Με εργοστάσιο και γραφεία στη ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου, απασχολεί 200 άτομα και παράγει προϊόντα ζύμης και ντομάτας, ντολμαδάκια, λαχανικά, ιχθυρά και έτοιμα γεύματα και ξετρελαίνει Ευρωπαίους, Αμερικανούς, Αυστραλούς και Ασιάτες καταναλωτές

Το όνομα Νίκογλου έχει συνδεθεί με τη σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης αλλά και του ίδιου του ελληνικού κράτους. Πολλοί μάλιστα υποστηρίζουν πως αν στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο δεν ήταν ο έφεδρος υπίατρος Φίλιππος Νίκογλου απ’ την ανατολική Ρωμυλία να αποκαλύψει στην κυβέρνηση Βενιζέλου τον σχεδιασμό των βουλγαρικών δυνάμεων να προελάσουν στη Θεσσαλονίκη παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις, η εικόνα ολόκληρου του ελληνικού κράτους θα ήταν σήμερα διαφορετική. Γι’ αυτή τη βοήθεια βέβαια ολόκληρη η οικογένεια θα μπει αργότερα στο στόχαστρο των βουλγαρικών αρχών και θα αναζητήσει καταφύγιο στην ελληνική πλέον Θεσσαλονίκη…

Κάπως έτσι θα μπουν οι βάσεις ώστε λίγα χρόνια αργότερα, το 1930, να ξεκινήσει απ’ τα πρώτα ξαδέλφια του Φίλιππου, τον Νίκο και τον Μιχάλη, μια σημαντική και καινοτόμα επιχειρηματική προσπάθεια, που έμελλε να συνδέσει αυτή τη φορά το όνομα Νίκογλου με τη βιομηχανική πρόοδο της συμπρωτεύουσας. Το δημιούργημά τους, η Ζύμη Αρτοποιίας Νίκογλου Α.Ε. ή ΖΑΝΑΕ, όπως είναι γνωστή και σήμερα, θα είναι η πρώτη εταιρεία που θα βιομηχανοποιήσει τη ζύμη φέρνοντας επανάσταση στην αρτοποιία και αργότερα θα πρωτοστατήσει στις κονσέρβες έτοιμου φαγητού.

Σχεδόν 90 χρόνια μετά και με την τρίτη γενιά της οικογένειας στο τιμόνι η εταιρεία πλέον έχει γίνει διεθνής εντάσσοντας μερικά από τα πιο ονομαστά της προϊόντα στο τραπέζι του Ευρωπαίου, του Αμερικανού, του Αυστραλού… ακόμη και του Ιάπωνα καταναλωτή!

Και όπως λέει ο κ. Νίκος Πέντζος, πρόεδρος της οικογενειακής επιχείρησης, ο στόχος της εξωστρέφειας με ποιοτικά νέα και καινοτόμα προϊόντα με την ετικέτα της ΖΑΝΑΕ που θα έχουν ακόμα μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία είναι και ο μεγαλύτερος για τα επόμενα χρόνια. Ο ίδιος, ο οποίος μάλιστα έχει καταγραφεί και ως ο νεότερος πρόεδρος Συνδέσμου Βιομηχάνων στη χώρα, όταν το 2009 αναλάμβανε τα ηνία του -τότε- Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ), σε ηλικία 38 ετών, μαζί με τον αδελφό του Τηλέμαχο Πέντζο και τον εξάδελφο τους Φώτη Λέκκα είναι η διοικητική τριάδα που σήμερα τρέχει την ιστορική εταιρεία.

 

«Είναι βαριά η ευθύνη να διοικείς μια οικογενειακή επιχείρηση που έρχεται από τόσα παλιά. Είμαστε όμως πάνω από δύο δεκαετίες σε αυτή και επομένως μπορώ να πω ότι καταφέραμε να “παντρέψουμε” τις γενεές που την ακολουθούν παρά το γεγονός ότι είναι πολύ δύσκολο ως νέος να συνδυάσεις τη νέα γενιά με την παλιά φιλοσοφία που διακατείχε μία ιστορική εταιρεία», λέει ο κ. Νίκος Πέντζος. Ισως και αυτό να ήταν το σημείο όπου η ΖΑΝΑΕ ξεπέρασε τον σκόπελο της κρίσης σχετικά εύκολα σε σχέση με άλλες εταιρείες. Ο δανεισμός περιορισμένος, το ταμείο γεμάτο και οι πωλήσεις καλά μελετημένες και σίγουρες ώστε να αποδίδουν τα μέγιστα βασιζόμενες στο σήμα της ΖΑΝΑΕ χωρίς να εκθέτουν σε κινδύνους την ίδια την εταιρεία. Και πάνω απ’ όλα η εμπιστοσύνη που ενέπνεε το όνομα της εταιρείας σε εργαζόμενους, προμηθευτές και την αγορά συνολικά.

