Όταν σχεδιάστηκε το νέο μοντέλο επικουρικής ασφάλισης, η υπόσχεση ήταν απλή και ισχυρή: κάθε ασφαλισμένος θα σχημάτιζε τον δικό του «κουμπαρά», ο οποίος μέσω επενδύσεων θα πολλαπλασίαζε την αξία των εισφορών του. Το Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης δημιουργήθηκε για να λειτουργήσει ως ασπίδα απέναντι στις δημογραφικές πιέσεις και να εγγυηθεί καλύτερες συντάξεις στις επόμενες γενιές.
Τρία χρόνια μετά, το όραμα αυτό παραμένει μετέωρο. Η επενδυτική λειτουργία που θα έδινε ουσία στο κεφαλαιοποιητικό μοντέλο δεν έχει ενεργοποιηθεί, αφήνοντας τις εισφορές περίπου 400.000 νέων ασφαλισμένων χωρίς απόδοση.
Ανενεργό επενδυτικό σκέλος
Το σύστημα προβλέπει τη δημιουργία προεπιλεγμένων επενδυτικών επιλογών χαμηλού κινδύνου, ώστε να αρχίσει να λειτουργεί στην πράξη το μοντέλο της κεφαλαιοποίησης. Η λειτουργία αυτή θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει ήδη από το 2024, με εφαρμογή από το 2025, όμως η διαδικασία παραμένει ατελής. Χωρίς σαφή επενδυτική κατεύθυνση, το ταμείο λειτουργεί περισσότερο ως διαχειριστής λογαριασμών παρά ως επενδυτικός φορέας.
Θεσμικά εμπόδια και καθυστερήσεις
Η σύγκρουση μεταξύ θεωρίας και πράξης γίνεται εμφανής μέσα από τις ίδιες τις νομοθετικές προβλέψεις: ο αρχικός νόμος επιτρέπει επενδύσεις σε ομόλογα, μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, αλλά άλλες διατάξεις επιβάλλουν την κατάθεση των αποθεματικών σε λογαριασμούς της Τράπεζας της Ελλάδος. Το αποτέλεσμα είναι ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα που δεν μπορεί να λειτουργήσει όπως έχει σχεδιαστεί, αναπαράγοντας πρακτικές αναδιανομής που θυμίζουν τον πρώτο πυλώνα ασφάλισης.
Οι συνέπειες για τους νέους ασφαλισμένους
Η καθυστέρηση δεν είναι λογιστική λεπτομέρεια αλλά ουσιαστικό ζήτημα απόδοσης: κάθε μήνας που περνά χωρίς επένδυση σημαίνει απώλεια κεφαλαίου και μείωση της αξίας των μελλοντικών συντάξεων. Οι ασφαλισμένοι που εισήλθαν στο σύστημα με την προσδοκία ενός δυναμικού κουμπαρά βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα ταμείο που δεν ανταποκρίνεται ακόμη στον βασικό λόγο ύπαρξής του. Η εμπιστοσύνη στο νέο μοντέλο θα εξαρτηθεί από το πόσο γρήγορα θα προχωρήσει η ενεργοποίηση των επενδυτικών εργαλείων και από το αν το ταμείο αποκτήσει πραγματικό επενδυτικό χαρακτήρα.
Χωρίς σαφή και αποφασιστική εξέλιξη, η κεφαλαιοποίηση θα παραμένει μια ιδέα που δεν έχει ακόμη λάβει σχήμα — και οι νέοι ασφαλισμένοι θα συνεχίσουν να βλέπουν τις εισφορές τους να λιμνάζουν αντί να αποδίδουν.
Διαβάστε ακόμη
Επίδομα ενοικίου: Πώς «ξεμπλοκάρετε» την πληρωμή αν δεν λάβατε την ενίσχυση
Από τα χαμηλά στα υψηλά: Η Ελλάδα υποψήφια για την Προεδρία του Eurogroup
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα