Η πολυαναμενόμενη συνάντηση μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και του Ρώσου ομολόγου του, Βλαντίμιρ Πούτιν, θα πραγματοποιηθεί στις 15 Αυγούστου στην αμερικανική στρατιωτική βάση Elmendorf-Richardson στο Άνκορατζ της Αλάσκα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη στρατιωτική εγκατάσταση της πολιτείας, φιλοξενώντας περισσότερα από 32.000 άτομα – περίπου το 10% του πληθυσμού της πόλης – και συνδυάζοντας δυνάμεις Πολεμικής Αεροπορίας και Στρατού.

Η επιλογή του τόπου δεν είναι τυχαία. Η Αλάσκα έχει έντονο ιστορικό και γεωπολιτικό φορτίο, καθώς αποτέλεσε ρωσικό έδαφος έως το 1867, όταν οι ΗΠΑ την εξαγόρασαν από τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Σήμερα, η εγγύτητά της με τη Ρωσία – μόλις τρία μίλια χωρίζουν τα νησιά Λιτλ και Μπιγκ Ντιόμεντ στον Βερίγγειο Πορθμό – ενισχύει το στρατηγικό της βάρος.

Διπλωματικός και συμβολικός αντίκτυπος

Για τον Πούτιν, η παρουσία του στην Elmendorf-Richardson είναι πρωτόγνωρη και φέρει βαρύνουσα συμβολική σημασία. Η Ρωσία επιδιώκει να αξιοποιήσει τη συνάντηση ως ένδειξη ότι παραμένει ισότιμος συνομιλητής των ΗΠΑ, παρά τις διεθνείς κυρώσεις και το ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Για τον Τραμπ, η επίσκεψη εντάσσεται στη δεύτερη θητεία του, αν και είχε βρεθεί πολλές φορές στη βάση κατά την πρώτη του προεδρία.

Η επιλογή της Αλάσκας θεωρείται από ορισμένους επικριτές ως «δώρο» προς τη Μόσχα, δεδομένης της ιστορικής της σχέσης με τη Ρωσία και της ευαισθησίας του ζητήματος με την Ουκρανία. Οι αντιδράσεις εντείνονται από το γεγονός ότι η συνάντηση πραγματοποιείται λίγες μόλις ημέρες μετά την εκπνοή της προθεσμίας που είχε θέσει ο Τραμπ στον Πούτιν για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, χωρίς την επιβολή κυρώσεων.

Οι στόχοι των ΗΠΑ

Η Ουάσιγκτον αναμένεται να επικεντρωθεί σε μια συμφωνία που θα διασφαλίζει, έστω και προσωρινά, τον τερματισμό των εχθροπραξιών. Η αμερικανική πλευρά επιδιώκει:

  • Κατάπαυση του πυρός χωρίς άμεση παραχώρηση ουκρανικών εδαφών.
  • Συμφωνία πλαισίου για την ασφάλεια στην Ευρώπη, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα κλιμάκωσης.
  • Περιορισμό της κινεζικής επιρροής στη Μόσχα μέσω μιας πιο ανοιχτής γραμμής επικοινωνίας.

Για τον Τραμπ, η προσωπική επαφή με τον Πούτιν θεωρείται κρίσιμη ώστε να αξιολογήσει τις πραγματικές του προθέσεις, ενώ μια συμφωνία θα μπορούσε να παρουσιαστεί στο εσωτερικό ως διπλωματική επιτυχία και «επιστροφή της ειρήνης».

Οι επιδιώξεις της Ρωσίας

Η Μόσχα, με την οικονομία της να πλήττεται από την ύφεση και τον πληθωρισμό, έχει τρεις βασικές προτεραιότητες:

  • Άρση ή χαλάρωση των κυρώσεων, ιδίως στον ενεργειακό τομέα.
  • Επενδυτικές συμφωνίες στον Αρκτικό Κύκλο και σε υποδομές της Αλάσκας, που θα προσφέρουν πρόσβαση σε τεχνολογία και κεφάλαια.
  • Αναγνώριση εδαφικών κερδών στην Ουκρανία, ακόμη και αν αυτή συνοδευτεί από περιορισμένης διάρκειας εκεχειρία.

Η εικόνα του Πούτιν να στέκεται «ισότιμα» δίπλα στον Αμερικανό πρόεδρο είναι για το Κρεμλίνο εξίσου σημαντική με το περιεχόμενο των συνομιλιών.