Επένδυση σε έρευνα – ανάπτυξη

Αρκεί μια ματιά στον ισολογισμό του 2018 που μόλις αναρτήθηκε. Ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε στα 31,22 εκατ. ευρώ, τα κέρδη μετά τους φόρους ήταν 81.516 ευρώ, τα συνολικά τραπεζικά δάνεια ήταν 9,5 εκατ. ευρώ και τα ταμειακά διαθέσιμα ήταν 5,63 εκατ. ευρώ.

«Οι επιδόσεις είναι ακόμα πιο εντυπωσιακές», όπως εξηγεί ο κ. Πέντζος, «αν αναλογιστείτε ότι καταφέραμε να υπερκαλύψουμε σύντομα και όλο τον τζίρο που κάναμε μέσα απ’ το δίκτυο λιανικής της Μαρινόπουλος. Ξέρετε, έχουμε πολλές δικλίδες ασφαλείας και το γεγονός ότι διαθέτουμε ισχυρές και διαφορετικές βάσεις μάς δίνουν τον χώρο να κινούμαστε. Για παράδειγμα, φροντίσαμε να απομακρυνθούμε έγκαιρα απ’ τον Μαρινόπουλο ώστε να μη γράψουμε ούτε ευρώ ζημίας. Από εκεί και έπειτα ο επαναπροσδιορισμός των λειτουργιών της επιχείρησης είχε αναδειχθεί στα χρόνια της κρίσης σε πρωταρχικό στόχο. Κάναμε οτιδήποτε μπορούσαμε να μειώσουμε το κόστος χωρίς όμως να πληγεί η ανάπτυξή μας. Επιλέξαμε να επενδύσουμε στην έρευνα και ανάπτυξη και να στραφούμε περισσότερο στις εξαγωγές», σημειώνει εκτιμώντας ότι φέτος οι πωλήσεις θα κλείσουν με αύξηση γύρω στο 3%.
Σήμερα η εταιρεία, που απασχολεί στο εργοστάσιο και τα γραφεία της στη ΒΙΠΕ Σίνδου στη Θεσσαλονίκη περίπου 200 άτομα, παράγει έξι κατηγορίες προϊόντων: ζύμης, ντομάτας, ντολμαδάκια, λαχανικά, ιχθυρά και έτοιμα γεύματα.

Στη ζύμη θεωρείται leader στην αγορά με πελάτες τις μεγάλες αρτοβιομηχανίες, βιοτεχνίες αρτοποίησης ζύμης και φούρνους ανά τη χώρα. Στη λιανική προωθεί κυρίως τα προϊόντα κονσέρβας, βάζων κ.ο.κ., ενώ έχει ισχυρή παρουσία και στο χονδρεμπόριο (HORECA). Παράγει και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία, ωστόσο, δεν είναι πολλά και φτάνουν σε αναλογία μόλις το 5% του τζίρου της εταιρείας.

Εξαγωγές το 65% των πωλήσεων

Αυτό που ενισχύεται σημαντικά τα τελευταία χρόνια είναι το εξαγωγικό προφίλ της ΖΑΝΑΕ. «Ξεκάθαρα πλέον ο προσανατολισμός μας είναι εξαγωγικός», λέει ο κ. Πέντζος. «Μπορεί τα προϊόντα μας γύρω απ’ την αρτοποιία να μην μπορούν να εξαχθούν μαζικά, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, ωστόσο ακόμα και σε αυτά ένα 10% των πωλήσεων γίνεται σε Αλβανία, Βουλγαρία και Ρουμανία. Πολύ δυνατό είναι το κομμάτι των έτοιμων φαγητών. Εκεί οι εξαγωγές φτάνουν το 65% των πωλήσεων, με αποτέλεσμα σήμερα το 45% του κύκλου εργασιών μας να προέρχεται από πωλήσεις στο εξωτερικό», εξηγεί. Προϊόντα ΖΑΝΑΕ μπορεί κανείς να βρει στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Ωστόσο σημαντικές εξαγωγές γίνονται κυρίως σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, στην Αμερική, στον Καναδά, στην Αυστραλία και την Ιαπωνία.

Οπως λέει ο κ. Πέντζος, ο πήχης ανεβαίνει χρόνο με τον χρόνο. «Το 65% θέλουμε να το κάνουμε 85%», λέει χαρακτηριστικά τονίζοντας παράλληλα τη στόχευση για παραγωγή προϊόντων που δίνουν προστιθέμενη αξία, με δεδομένο ότι ο παγκόσμιος ανταγωνισμός και, κυρίως, ο προερχόμενος από την Κίνα και την Τουρκία, είναι μεγάλος. Εξάλλου η εξέλιξη της εταιρείας έχει να κάνει και με τα ίδια τα προϊόντα. «Παλιά στέλναμε στο εξωτερικό μπάμιες και φασολάκια στο κουτί. Αυτά πλέον δεν υπάρχουν. Δημιουργήσαμε και δημιουργούμε διαρκώς νέα προϊόντα στο χαρτοφυλάκιό μας. Για παράδειγμα, το ντολμαδάκι σήμερα μπορεί να συνοδεύεται με λιαστή ή ψημένη ντομάτα», λέει ο κ. Πέντζος.

Στον χώρο της ζύμης αρτοποιίας πάλι, οι επενδύσεις που έγιναν την τελευταία τριετία έχουν βάλει την εταιρεία σε ένα νέο προϊόν, την υγρή ζύμη αρτοποιίας, η οποία «διατηρεί τις τέλειες συνθήκες και δημιουργεί προστιθέμενη αξία στο προϊόν», όπως τονίζει.

Γι’ αυτό και υπογραμμίζει την προτεραιότητα επενδύσεων στο Τμήμα Ερευνας και Ανάπτυξης. «Θέλουμε να ενδυναμώσουμε τα προϊόντα μας φτιάχνοντας συνταγές που χρειάζεται ο πλανήτης. Ακόμα και σε συνεργασία με τους διεθνείς πελάτες μας. Αυτό θα διασφαλίσει το μέλλον της ΖΑΝΑΕ», τονίζει. Ηδη προς αυτή την κατεύθυνση έχουν πραγματοποιηθεί επενδύσεις στο εργοστάσιο της Σίνδου ενώ θα υπάρξουν και άλλες.

«Διαθέτουμε ένα μεγάλο και σοβαρό εργοστάσιο που διαθέτει όλα τα πρότυπα ασφαλείας και ποιότητας δίνοντάς μας πρόσβαση σε δύσκολες αγορές του εξωτερικού. Αυτό θέλουμε να το ενισχύσουμε και με νέα προϊόντα να φτάσουμε στο μάξιμουμ της παραγωγικής μας δυνατότητας. Σήμερα είμαστε στο 65% και νομίζω ότι μπορούμε να τη φτάσουμε στο 95% με τη στρατηγική εξωστρέφειας που ακολουθούμε», τονίζει.

Από εκεί και έπειτα απαραίτητο στοιχείο, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι να διασφαλιστεί το ήρεμο οικονομικό κλίμα στη χώρα αλλά και να γίνουν πράξη οι υποσχέσεις της νέας κυβέρνησης για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. «Ετσι θα υπάρξει σημαντική ώθηση», τονίζει ξορκίζοντας την εποχή όπου οι αναταραχές στη χώρα και αργότερα τα capital controls κλυδώνιζαν τις σχέσεις της εταιρείας με πελάτες, κυρίως, σε ΗΠΑ και Αυστραλία που φοβόντουσαν για την ίδια τη χώρα. «Εγινε μεγάλη προσπάθεια τότε ώστε οι σοβαρές επιχειρήσεις της χώρας να διαβεβαιώσουμε τους ξένους εταίρους και συνεργάτες τους ότι τα πράγματα δεν θα φτάσουν στο σημείο μηδέν. Εκείνες οι μέρες πλέον πέρασαν», λέει.

Για τον κ. Νίκο Πέντζο «η μεταποίηση και η ελληνική παραγωγή είναι σημαντικές για την ανάπτυξη της χώρας. Το 2010 είχα υποβάλει ως πρόεδρος του ΣΒΒΕ προτάσεις με ορίζοντα το 2020. Μπορεί τα περισσότερα να μην έχουν γίνει, ωστόσο, έγιναν βήματα ώστε να ξεφύγουμε από το απόλυτο των υπηρεσιών που επικρατούσε πριν. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει κίνηση κυρίως στην αγροδιατροφολογία, που εκτιμώ ότι θα είναι το μέλλον. Μπορούμε ως χώρα να βασιστούμε σε αυτό… στη σωστή πρώτη ύλη, την ποιοτική, που έχει να προσδώσει προστιθέμενη αξία στις αγορές του εξωτερικού. Ενα προϊόν ΠΟΠ ή κάτι άλλο, όπως τα ελληνικά βότανα, πράγματα που βγάζει η ελληνική γη και εμείς τα δίνουμε τους Ιταλούς να τους βάλουν κορδελάκια και να καρπώνονται την υπεραξία. Μπορούμε κι εμείς», όπως υπογραμμίζει.

Προκλήσεις και αλληλεγγύη

Τόσο ο ίδιος όσο και τα υπόλοιπα διοικητικά στελέχη της οικογένειας μεγάλωσαν μέσα στην εταιρεία. Και μετά τις σπουδές όλοι μπήκαν στην κοινή προσπάθεια. Οπως λέει μάλιστα, όταν το 1996, σε ηλικία 25 χρόνων, κλήθηκε να επιστρέψει στην Ελλάδα και να προετοιμαστεί για να αναλάβει σταδιακά τα ηνία της βιομηχανίας ΖΑΝΑΕ, ως εκπρόσωπος της τρίτης γενιάς, ο ίδιος είχε διαφορετικά όνειρα: ήθελε πρώτα να εργαστεί σε μια μεγάλη επιχείρηση στο εξωτερικό όπου σπούδαζε και έπειτα να επιστρέψει στην Ελλάδα πιο έμπειρος και μυημένος στα μυστικά της διοίκησης ενός μεγάλου οργανισμού. Μπαίνοντας στα 25 του στην επιχείρηση που ίδρυσε ο παππούς του χρειάστηκε να συνεργαστεί με ανθρώπους πολύ μεγαλύτερους σε ηλικία – και άρα πολύ πιο έμπειρους από τον ίδιο. Κι αυτό σε μια εποχή όπου στα υψηλά κλιμάκια των ελληνικών εταιρειών ήταν δύσκολο να βρεθεί στέλεχος κάτω των 60 ετών. Παρότι λίγο ζόρικο αυτό, όπως λέει, ανέλαβε την πρόκληση οδηγώντας την εταιρεία μαζί με τον αδελφό του στη νέα εποχή.

Σήμερα ο Νίκος Πέντζος, εκτός από την ιδιότητα του προέδρου της ΖΑΝΑΕ, έχει και εκείνη του επικεφαλής του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αρωγής, το οποίο κινητοποιεί κεφάλαια επιχειρήσεων για κοινωφελείς σκοπούς. «Είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτό. Εχουμε βοηθήσει πάνω από 100 δομές κινητοποιώντας πολλές δυνάμεις και έχουμε συνέχεια», λέει.

Από το 1930

Η ΖΑΝΑΕ είναι μια ιστορική εταιρεία, η οποία λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη από το 1930, όταν η χώρα ακόμα έψαχνε τον βηματισμό της στη βιομηχανία και η Βόρεια Ελλάδα έκανε το δικό της ξεκαθάρισμα με το προηγούμενο πολυεθνικό προφίλ της. Πρώτο προϊόν ήταν η βιομηχανοποιήμενη ζύμη, που άλλαξε την αρτοποιία στη χώρα.

Το 1939 τα αδέλφια με την καταγωγή από τις χαμένες πατρίδες επεκτάθηκαν στον τομέα της κονσερβοποιίας με την παραγωγή έτοιμων φαγητών και το 1972 ιδρύθηκε το εργοστάσιο παραγωγής προϊόντων τομάτας στο Ζερβοχώρι Ημαθίας, μια μονάδα που έμελλε να δώσει τεράστια ώθηση στην εταιρεία. Το 1991 πραγματοποιήθηκε η μεταφορά της παραγωγικής μονάδας της ζύμης στη ΒΙ.ΠΕ. της Σίνδου. Τέλος, το 2001 ολοκληρώθηκε η συνολική μετεγκατάσταση του βιομηχανικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης, με τη μεταφορά της παραγωγής του κλάδου των έτοιμων φαγητών σε νέες εγκαταστάσεις, με τον πλέον σύγχρονο μηχανολογικό και τεχνολογικό εξοπλισμό.