δεν είναι απαραίτητα προβληματικά, αλλά ενδέχεται να ενέχουν κινδύνους όταν ξεπερνούν τα εύλογα όρια. Μάλιστα, στέκεται ιδιαίτερα στην απότομη αύξηση που παρουσίασαν παγκοσμίως τα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών, αντιστρέφοντας την τάση μείωσης που είχε ξεκινήσει μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009.
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι οι παρατεταμένες εσωτερικές ανισορροπίες, η αβεβαιότητα στη δημοσιονομική πολιτική και οι εντεινόμενες εμπορικές εντάσεις μπορεί να επιδεινώσουν το παγκόσμιο επενδυτικό κλίμα και να προκαλέσουν χρηματοπιστωτική αστάθεια, πλήττοντας τόσο τις πιστώτριες χώρες όσο και όσες βαρύνονται με χρέη.
«Η καταγεγραμμένη αύξηση στις υπερβολικές ανισορροπίες τρεχουσών συναλλαγών είναι η μεγαλύτερη της τελευταίας δεκαετίας, με τις βασικές οικονομίες, την Κίνα, τις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη να αποτελούν τους κύριους συντελεστές της», αναφέρει η έκθεση του ΔΝΤ. «Μια τόσο ταχεία και μεγάλης κλίμακας αύξηση σε βασικές οικονομίες μπορεί να προκαλέσει σημαντικές αρνητικές διασυνοριακές επιπτώσεις».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2024, το έλλειμμα των ΗΠΑ «φούσκωσε» κατά 228 δισ. δολάρια, φτάνοντας το 1,13 τρισ. δολάρια ή το 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το πλεόνασμα της Κίνας αυξήθηκε κατά 161 δισ. στα 424 δισ. δολάρια, ενώ το πλεόνασμα της Ευρωζώνης διευρύνθηκε κατά 198 δισ. φτάνοντας στα 461 δισ. δολάρια.
Η προειδοποίηση του Ταμείου φαίνεται να ευθυγραμμίζεται εν μέρει με τις επικρίσεις του Ντόναλντ Τραμπ, για τα ελλείμματα των ΗΠΑ στο εμπόριο με την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, το ΔΝΤ απορρίπτει κάθετα τους δασμούς ως λύση στο πρόβλημα, τονίζοντας ότι «οι εμπορικοί φραγμοί που υψώνει η κυβέρνηση Τραμπ μειώνουν τόσο τις επενδύσεις όσο και τις αποταμιεύσεις στις ΗΠΑ, αφήνοντας ουσιαστικά αμετάβλητο το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών».
Μάλιστα, ο διεθνής οργανισμός ασκεί αυστηρή κριτική στον Ντόναλντ Τραμπ, για την επιβολή δασμών σε σχεδόν όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
«Μια περαιτέρω κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου θα είχε σημαντικές μακροοικονομικές επιπτώσεις», σημειώνει η έκθεση, επισημαίνοντας πως οι υψηλότεροι δασμοί μειώνουν τη συνολική ζήτηση και ενισχύουν τις πληθωριστικές πιέσεις μέσω της αύξησης των τιμών των εισαγόμενων προϊόντων.
Αντιθέτως, το Ταμείο υποστηρίζει ότι οι μεγάλες οικονομίες πρέπει να επικεντρωθούν σε αλλαγές στην εσωτερική τους πολιτική. Σύμφωνα με την έκθεση, η Κίνα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, ενισχύοντας την εγχώρια κατανάλωση, ενώ θετικά αξιολογείται και η δημοσιονομική στήριξη της επενδυτικής δραστηριότητας από την Ευρωζώνη. Ωστόσο, οι κίνδυνοι παραμένουν, καθώς τα δημοσιονομικά ελλείμματα στις ΗΠΑ παραμένουν «υπερβολικά μεγάλα».
Η αυξημένη γεωπολιτική ένταση θα μπορούσε, επίσης, να επιφέρει αλλαγές στο διεθνές νομισματικό σύστημα, με αρνητικές συνέπειες για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Σχολιάζοντας τα στοιχεία ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Πιερ-Ολιβιέ Γκουρενσά, επεσήμανε ότι «οι υπερβολικές ανισορροπίες προκύπτουν από εγχώριες στρεβλώσεις, όπως η υπερβολικά χαλαρή δημοσιονομική πολιτική στις χώρες με έλλειμμα και οι ανεπαρκείς κοινωνικές δικλίδες ασφαλείας στις χώρες με πλεόνασμα, που οδηγούν σε υπερβολικές αποταμιεύσεις».
Ο Γκουρενσά σημείωσε ότι απαιτούνται διαρθρωτικές λύσεις στο εσωτερικό των οικονομιών και όχι δασμοί. «Η Κίνα πρέπει να ενισχύσει την κατανάλωση, η Ευρώπη να αυξήσει τις δαπάνες για υποδομές και οι Ηνωμένες Πολιτείες να περιορίσουν τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και τις δημόσιες δαπάνες».