Η θέση της Ουκρανίας

Το Κίεβο, αν και απουσιάζει από το τραπέζι των συνομιλιών, επαναλαμβάνει ότι «καμία συμφωνία για το μέλλον της Ουκρανίας δεν μπορεί να συναφθεί χωρίς τη συμμετοχή της». Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι απορρίπτει κάθε ιδέα παραχώρησης εδαφών, όπως τμημάτων του Ντονέτσκ, τα οποία φέρεται να προτείνει η Μόσχα σε αντάλλαγμα εκεχειρίας.

Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στηρίζουν τη θέση του Κιέβου και πιέζουν για την παρουσία του στις διαπραγματεύσεις, θεωρώντας ότι η απουσία του υπονομεύει τη νομιμότητα οποιασδήποτε συμφωνίας.

Αρκτική και γεωοικονομία

Παρά τις δηλώσεις του Τραμπ ότι η Ουκρανία θα είναι «το βασικό θέμα», Ρώσοι αξιωματούχοι αφήνουν να εννοηθεί ότι μεγαλύτερη βαρύτητα θα δοθεί σε ευρύτερες γεωπολιτικές και οικονομικές συμφωνίες.

Ετσι κι αλλιώς, η Αρκτική αναδεικνύεται σε περιοχή κοινού ενδιαφέροντος: πλούσια σε φυσικούς πόρους, με νέες εμπορικές διαδρομές λόγω της κλιματικής αλλαγής, αποτελεί πεδίο επενδυτικών ευκαιριών αλλά και γεωστρατηγικών διεκδικήσεων. Ενδεχόμενη συνεργασία ΗΠΑ–Ρωσίας στην περιοχή θα μπορούσε να επηρεάσει τις ισορροπίες όχι μόνο στην ενέργεια, αλλά και στη ναυτιλία και τις υποδομές.

Οι κίνδυνοι και τα μηνύματα

Αναλυτές προειδοποιούν ότι οποιαδήποτε αναγνώριση της ρωσικής κατοχής ουκρανικών εδαφών θα αποτελούσε επικίνδυνο προηγούμενο, στέλνοντας μήνυμα ότι «η ισχύς υπερισχύει του δικαίου» και ενθαρρύνοντας μελλοντικές επιθετικές κινήσεις.

Η εμπειρία δείχνει ότι χωρίς σαφείς μηχανισμούς επιβολής, μια εκεχειρία δύσκολα θα σταθεί μακροπρόθεσμα. Οι κίνδυνοι επανέναρξης των συγκρούσεων παραμένουν υψηλοί, ενώ η απουσία εμπιστοσύνης μεταξύ των μερών περιορίζει τις πιθανότητες μιας βιώσιμης λύσης.

Ιστορική στιγμή ή υψηλό ρίσκο;

Το βέβαιο είναι πως η συνάντηση στην Αλάσκα θα είναι η πρώτη επίσκεψη Ρώσου προέδρου σε αμερικανικό έδαφος από το 2015 και ήδη καταγράφεται ως διπλωματική νίκη για τον Πούτιν. Για τον Τραμπ, αποτελεί ευκαιρία να προβληθεί ως ειρηνοποιός, αλλά και δοκιμασία για το αν μπορεί να υπερασπιστεί τις αρχές της διεθνούς ασφάλειας.

Για την Ουκρανία και την Ευρώπη, η συνάντηση συνιστά ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: είτε θα ανοίξει τον δρόμο για σταθεροποίηση, είτε θα σηματοδοτήσει μια νέα εποχή γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων.

Σε κάθε περίπτωση, όσο και να είναι κλισέ, η προσμονή για την πιθανή λήξη του πολέμου στην Ουκρανία, με όλα τα θετικά που θα επιφέρει, κάνει την ανθρωπότητα να κρατά την ανάσα της…

Διαβάστε ακόμη:

Ρεύμα: «Βουτιά» στην χονδρεμπορική τιμή λόγω… Δεκαπενταύγουστου (pics)

«Θερίζει» φοροπαραβάτες η ΑΑΔΕ – Τριήμερο ελέγχων σε όλη την Ελλάδα

Το σύμβολο διακριτικής πρόκλησης που επέστρεψε στην μόδα

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα