Με τον χρόνο για την λήξη της κρίσιμης εμπορικής εκεχειρίας μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας, την Τρίτη 12 Αυγούστου, να μετρά πλέον αντίστροφα, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει δώσει σαφείς ενδείξεις για το αν θα δεχτεί μια νέα παράταση στους δασμούς με την Κίνα, γεγονός που αυξάνει τους φόβους για νέα κλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Αμφότερες οι πλευρές κρατούν ακόμη και την ύστατη ώρα κλειστά τα χαρτιά τους, αν και δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν πως στο παρασκήνιο το… παζάρι συνεχίζεται.
Σε κάθε περίπτωση και μετά τα όσα συζήτησαν οι δύο πλευρές στη συνάντηση της Στοκχόλμης, τον περασμένο μήνα, η επίσημη απόφαση για την παράταση από την πλευρά του Λευκού Οίκου παραμένει ανοιχτή. Μάλιστα, ειδικοί εκτιμούν πως δεν αποκλείεται ακόμη και μια σύνοδος κορυφής μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ μέσα στους επόμενους μήνες. Ωστόσο, για την ώρα το τοπίο παραμένει ασαφές αποτελώντας πηγή νευρικότητας για τις διεθνείς αγορές.
Η ανάρτηση του Αμερικανού προέδρου την Κυριακή, ο οποίος κάλεσε την Κίνα να τετραπλασιάσει τις αγορές σόγιας από τις ΗΠΑ, θεωρήθηκε ως μια έμμεση πρόταση προς την κατεύθυνση μιας συμφωνίας παράτασης. Όμως, το Πεκίνο απέφυγε να απαντήσει, τουλάχιστον δημοσίως.
«Η Κίνα ανησυχεί για την έλλειψη σόγιας», έγραψε ο Τραμπ στο Truth Social, σε μήνυμα που απηύθυνε στον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ. «Οι σπουδαίοι μας αγρότες παράγουν την πιο ανθεκτική σόγια».
Σύμφωνα με αναλυτές μια πιθανή εμπορική συμφωνία ή έστω μια νέα παράταση θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη δέσμευση της Κίνας να αυξήσει σημαντικά τις αγορές αμερικανικών προϊόντων, κυρίως στον τομέα της ενέργειας, των γεωργικών προϊόντων και ενδεχομένως των ημιαγωγών και του εξοπλισμού παραγωγής μικροτσίπ.
Η εκεχειρία
Η προθεσμία για την εκεχειρία στους δασμούς, που συμφωνήθηκε τον Μάιο για 90 ημέρες, λήγει την Τρίτη χωρίς ακόμα να έχει υπάρξει επίσημη ανακοίνωση για παράταση. Η Κίνα είχε εκφράσει αισιοδοξία μετά τη διμερή συνάντηση στη Στοκχόλμη τον Ιούλιο, δηλώνοντας ότι οι δύο πλευρές θα εργαστούν για την επέκταση της συμφωνίας. Ωστόσο, οι Αμερικανοί διαπραγματευτές άφησαν την τελική απόφαση στην πλευρά του Τραμπ, ο οποίος μέχρι στιγμής δεν έχει ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του.
Η συμφωνία του Μάϊου είχε μειώσει τους δασμούς από το απαγορευτικό 145% που είχαν φτάσει τον Απρίλιο, ενώ είχε «παγώσει» και μια σειρά τιμωρητικών μέτρων, δίνοντας χώρο για περαιτέρω διαπραγματεύσεις με στόχο μια μόνιμη, γενική συμφωνία.
Οι κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ επιβαρύνονται με έξτρα δασμό ύψους 20% λόγω των καταγγελιών ότι η Κίνα εμπλέκεται στην παράνομη ροή φαιντανύλης προς τις ΗΠΑ, επιπλέον ενός βασικού δασμού 10%, πάνω από τον 25% δασμό που επιβλήθηκε κατά την πρώτη θητεία. Αντίστοιχα, τα αμερικανικά προϊόντα που εξάγονται στην Κίνα επιβαρύνονται με δασμούς άνω του 32,6%, σύμφωνα με το Peterson Institute for International Economics.
Η πιθανή εμπορική συμφωνία
Παρά την τρέχουσα εκεχειρία, το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών έχει πληγεί σημαντικά. Τα στοιχεία του Ιουλίου έδειξαν πτώση 21,7% στις κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, συμπληρώνοντας έτσι τον τέταρτο συνεχόμενο μήνα μείωσης, ενώ οι εξαγωγές της Κίνας προς τις ΗΠΑ για το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου μειώθηκαν κατά 10,3%.
Μια νέα εμπορική συμφωνία θα μπορούσε να περιλαμβάνει δέσμευση της Κίνας να αυξήσει τις αγορές αμερικανικών αγαθών, με έμφαση στην ενέργεια, τα γεωργικά προϊόντα και, αν το επιτρέψουν οι ΗΠΑ, τους ημιαγωγούς και τον εξοπλισμό για παραγωγή μικροτσίπ.
Η τελική συμφωνία αναμένεται να είναι μια «συνέχεια» της λεγόμενης «Φάσης 1» συμφωνίας που είχε υπογραφεί τον Ιανουάριο του 2020, στην οποία η Κίνα είχε δεσμευτεί να αυξήσει τις ετήσιες αγορές αμερικανικών προϊόντων κατά 200 δισ. δολάρια σε σχέση με τα επίπεδα του 2017, στόχος που δεν επετεύχθη λόγω της πανδημίας.
Γεωπολιτικές προεκτάσεις
Ο Ίαν Μπρέμερ, πρόεδρος της Eurasia Group, μιλώντας στο CNBCυποστήριξε ότι η επικείμενη σύνοδος κορυφής σηματοδοτεί μια πιο σταθερή αλλά όχι φιλικότερη σχέση μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, με τις δύο χώρες να προχωρούν σε «αποσύνδεση» λόγω της νέας γεωπολιτικής και εμπορικής κατάστασης.
Οι έλεγχοι στις εξαγωγές ημιαγωγών έχουν ενταθεί, αν και η πρόσφατη επανεκκίνηση των πωλήσεων του μικροτσίπ H20 από την Nvidia στην Κίνα υποδηλώνει μια «μετριοπαθή προσαρμογή» και όχι μια στρατηγική αλλαγή.
Παράλληλα, το Πεκίνο πιέζει για χαλάρωση στους περιορισμούς εξαγωγών μνημών υψηλού εύρους ζώνης, που απαγορεύθηκαν το 2024 από την κυβέρνηση Μπάιντεν, ενώ μεγάλες αμερικανικές εταιρείες, όπως η Nvidia και η AMD, συμφώνησαν να αποδώσουν ποσοστό των εσόδων τους στο αμερικανικό κράτος για να λάβουν άδειες για να συνεχίζουν τις εξαγωγές μικροτσίπ ΑΙ προς την Κίνα.
Σχολιάζοντας την ιδιότυπη συμφωνία των δύο τεχνολογικών εταιρειών με τον Λευκό Οίκο, ο πρώην Αμερικανός διαπραγματευτής Στίβεν Όλσον επεσήμανε ότι πλέον οι αμερικανικές εταιρείες ουσιαστικά «αγοράζουν» το δικαίωμα εξαγωγών, κάτι που αποτελεί ένα νέο και επικίνδυνο φαινόμενο που σηματοδοτεί μια νέα εποχή στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ.
Ηγεμονία στην προμήθεια σπάνιων γαιών
Βασικό στοιχείο των συνομιλιών αποτελεί και το θέμα των σπάνιων γαιών, που αποτελεί ένα από τα όπλα που έχει στα χέρια του το Πεκίνο.
Η Κίνα ελέγχει σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών και μετάλλων που είναι κρίσιμα για τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και την ηλεκτροκίνηση. Τον Ιούνιο, η χώρα χαλάρωσε προσωρινά το εμπάργκο στις εξαγωγές αυτών των υλικών προς τις ΗΠΑ, σε μια ένδειξη καλής θέλησης, ενώ επιτάχυνε και τη διαδικασία αδειοδότησης τους. Όμως, η απόφαση της είχε προσωρινό χαρακτήρα.
Τον Ιούνιο, οι εξαγωγές σπάνιων γαιών της Κίνας αυξήθηκαν κατά 60% φτάνοντας σε υψηλό επίπεδο από το 2012, πριν μειωθούν ξανά τον Ιούλιο. Οι εξαγωγές σπάνιων μαγνητών προς τις ΗΠΑ τον Ιούνιο αυξήθηκαν πάνω από επτά φορές σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα.
Πρόσθετοι δασμοί και ρωσικό πετρέλαιο
Ένα ακόμα ακανθώδες ζήτημα στις διαπραγματεύσεις είναι η απειλή Τραμπ για επιβολή πρόσθετων δασμών στην Κίνα, λόγω των αγορών ρωσικού πετρελαίου, όπως έχει ήδη κάνει με την Ινδία, η οποία είδε τους δασμούς στις ινδικές εισαγωγές να διπλασιάζονται στο 50%.
Η Κίνα παραμένει ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου, με τις εισαγωγές της να αυξάνονται στα 10,06 δισ. δολάρια τον Ιούλιο, ήτοι το υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο, παρά τη συνολική μείωση 7,7% φέτος.
Διαβάστε ακόμη
UBS: Οι αγορές σε επαγρύπνηση εν μέσω εμπορικών εντάσεων – Οι κίνδυνοι και οι προοπτικές
Bloomberg: Alpha Bank – UniCredit σχεδιάζουν τιτλοποίηση απαιτήσεων ύψους €1,2 δισ.
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα