Η πολυαναμενόμενη συνάντηση μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και του Ρώσου Προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, στην Αλάσκα –η πρώτη τέτοια συνάντηση κατά τη δεύτερη θητεία του Τραμπ– έχει πυροδοτήσει έντονη φημολογία.

Στην Ουκρανία, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εμφανίζεται βαθιά ανήσυχος, πιστεύοντας ότι μια συμφωνία Τραμπ–Πούτιν μπορεί να περιλαμβάνει παραχώρηση ουκρανικών εδαφών. «Καμία υποχώρηση», δηλώνει ο ίδιος κατηγορηματικά.

Την ίδια ώρα, οι Ευρωπαίοι –χώρες που, σύμφωνα με επικριτές, δεν μπορούν και δεν θα μπορέσουν να υπερασπιστούν μόνες τους την ασφάλειά τους– απαιτούν θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με στόχο να μπλοκάρουν οποιαδήποτε συμφωνία. Ωστόσο, δεν έχουν προσκληθεί. Αντ’ αυτού, ο Τραμπ έστειλε τον Αντιπρόεδρο Τζ. Ντι. Βανς για να τους καθησυχάσει, μεταφέροντας τη γραμμή του Λευκού Οίκου ότι η όποια συμφωνία πρέπει να βασιστεί στις τρέχουσες γραμμές του μετώπου.

Πέρα από αυτές τις ενδείξεις, κυριαρχεί η αβεβαιότητα. Είναι γνωστό ότι Τραμπ και Πούτιν θα συζητήσουν για την Ουκρανία και ζητήματα στρατηγικής φύσης μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ. Οι στόχοι της Μόσχας είναι σαφείς και διατυπώνονται συχνά από τον ίδιο τον Πούτιν και τη ρωσική ηγεσία.

Πρόσφατα, ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, συναντήθηκε με τον Πούτιν για περίπου τρεις ώρες. Στο βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα το Κρεμλίνο, ο Ρώσος ηγέτης τον υποδέχεται θερμά, υποδηλώνοντας ότι είχε προηγηθεί εκτεταμένο προπαρασκευαστικό έργο μέσω διπλωματικών διαύλων –χωρίς, ωστόσο, να εμπλακούν Ουκρανοί ή Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.

Οι συνομιλίες φαίνεται πως απέδωσαν αρκετά για να εγκριθεί η απευθείας συνάντηση Τραμπ–Πούτιν, με τον Αμερικανό Πρόεδρο να επαινεί το αποτέλεσμα. Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας παραμένουν άγνωστες.

Ο Τραμπ επιδιώκει μια συμφωνία που θα τερματίσει τις εχθροπραξίες. Για τον Ζελένσκι, αυτό ισοδυναμεί με «παράδοση» της Ουκρανίας. Για τον Τραμπ, ισοδυναμέι με «κατάπαυση του πυρός». Παράλληλα, θεωρείται απίθανο να υπάρχει μόνο ένα σημείο συμφωνίας. Τα «άλλα μέρη» της συμφωνίας παραμένουν το πραγματικό μυστήριο.

Τι μπορεί να «κρύβει» η συμφωνία – Το κρίσιμο κομμάτι που δεν αναφέρει κανείς ανοιχτά

Τα «άλλα μέρη» της συμφωνίας που προαναφέρθηκαν είναι πιθανό να συνδέουν το ουκρανικό μέτωπο με μια ευρύτερη αναθεώρηση της παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων, όπου η Ρωσία θα απομακρυνθεί από την Κίνα και οι ΗΠΑ θα δεχθούν ορισμένα ρωσικά γεωπολιτικά κέρδη, με αντάλλαγμα στρατηγική σταθερότητα και ενεργειακές–οικονομικές συνεργασίες. Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα «πακέτα» σπάνια έχουν στήριξη και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, κάτι που μπορεί να αφήσει τη συμφωνία μισοτελειωμένη.

Η ενδεχόμενη συμφωνία Τραμπ–Πούτιν δεν θα περιοριστεί μόνο σε κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία. Αυτή θα είναι το πρώτο και πιο ορατό κομμάτι, αλλά όχι απαραίτητα το πιο κρίσιμο για τους δύο ηγέτες.

