Μια επίθεση των ΗΠΑ κατά του Ιράν, την οποία ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να προετοιμάζει, θα «αποσταθεροποιήσει ριζικά την όλη κατάσταση», όπως προειδοποίησε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, καθώς ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Ιράν συνεχίζει να κλιμακώνεται.
Ο Σεργκέι Ριάμπκοφ δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Interfax ότι η Ρωσία έχει συμβουλεύσει τις ΗΠΑ να μην εμπλακούν άμεσα στη σύγκρουση, η οποία έχει ήδη προκαλέσει τον θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων στο Ιράν και δεκάδων στο Ισραήλ από την έναρξή της πριν από λιγότερο από μια εβδομάδα.
Τα σχόλια του Ριάμπκοφ έρχονται μετά την απαίτηση του Τραμπ για «άνευ όρων παράδοση» του Ιράν, καθώς εξέταζε ανοιχτά το ενδεχόμενο να εγκρίνει αμερικανικές επιθέσεις κατά του πυρηνικού προγράμματος της χώρας. Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, απέρριψε την απαίτηση του Τραμπ και προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ θα υποστούν «ανεπανόρθωτη ζημιά» αν συμμετάσχουν στον πόλεμο.
Από τότε, το Ιράν και οι ΗΠΑ έχουν στείλει αντικρουόμενα μηνύματα σχετικά με την προθυμία τους να επιλύσουν ειρηνικά τις εντάσεις.
«Το Ιράν ΔΕΝ διαπραγματεύεται υπό πίεση, ΔΕΝ θα δεχτεί ειρήνη υπό πίεση και σίγουρα ΔΕΝ θα διαπραγματευτεί με έναν πρώην πολεμοκάπηλο που προσπαθεί να παραμείνει στην επικαιρότητα», ανέφερε η ιρανική αποστολή στα Ηνωμένα Έθνη σε δήλωση την Τετάρτη, μετά την πρόταση του Τραμπ για συνάντηση στο Λευκό Οίκο. Σε ξεχωριστή δήλωση λίγες ώρες αργότερα, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγκί, δήλωσε ότι το Ιράν «παραμένει προσηλωμένο στη διπλωματία», με μόνη εξαίρεση τις σχέσεις του με το Ισραήλ, εναντίον του οποίου το Ιράν συνεχίζει τις στρατιωτικές του ενέργειες από την επίθεση της περασμένης Παρασκευής, τις οποίες χαρακτηρίζει «αυτοάμυνα».
Ο Τραμπ έδωσε μια αινιγματική απάντηση την Τετάρτη όταν ρωτήθηκε αν σχεδιάζει να επιτεθεί στο Ιράν: «Μπορεί να το κάνω, μπορεί να μην το κάνω, κανείς δεν ξέρει τι θα κάνω», είπε στους δημοσιογράφους. Η Wall Street Journal ανέφερε αργότερα ότι ο Πρόεδρος ενέκρινε σχέδια επίθεσης, αλλά αναβάλλει την τελική εντολή για να δει αν το Ιράν θα εγκαταλείψει το πυρηνικό του πρόγραμμα, ελπίζοντας ότι η απειλή της αμερικανικής επέμβασης θα αναγκάσει το Ιράν να παραδοθεί. «Μου αρέσει να παίρνω την τελική απόφαση ένα δευτερόλεπτο πριν από την προθεσμία», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους. Πηγή δήλωσε στο ABC ότι ο Τραμπ έχει αρχίσει να αισθάνεται άνετα με την ιδέα να επιτεθεί στις υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, μετά την αναφορά του Axios ότι ήθελε να βεβαιωθεί ότι το σχέδιο θα καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας.
Η Ρωσία, μακροχρόνια σύμμαχος του Ιράν και πυρηνικός αντίπαλος των ΗΠΑ, έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τις πιθανές καταστροφικές συνέπειες της σύγκρουσης σε παγκόσμιο επίπεδο, ειδικά αν ο αμερικανικός στρατός εμπλακεί περισσότερο. «Πυρηνικές εγκαταστάσεις δέχονται χτυπήματα», δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα στο Reuters την Τετάρτη. «Πού είναι η ανησυχία ολόκληρης της παγκόσμιας κοινότητας; Πού είναι όλοι οι περιβαλλοντολόγοι;»
Ο κόσμος, προειδοποίησε η Ζαχάροβα, βρίσκεται «λίγα χιλιοστά» μακριά από την καταστροφή.
Ο Τραμπ δήλωσε πρόσφατα ότι ήταν ανοιχτός στη διαμεσολάβηση της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή, αλλά μετά από τηλεφωνική συνομιλία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι απέρριψε την προσφορά.
«Είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα», δήλωσε ο Πούτιν στα μέσα ενημέρωσης στο περιθώριο του Διεθνούς Οικονομικού Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης την Τετάρτη. «Κατά τη γνώμη μου, μπορεί να βρεθεί μια λύση».
Ο Πούτιν είπε ότι έχει μοιραστεί προτάσεις για διαμεσολάβηση με το Ιράν, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
«Δεν επιβάλλουμε τίποτα σε κανέναν, απλώς συζητάμε για το πώς βλέπουμε μια πιθανή διέξοδο από την κατάσταση. Αλλά η απόφαση, φυσικά, εναπόκειται στην πολιτική ηγεσία όλων αυτών των χωρών, κυρίως του Ιράν και του Ισραήλ», τόνισε ο Πούτιν.
Ενώ ένας εξέχων Ρώσος στρατηγός ισχυρίστηκε μετά την αρχική επίθεση του Ισραήλ κατά του Ιράν την περασμένη Παρασκευή ότι «ξεκίνησε ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος» και κάλεσε τη Μόσχα να προετοιμάσει την κινητοποίηση ενός εκατομμυρίου στρατιωτών, οι ειδικοί λένε ότι είναι απίθανο η Ρωσία να παρέμβει στρατιωτικά.
Νωρίτερα φέτος, η Ρωσία και το Ιράν εμβάθυναν τις σχέσεις τους με την υπογραφή μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης, η οποία υποσχέθηκε μεγαλύτερη οικονομική και στρατιωτική συνεργασία, αλλά, κρίσιμα, δεν περιλάμβανε ρήτρα αμοιβαίας άμυνας.
Η αναλύτρια για τη Μέση Ανατολή Μαριάννα Μπελένκαγια δήλωσε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο DW ότι η Ρωσία, η οποία είναι εμπλεγμένη σε έναν κοστοβόρο πόλεμο με την Ουκρανία, τον οποίο ο Τραμπ έχει πιέσει τον Πούτιν να τερματίσει, «προσπαθεί να αποκαταστήσει ή να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Ουάσινγκτον». Η Μπελένκαγια υπογράμμισε ότι η Ρωσία δεν αισθάνεται επείγουσα ανάγκη να προσφέρει άμεση στρατιωτική υποστήριξη, «αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς κάποια εμπλοκή πίσω από τα παρασκήνια».
Η Χάνα Νοτ, εμπειρογνώμονας για τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή στο Center for Nonproliferation Studies, ανήρτησε στο X ότι η Ρωσία είναι πιο πιθανό να επικεντρωθεί στην προσπάθεια να αναλάβει το ρόλο του διαμεσολαβητή και να καλέσει για αποκλιμάκωση μέσω διεθνών οργανισμών.
Η Ρωσία προσπαθεί να επιτύχει μια «λεπτή ισορροπία: πώς να φανεί χρήσιμη στις ΗΠΑ χωρίς να τρομάξει το Ιράν», ανέφερε η Νοτ. «Προς το παρόν, η Ρωσία θα παίξει τα χαρτιά της με προσοχή και θα παρατηρήσει πώς εξελίσσεται η κατάσταση, κατανοώντας ότι έχει περιορισμένη επιρροή στην πορεία των γεγονότων. Θα προσπαθήσει να εμπλακεί σε ό,τι ακολουθήσει, αποφεύγοντας όμως την εμπλοκή/υπερβολική επέκταση».
Στην πραγματικότητα, η αναταραχή θα μπορούσε ακόμη και να αποδειχθεί χρήσιμη για τη Ρωσία, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Οι τιμές του ρωσικού πετρελαίου αυξήθηκαν κατά 15% μετά το ξέσπασμα της σύγκρουσης. Ακόμα πιο κρίσιμο είναι το γεγονός ότι αποσπά την προσοχή από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο οποίος έχει ήδη τεθεί στο περιθώριο, καθώς ο Τραμπ ακύρωσε τη συνάντηση της 17ης Ιουνίου με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να επικεντρωθεί στη Μέση Ανατολή.
«Η Ουκρανία θα υποστεί τη μεγαλύτερη στρατιωτική και πολιτική ζημιά σε αυτή την κατάσταση, εκτός από το ίδιο το Ιράν», δήλωσε ο Ρουσλάν Πούχοφ, διευθυντής του think tank Center for Analysis of Strategies and Technologies με έδρα τη Μόσχα, σύμφωνα με την Guardian. «Ένας νέος πόλεμος στη Μέση Ανατολή όχι μόνο θα αποσπάσει την προσοχή του κόσμου από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά θα συμβάλει επίσης, προφανώς, στον τελικό αναπροσανατολισμό των ΗΠΑ προς την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στο Ισραήλ».
