Του Κωστή Πλάντζου
 
Στο απυρόβλητο μένουν οι μικροφειλέτες του Δημοσίου και των ασφαλιστικών Ταμείων, καθώς και οι καταθέσεις μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ με βάση τις πρόσφατες αλλαγές στις διαδικασίες αναγκαστικής είσπραξης (ν.4254/2014). Απαιτείται όμως και ο οφειλέτης να δηλώσει τον λογαριασμό μισθοδοσίας του στον οποίο δεν θα γίνονται κατασχέσεις ή  να αποδείξει ποιο είναι το ύψος των μισθών του ώστε να μην κατάσχονται.
Με εγκύκλιό του, ο διοικητής του ΙΚΑ κύριος Ροβέρτος Σπυρόπουλος ενεργοποιεί το νέο πλαίσιο και για τις οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία και δίνει νέες εντολές στις υπηρεσίες είσπραξης του Ιδρύματος, σύμφωνα με τις οποίες:
– Δεν θα γίνεται κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων (ακίνητα ή κινητά περιουσιακά στοιχεία) για οφειλές μέχρι 500 ευρώ.
– Δεν θα κατάσχονται μισθοί, συντάξεις και ασφαλιστικά βοηθήματα μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ μηνιαίως.
– Δεν θα γίνεται κατάσχεση για οφειλές μέχρι 50 ευρώ.
Όσες κατασχέσεις είχαν γίνει μέχρι 6 Απριλίου 2014 κάτω από τα όρια αυτά θα αναιρεθούν, αλλά θα χρειαστεί ο ενδιαφερόμενος να υποβάλει αίτηση.
Αναλυτικά, η εγκύκλιος του ΙΚΑ προβλέπει:
 
α) Δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα είσπραξης επί ακίνητης και κινητής περιουσίας εις χείρας του οφειλέτη, εφόσον το συνολικό ποσό των βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων κύριων οφειλών στις Ταμειακές Υπηρεσίες του Ιδρύματος, δεν υπερβαίνει τα πεντακόσια (500) ευρώ.
 
Κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί μέχρι την 06.04.2014 σε βάρος οφειλετών, για συνολικές οφειλές μικρότερες του ανωτέρω ποσού αίρονται, κατόπιν υποβολής αιτήσεως από τον ενδιαφερόμενο στην αρμόδια Ταμειακή Υπηρεσία Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., ενώ οι εκδοθείσες παραγγελίες κατάσχεσης ανακαλούνται «οίκοθεν» από την Υπηρεσία που τις εξέδωσε.
 
β) Δεν επιβάλλεται κατάσχεση εις χείρας των πιστωτικών ιδρυμάτων, ως τρίτων, εφόσον το συνολικό ποσό των βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων οφειλών στις Ταμειακές Υπηρεσίες του Ιδρύματος, δεν υπερβαίνει τα πενήντα (50) ευρώ.
Σε περίπτωση κατά την οποία επιβλήθηκε κατάσχεση, για συνολικό ποσό οφειλής μικρότερο των πενήντα (50) ευρώ, τυχόν δε υφιστάμενο ποσό δεν αποδίδεται από το πιστωτικό ίδρυμα στην Υπηρεσία που επέβαλε την κατάσχεση.
 
γ) Το μέτρο της κατάσχεσης εις χείρας τρίτων που έχει επιβληθεί στους οφειλέτες του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. για τη διασφάλιση των απαιτήσεων του Ιδρύματος, αίρεται με την υπαγωγή του οφειλέτη σε καθεστώς ρύθμισης, κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος.
 
δ) Σε περίπτωση κατά την οποία επιβλήθηκε κατάσχεση εις χείρας των πιστωτικών ιδρυμάτων, ως τρίτων, σε βάρος οφειλέτη του Ι.Κ.Α. για συνολικό ποσό οφειλής άνω των πενήντα (50) ευρώ και το προς απόδοση ποσό υπολείπεται του ποσού των πενήντα (50) ευρώ, αυτό δεν αποδίδεται εντός δέκα (10) ημερών από την υποβολή της Δήλωσης Τρίτου, αλλά σε χρόνο κατά τον οποίο το προς απόδοση ποσό θα είναι μεγαλύτερο του συγκεκριμένου ορίου -χωρίς την επιβολή των προβλεπομένων από την ισχύουσα νομοθεσία αστικών και ποινικών μέτρων λόγω μη αποδόσεως του κατασχεθέντος ποσού.
 
ε) αυξάνεται το όριο του ακατασχέτου ποσού μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών δικαιωμάτων για χρέη προς το Δημόσιο που καταβάλλονται περιοδικά, από 1.000,00 ευρώ σε 1.500,00 ευρώ.
 
Συγκεκριμένα, δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικώς σε βάρος των οφειλετών του Δημοσίου, εφόσον το ποσό αυτών, αφαιρουμένων των υποχρεωτικών εισφορών, είναι μικρότερο των χιλίων πεντακοσίων (1.500,00) ευρώ μηνιαίως, στις περιπτώσεις δε που ο μισθός, η σύνταξη ή το βοήθημα υπερβαίνει το ποσό των χιλίων πεντακοσίων (1.500,00) ευρώ επιτρέπεται η κατάσχεση μέχρι του ¼ αυτών, όμως σε κάθε περίπτωση το εναπομένον ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο των χιλίων πεντακοσίων (1.500,00) ευρώ.
Κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί μέχρι την 06.04.2014 και εμπίπτουν στο κατά το ανωτέρω ακατάσχετο ποσό, αίρονται ή περιορίζονται κατά περίπτωση μετά από αίτηση του οφειλέτη, με την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών από τα οποία προκύπτει το συνολικό ύψος των αποδοχών ή συντάξεων.
 
Ωστόσο, όπως σημειώνεται, η συγκεκριμένη διάταξη δεν έχει αναδρομική ισχύ,  αφού ως ημερομηνία έναρξης ισχύος αυτής, ορίζεται η ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (7.4.2014) και ως εκ τούτου τα ποσά που έχουν παρακρατηθεί μέχρι την υποβολή της αίτησης δεν επιστρέφονται.
 
στ) αυξάνεται το ακατάσχετο για απαιτήσεις φυσικών προσώπων από καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500,00) ευρώ και των δύο χιλιάδων (2.000,00) ευρώ σε περίπτωση κοινού λογαριασμού.
 
Για να τύχει της απαλλαγής, απαιτείται η υποβολή δήλωσης εκ μέρους του καταθέτη προς ένα εκ των πιστωτικών ιδρυμάτων και για ένα και μόνο λογαριασμό για τον οποίο θα ισχύει το ακατάσχετο.
 
ζ) Η ανωτέρω διάταξη επεκτείνεται και στις περιπτώσεις επιβολής κατασχέσεων από το Δημόσιο, εις χείρας των πιστωτικών ιδρυμάτων ως τρίτων.
 
Συγκεκριμένα, για κάθε φυσικό πρόσωπο θεσπίζεται το ακατάσχετο για απαιτήσεις από καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε ατομικό ή κοινό λογαριασμό μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500,00) ευρώ και για ένα και μόνο πιστωτικό ίδρυμα.
 
Για την εφαρμογή της ως άνω διάταξης απαιτείται η γνωστοποίηση από το φυσικό πρόσωπο του τραπεζικού λογαριασμού, με υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης, η οποία εν συνεχεία θα πρέπει να ενημερώσει τα πιστωτικά ιδρύματα για την υποβαλλόμενη δήλωση.
 
Εφόσον υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων, θα πρέπει να γνωστοποιηθεί, αποκλειστικά και μόνο, ο λογαριασμός αυτός, καθώς η διάταξη είναι δεσμευτική ως προς το ακατάσχετο ενός και μόνο λογαριασμού και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα.
 
Επειδή για την εφαρμογή της ως άνω διάταξης απαιτείται η έκδοση απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, σχετικά με τον τρόπο υποβολής της ηλεκτρονικής δήλωσης και πιστοποίησης του χρόνου της παραλαβής, τα στοιχεία της υποβαλλόμενης δήλωσης και τον τρόπο ενημέρωσης των πιστωτικών ιδρυμάτων, οδηγίες και διευκρινίσεις για την ορθή και ενιαία εφαρμογή των προαναφερομένων διατάξεων θα δοθούν με νεότερη εγκύκλιο, η οποία θα ακολουθήσει.