1. Αναδιάταξη των σφαιρών επιρροής

Είναι πιθανό να συζητηθεί ένας νέος «κώδικας» στις σχέσεις ΗΠΑ–Ρωσίας, που θα περιλαμβάνει μια άτυπη αναγνώριση ρωσικής επιρροής σε ορισμένες πρώην σοβιετικές περιοχές, με αντάλλαγμα την αμερικανική επιρροή σε άλλες ζώνες (π.χ. Ανατολική Ευρώπη εκτός Ουκρανίας). Αυτό θα αποτελούσε επαναφορά λογικής Ψυχρού Πολέμου, με σαφή γεωπολιτικά «σύνορα».

Για παράδειγμα, σύμφωνα με άρθρο των The Times, η συμφωνία θα μπορούσε να περιλαμβάνει “παγωμένη αναγνώριση” εδαφών που καταλήφθηκαν από τη Ρωσία, άρση κυρώσεων και πρόσβαση αμερικανικών εταιρειών σε ρωσικά ενεργειακά αποθέματα.

2. Ρωσία και Κίνα

Η Ουάσινγκτον επιδιώκει να αποσπάσει τη Μόσχα από το στρατηγικό της μπλοκ με το Πεκίνο. Για τον Τραμπ, η Ρωσία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αντιστάθμισμα στην κινεζική ισχύ, αν επανενταχθεί σε δυτικές οικονομικές και τεχνολογικές αλυσίδες. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει χαλάρωση κυρώσεων, εμπορικές συμφωνίες και τεχνολογική συνεργασία σε τομείς όπως η ενέργεια και η τεχνητή νοημοσύνη.

3. Ασφάλεια και στρατιωτικοί περιορισμοί

Πιθανή συμφωνία για περιορισμό στρατιωτικών δυνάμεων στα σύνορα Ρωσίας–ΝΑΤΟ και για μη εγκατάσταση πυρηνικών όπλων σε συγκεκριμένες περιοχές. Η Μόσχα ενδέχεται να απαιτήσει ρήτρα μόνιμης ουδετερότητας της Ουκρανίας, με διεθνείς εγγυήσεις.

4. Ενεργειακές και οικονομικές συμφωνίες

Επανέναρξη ή ενίσχυση αγωγών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη υπό αμερικανική ή μικτή επίβλεψη. Αμερικανικές επενδύσεις σε ρωσικούς τομείς ενέργειας, μεταφορών και αγροδιατροφής, ώστε να ενισχυθεί η ρωσική οικονομία. Συμφωνίες για πώληση αμερικανικού LNG στην Ευρώπη, ως μέρος της ισορροπίας. Πηγές αναφέρουν ότι ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ συζητούσε – και προφανώς προώθησε – πιθανές επενδύσεις ή χορήγηση πόρων εμπορικού ή ενεργειακού χαρακτήρα

5. Εσωτερικό πολιτικό κεφάλαιο

Για τον Τραμπ, μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να παρουσιαστεί στο εσωτερικό των ΗΠΑ ως «ειρηνευτική επιτυχία» και ως παράδειγμα της προσωπικής του διαπραγματευτικής ικανότητας.
Για τον Πούτιν, θα νομιμοποιούσε κέρδη πεδίου που η Ρωσία δεν πέτυχε μόνο με στρατιωτικά μέσα.

Τι θέλει η Ζελένσκι, τι υποστηρίζει η Μόσχα και ο στόχος της Ευρώπης

Ο Ζελένσκι επιμένει ότι δεν θα δεχθεί καμία εδαφική παραχώρηση, στάση που δύσκολα θα υιοθετούσε και οποιοσδήποτε άλλος μελλοντικός Ουκρανός ηγέτης, εκτός αν ήταν φιλορωσικός –με το ρίσκο, όμως, μιας σύντομης πολιτικής «ζωής». Από τη σκοπιά του Κιέβου, η απώλεια εδαφών θα ισοδυναμούσε με στρατιωτική κατάρρευση και πλήρη ρωσικό έλεγχο.

Η Μόσχα υποστηρίζει ότι δεν θέλει να κυβερνήσει την Ουκρανία, αλλά να έχει έναν ουδέτερο, ειρηνικό γείτονα με μικρό στρατό και χωρίς ένταξη στο ΝΑΤΟ. Μια τέτοια Ουκρανία, θεωρητικά, θα εξυπηρετούσε και την Ευρώπη, η οποία χρειάζεται τουλάχιστον μια δεκαετία για να ενισχύσει την άμυνα και τη βιομηχανία της.