Ωστόσο, η Ρωσία έχει πολλά να χάσει. Η αποσταθεροποίηση στην περιοχή θα μπορούσε να επεκταθεί στον Νότιο Καύκασο, όπου η Ρωσία ασκεί την επιρροή της, δήλωσε η Νοτ στο X. Και η κατάρρευση του ιρανικού καθεστώτος ενέχει τον κίνδυνο η ήδη διπλωματικά απομονωμένη Ρωσία να χάσει έναν από τους λίγους συμμάχους που της απομένουν.
«Αν αυτό το καθεστώς πέσει, νομίζω ότι θα είναι πολύ πιο δύσκολο για τη Ρωσία να διατηρήσει τα περιουσιακά της στοιχεία και την επιρροή της στη χώρα», δήλωσε η Νοτ στην εφημερίδα Guardian. Η Ρωσία έχει επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε έργα φυσικού αερίου, ενέργειας και υποδομών στο Ιράν τα τελευταία δύο χρόνια.
Η Ρωσία, μαζί με την Κίνα και το Πακιστάν, ζήτησαν από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να πραγματοποιήσει δεύτερη έκτακτη συνεδρίαση για τη σύγκρουση, η οποία έχει προγραμματιστεί για την Παρασκευή.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες θα πραγματοποιήσουν επίσης πυρηνικές συνομιλίες με ιρανούς αξιωματούχους στη Γενεύη την Παρασκευή, σύμφωνα με όσα δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος στο Associated Press. Στη συνάντηση θα συμμετάσχουν διπλωμάτες από τη Γερμανία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά προς το παρόν δεν προβλέπεται η συμμετοχή των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ αρχικά αρνήθηκε κάθε εμπλοκή στις επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν, αλλά έκτοτε έχει υιοθετήσει μια όλο και πιο απειλητική στάση. Αυτό περιλαμβάνει την αναδιάταξη των αμερικανικών δυνάμεων, πολεμικών πλοίων και αεροσκαφών σε βάσεις της Μέσης Ανατολής για «αμυντικούς» σκοπούς νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και την έκκληση προς «όλους» στην Τεχεράνη — μια πόλη 9,5 εκατομμυρίων κατοίκων — να εκκενώσουν αμέσως την πόλη. Όταν ερωτήθηκε από δημοσιογράφους για την προειδοποίησή του, ο Τραμπ απάντησε: «Θέλω απλώς οι άνθρωποι να είναι ασφαλείς».
Μεταξύ των μέτρων που θα μπορούσε να λάβει ο Τραμπ είναι η δολοφονία του Χαμενεΐ, κάτι που ο ίδιος υπονόησε ότι οι ΗΠΑ είναι σε θέση να κάνουν σε μια ανάρτηση στο Truth Social την Τρίτη — ένα σχέδιο που, σύμφωνα με πληροφορίες, είχε αρχικά προτείνει το Ισραήλ, αλλά ο Τραμπ είχε απορρίψει.
Σχετικά με την ιδέα αυτή, ο Πούτιν δήλωσε την Τετάρτη: «Δεν θέλω καν να συζητήσω μια τέτοια πιθανότητα».
Μια άλλη πιθανή οδός που θα μπορούσε να ακολουθήσει η Αμερική είναι να χτυπήσει τις υπόγειες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν, κάτι που θα απαιτούσε ειδικές βόμβες που μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν στο οπλοστάσιό τους.
Ο Ισραηλινός πρέσβης στις ΗΠΑ, Γιεχιέλ Λάιτερ, σε συνέντευξή του την Τετάρτη στο CNN, εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στην ικανότητα του Ισραήλ να καταστρέψει το κέντρο εμπλουτισμού Fordow, αλλά δεν μπήκε σε λεπτομέρειες σχετικά με το αν αυτό θα απαιτούσε την υποστήριξη των ΗΠΑ.
«Μπορεί να χρειαστούν πολλαπλές επιθέσεις, μπορεί να χρειαστεί κάτι άλλο ή μπορεί να χρειαστεί μία από τις εκπλήξεις μας», είπε ο Λάιτερ. «Έχουμε μερικούς άσσους στο μανίκι μας».
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ευχαρίστησε τον Τραμπ, λέγοντας σε ομιλία ότι οι δύο ηγέτες «επικοινωνούν συνεχώς».
Το Ισραήλ, το οποίο έχει ασκήσει πίεση στις ΗΠΑ να συμμετάσχουν στον πόλεμο, έχει επίσης αυξήσει τους στόχους του. Ο Λάιτερ δήλωσε ότι το Ισραήλ πρέπει να εξαλείψει την ικανότητα του Ιράν να κατασκευάζει βαλλιστικούς πυραύλους, πέραν του αρχικού στόχου του να εμποδίσει το Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα. «Δεν μπορούν να έχουν τα όπλα που μπορούν να καταστρέψουν το Ισραήλ, όπως ισχυρίζονται και όπως θέλουν να κάνουν κάθε μέρα», δήλωσε ο Λάιτερ.
Το Ιράν υποστηρίζει, με τη δημόσια υποστήριξη της Ρωσίας, ότι έχει το δικαίωμα να εμπλουτίζει ουράνιο σύμφωνα με το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας για μη στρατιωτικούς σκοπούς που έχει υπογράψει στο πλαίσιο της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων. Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες κατέληξαν νωρίτερα φέτος στο συμπέρασμα ότι, αν και το Ιράν έχει εμπλουτίσει ουράνιο σε πρωτοφανή επίπεδα, δεν πιστεύεται ότι η χώρα αναπτύσσει πυρηνικά όπλα, αν και ο Τραμπ έχει από τότε απορρίψει αυτές τις αναφορές, λέγοντας «νομίζω ότι ήταν πολύ κοντά στο να τα αποκτήσουν».
Αναλυτές έχουν προειδοποιήσει ότι οι επιθέσεις του Ισραήλ μπορεί στην πραγματικότητα να παρακινήσουν το Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, αντί να το αποτρέψουν.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, δήλωσε ότι «ποτέ δεν επιδιώξαμε και ποτέ δεν θα επιδιώξουμε πυρηνικά όπλα. Αν ήταν διαφορετικά, ποιο καλύτερο πρόσχημα θα μπορούσαμε να χρειαστούμε για την ανάπτυξη αυτών των απάνθρωπων όπλων από την τρέχουσα επιθετικότητα του μοναδικού πυρηνικού καθεστώτος στην περιοχή;».
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας, δήλωσε ότι έχει χάσει τα ίχνη των αποθεμάτων εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν, σύμφωνα με το Bloomberg την Τετάρτη. Λόγω των συνεχιζόμενων ισραηλινών επιθέσεων, οι επιθεωρητές δεν είναι σε θέση να επαληθεύσουν την τοποθεσία των αποθεμάτων, τα οποία θα έπρεπε να είναι ασφαλισμένα σε μια υπόγεια εγκατάσταση στο Ισφαχάν, αλλά η Τεχεράνη είχε προειδοποιήσει τον ΔΟΑΕ ότι θα μπορούσαν να μετακινηθούν σε περίπτωση ισραηλινής επίθεσης.
Σε δήλωση μετά την επίθεση του Ισραήλ την περασμένη Παρασκευή, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών υπαινίχθηκε ότι οι επιθέσεις του Ισραήλ ήταν μια «κυνική» προσπάθεια να σαμποταριστούν οι διπλωματικές προσπάθειες μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν.
Οι ΗΠΑ βρίσκονταν σε μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις με το Ιράν με επίκεντρο το πυρηνικό πρόγραμμα του τελευταίου, αν και οι συζητήσεις είχαν σε κάποιο βαθμό σταματήσει, καθώς οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ αύξησαν τις απαιτήσεις τους προς το Ιράν για μηδενικό εμπλουτισμό ουρανίου. Ο έκτος γύρος των διαπραγματεύσεων επρόκειτο να πραγματοποιηθεί το περασμένο Σαββατοκύριακο, αλλά ακυρώθηκε μετά την αιφνιδιαστική επίθεση του Ισραήλ.
Σύμφωνα με το TIME, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών φαίνεται να εμπλέκει και τις ΗΠΑ, δηλώνοντας πρόσφατα ότι «η συγκρουσιακή προσέγγιση και οι καταστροφικές ενέργειες της ισραηλινής ηγεσίας τυγχάνουν της κατανόησης και της υποστήριξης μόνο από εκείνα τα κράτη που είναι de facto συνεργοί, παρακινούμενα από ευκαιριακά συμφέροντα».
«Οι συνεχιζόμενες, εντατικές επιθέσεις του Ισραήλ», ανέφερε η δήλωση της Τρίτης, «οδηγούν τον κόσμο πιο κοντά σε μια πυρηνική καταστροφή».
Διαβάστε ακόμη
Εμπορικές συνομιλίες ΗΠΑ-ΕΕ: Οι Βρυξέλλες κοντά στο να συμφωνήσουν σε δασμούς 10%
Το νέο mega αεροδρόμιο της Πολωνίας με την υπογραφή των Foster+Partners
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.