Σημειωτέον ότι η έκθεση στηρίχθηκε σε δεδομένα που είχαν συγκεντρωθεί πριν από την έγκριση του νέου μεγάλου φορολογικού νομοσχεδίου του Ντόναλντ Τραμπ που περιλάμβανε σημαντικό πακέτο φοροελαφρύνσεων και περικοπών των δαπανών στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με έκθεση που εξέδωσε χθες το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου τα μέτρα του πακέτου θα προσθέσουν 3,4 τρισ. δολάρια στο έλλειμμα της χώρας μέσα στην επόμενη δεκαετία.
«Τα δημοσιονομικά ελλείμματα στις Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν υπερβολικά μεγάλα και η πρόσφατη ευρεία υποτίμηση του κινεζικού γουάν –παράλληλα με το δολάριο– ενέχει τον κίνδυνο περαιτέρω διεύρυνσης του πλεονάσματος της Κίνας», υπογράμμισε ο Γκουρενσά.
Τόνισε δε, ότι η αύξηση των δασμών έχει μικρή επίδραση στις παγκόσμιες ανισορροπίες, αφού πλήττει ταυτόχρονα τις επενδύσεις και τις αποταμιεύσεις στις χώρες που τους επιβάλλουν, αφήνοντας τελικά τα ισοζύγια σχεδόν αμετάβλητα.
Η έκθεση προειδοποιεί ότι η αβεβαιότητα για τους δασμούς ενδέχεται να αποδυναμώσει την εμπιστοσύνη καταναλωτών και επιχειρήσεων, να αυξήσει τη μεταβλητότητα στις χρηματοπιστωτικές αγορές και να προκαλέσει διαρκή ανατίμηση του δολαρίου. Ωστόσο σημειώνεται ότι από τον Ιανουάριο το δολάριο έχει υποχωρήσει κατά 8%, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση εξαμήνου από το 1973.
Αν και αναγνωρίζεται η συνεχιζόμενη κυριαρχία του δολαρίου, η έκθεση προειδοποιεί ότι ο αυξανόμενος γεωπολιτικός κατακερματισμός ενέχει κινδύνους. Η μειωμένη ζήτηση για ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου ενδέχεται να αποτυπώνει ανησυχίες για την πορεία των δημοσιονομικών των ΗΠΑ.
Η αυξανόμενη χρήση του κινεζικού γουάν στο διεθνές εμπόριο και τη χρηματοδότηση, η υποχώρηση του ρόλου των ΗΠΑ ως παγκόσμιου τραπεζίτη και ασφαλιστή, καθώς και η εμφάνιση εναλλακτικών συστημάτων πληρωμών και ιδιωτικών ψηφιακών στοιχείων ενεργητικού, ενδέχεται τελικά να οδηγήσουν σε αλλαγές στη χρήση των διεθνών νομισμάτων.
«Ενώ οι κίνδυνοι σοβαρής αναταραχής στο διεθνές νομισματικό σύστημα παραμένουν μέτριοι, η ταχεία και μεγάλη αύξηση των παγκόσμιων ανισορροπιών μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις σε διασυνοριακό επίπεδο» υπογράμμισε ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.
«Ένας βασικός κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία είναι το ενδεχόμενο οι χώρες να απαντήσουν στις αυξανόμενες ανισορροπίες με την περαιτέρω επιβολή εμπορικών φραγμών, γεγονός που θα ενισχύσει τον γεωοικονομικό κατακερματισμό. Έτσι, ενώ η επίδραση στις παγκόσμιες ανισορροπίες θα είναι περιορισμένη, η ζημιά στην παγκόσμια οικονομία θα είναι μακροχρόνια».
Πάντως, το Ταμείο σημειώνει επίσης ότι η διεύρυνση των ισοζυγίων ενδέχεται να αποτελεί ένδειξη μιας βαθύτερης διαρθρωτικής μεταβολής στην παγκόσμια οικονομία. Αφαιρώντας τις επιδράσεις από την πανδημία της COVID-19 και τον πόλεμο στην Ουκρανία, η αύξηση καταγράφεται ως η μεγαλύτερη από την περίοδο της παγκόσμιας οικονομικής άνθησης που προηγήθηκε της χρηματοπιστωτικής κρίσης, σχεδόν είκοσι χρόνια πριν!
Διαβάστε ακόμη
Έκλεισε το deal για την πώληση της Ευρωκλινικής στην Generali Hellas
Σερ Ντέιβιντ Ατένμπορο, ετών 99: Ο τελευταίος φυσιοδίφης είναι η διάσημη φωνή των ντοκιμαντέρ
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.