Ωστόσο, υπάρχει σκεπτικισμός για τις διακηρύξεις των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών και της Ε.Ε. ότι θα δημιουργήσουν μια «φρούριο-Ευρώπη» και θα στηρίξουν την Ουκρανία «μέχρι τέλους». Κατά πολλούς, ο πραγματικός στόχος είναι να συνεχίσουν να βασίζονται στις ΗΠΑ για την ασφάλεια, ενώ τα χρήματα που ρέουν στις αμυντικές βιομηχανίες χρησιμεύουν περισσότερο για δημιουργία θέσεων εργασίας παρά για παραγωγή όπλων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως αναφέρουν οι Asian Times  είναι η Ιταλία, η οποία ζήτησε από την κορυφαία αμυντική της εταιρεία, Leonardo, να βρει πώς θα αξιοποιήσει ένα σημαντικό χρηματοδοτικό πλεόνασμα –με κίνδυνο να επιλέξει ακριβές αλλά άχρηστες λύσεις για πολιτικούς λόγους.

Η πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη παραμένει εύθραυστη. Οι κυβερνήσεις της Γερμανίας, της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Πολωνίας (ίσως όχι της Ιταλίας) δύσκολα θα αντέξουν περισσότερο από λίγα χρόνια, με τις προβλέψεις να μιλούν για άνοδο συντηρητικών και εθνικιστικών δυνάμεων.

Για τον Τραμπ, η πρόκληση είναι διαφορετική: θα ήθελε να κλείσει το ουκρανικό μέτωπο και να σταθεροποιήσει τον ρόλο των ΗΠΑ στην Ευρώπη, κάτι που θεωρείται σχεδόν αδύνατο λόγω της ευρωπαϊκής ηγεσίας. Ταυτόχρονα, θέλει να ανακόψει την Κίνα, προσεγγίζοντας τη Ρωσία για να τη «τραβήξει» μακριά από το Πεκίνο.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος διαθέτει μοχλούς πίεσης: μπορεί να βοηθήσει στη σταδιακή ανάκαμψη της ρωσικής οικονομίας, αίροντας κυρώσεις και ενθαρρύνοντας επενδύσεις, ακόμη και μεταφορά τεχνολογίας αιχμής, όπως η τεχνητή νοημοσύνη. Παρά τους κινδύνους, η λογική είναι ότι αν η Ρωσία δεν πάρει την τεχνολογία από τις ΗΠΑ, θα την πάρει από την Κίνα.

Ωστόσο, δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ μπορεί να συνθέσει ένα πακέτο που θα έχει εσωτερική πολιτική στήριξη στις ΗΠΑ και θετική ανταπόκριση από την Ευρώπη –ή αν απλώς στήνει μια διπλωματική «παγίδα» στον Πούτιν.

Η αντίληψη σε τμήματα του δυτικού Τύπου ότι ο Πούτιν «κρατά» τον Τραμπ είναι, σύμφωνα με αναλυτές, λανθασμένη. Aντιθέτως, ο Αμερικανός ηγέτης διαθέτει περισσότερα διαπραγματευτικά «χαρτιά», αν και και οι δύο ηγέτες φημίζονται για την αγάπη τους στο «πόκερ».

Το αν η συνάντηση στην Αλάσκα θα αποφέρει αποτελέσματα ή αν ο πόλεμος στην Ουκρανία θα συνεχιστεί χωρίς λύση, μένει να φανεί. Τοthink tank  Clingendael Institute προειδοποιεί ότι ένα «ξεκρέμαστο» πακέτο συμφωνίας -χωρίς ασφαλιστικές δικλείδες και εγγυήσεις- είναι πιθανό να διαρραγεί και να οδηγήσει σε νέα σύγκρουση. Προς το παρόν, ωστόσο, η εικασία περισσεύει.

Διαβάστε ακόμη

ΔΕΣΦΑ: Με 6 φορτία LNG ο Σεπτέμβριος στη Ρεβυθούσα

Πλειστηριασμοί: Από το φθινόπωρο βγαίνουν στο σφυρί μέχρι και…φωτοβολταικοί σταθμοί (pics)

Ενέργεια: 64% ενέργεια από ΑΠΕ και θυελλώδεις άνεμοι έριξαν το ρεύμα κάτω από το μηδέν το Σαββατοκύριακo

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα