Είναι από τα παραδείγματα που μετουσιώνουν αυτό που οι οικονομολόγοι πάντα χαρακτηρίζουν βασικό γιατρικό στο πρόβλημα της Ελλάδας: την παραγωγή και την εξωστρέφεια. Η εταιρεία Neotex, της οικογένειας Κατραούζου, με ιστορία 60 ετών κατάφερε να μετασχηματιστεί από μια επιχείρηση εισαγωγής δομικών υλικών, με εξειδίκευση στις λύσεις στεγάνωσης και τα ρητινούχα επιδαπέδια υλικά, σε μια αμιγώς παραγωγική εταιρεία η οποία με έδρα τη Μάνδρα έχει ξεπεράσει πλέον τα ελληνικά σύνορα.

Κάτι που, όπως αποδείχθηκε, όχι μόνο τη διέσωσε από το τσουνάμι που σάρωσε τις επιχειρήσεις γύρω από την οικοδομή στη χώρα μας, αλλά και της έδωσε αφενός το πλεονέκτημα επέκτασης των μεριδίων της στο εσωτερικό και αφετέρου την ευκαιρία να κάνει το άλμα στο εξωτερικό φτάνοντας σήμερα να έχει διεισδύσει σε 60 αγορές ανά τον κόσμο αντλώντας από εκεί το 30% των πωλήσεών της. «Ισως το ποσοστό αυτό σε σχέση με τις χώρες φαντάζει μικρό. Φανταστείτε, όμως, ότι είναι και λίγο πλασματικό αυτό, με δεδομένο ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει ανάκαμψη της εγχώριας αγοράς λόγω των νέων κατασκευών, των επισκευών αλλά και του Airbnb. Και καθώς είμαστε πλέον μεγαλύτεροι, δεχόμαστε και μεγαλύτερο όφελος», λέει στο «business stories» ο διευθύνων σύμβουλος Αλέξανδρος Κατραούζος, ο ιθύνων νους πίσω από τον μετασχηματισμό της Neotex στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας.

Τότε, προτού καν πατήσει τα 30, πήρε μια γενναία και παρακινδυνευμένη, όπως φαινόταν τότε, απόφαση. Να στήσει ένα εργοστάσιο για την παραγωγή των δικών του προϊόντων. Ηταν ίσως και το ορόσημο της αλλαγής των γενεών μέσα στην ίδια την οικογενειακή επιχείρηση. Και η επένδυση τότε, διόλου αμελητέα για τα μεγέθη που είχε η επιχείρηση. Κάπου 4,5 εκατ. ευρώ επενδύθηκαν σε υποδομές και πρόσθετο εξοπλισμό για να γίνει η μονάδα ένα κανονικό εργοστάσιο που είναι τώρα.

«Η έλευσή μου στην εταιρεία συνέπεσε με την είσοδο της χώρας στο ευρώ», σημειώνει ο κ. Κατραούζος. Και προσθέτει: «Μέρος της επίπλαστης ευμάρειας της εποχής εκείνης ήταν ο οικοδομικός οργασμός που, ενώ ευνόησε τα μεγέθη μας στην εγχώρια αγορά, εξαρχής με προβλημάτιζε. Νομοτελειακά, ό,τι είναι εύκολο και τεχνητό δεν μπορεί να έχει διάρκεια. Ετσι προτίμησα τον δύσκολο ανηφορικό δρόμο εστιάζοντας περισσότερο στην τότε μικρή και πιο σύνθετη από το εισαγωγικό εμπόριο παραγωγική δραστηριότητα και το άνοιγμα νέων αγορών στο εξωτερικό. Εξάλλου έβλεπα ότι υπήρχε ο χώρος για κάτι τέτοιο, με δεδομένο ότι περιοχές όπως η Μέση Ανατολή ή η Ανατολική Ευρώπη ήταν ακόμα πίσω σε σχέση με την τεχνογνωσία που εμείς είχαμε. Κλήθηκα ταυτόχρονα να διαχειριστώ τρεις αλλαγές: γενιάς μετόχων και εργαζομένων λόγω συνταξιοδότησης, μοντέλου λειτουργίας -και τοπίου στην αγορά. Εκτός από τις μεγάλες αλλαγές σε διεθνές επίπεδο με την παγκοσμιοποίηση και τη συγκέντρωση του κλάδου των χημικών, σχετικά σύντομα μετά την ανάληψη της θέσης του διευθύνοντος συμβούλου το 2006, ξέσπασε η ελληνική κρίση, που έπληξε ταυτόχρονα διπλά το δικό μας αντικείμενο τόσο τις κατασκευές όσο και τη μεταποίηση».

Τίποτα βέβαια δεν έγινε εύκολα, όπως σημειώνει ο ίδιος. «Καταρχάς η εξωστρέφεια δεν είναι μόνο εξαγωγές, ούτε διεθνής επέκταση. Για μια ελληνική οικογενειακή επιχείρηση σημαίνει πρώτα εξωστρέφεια στην αγορά εργασίας και πελατοκεντρική προσέγγιση. Να βγει από τον μικρόκοσμο της οικογενειοκρατίας και του συγκεντρωτισμού αναγνωρίζοντας ότι στην αγορά υπάρχουν άξια στελέχη με γνώσεις και δεξιότητες που μπορούν να κάνουν τη δουλειά καλύτερα από τον επιχειρηματία και τους συγγενείς του. Ειδικά για τη διάδοχη κατάσταση, προτού παραλάβει τη σκυτάλη για να κάθεται τις περισσότερες ώρες σε ένα γραφείο λαμβάνοντας σημαντικές αποφάσεις και δίνοντας εντολές, είναι απαραίτητο να βγει με την τσάντα έξω σε πελάτες. Να τους ακούσει για να αποκτήσει ερεθίσματα για το τι ζητάει πλέον η αγορά προκειμένου με τη δύναμη της εξουσίας που κληρονομικώ δικαίω θα ασκήσει να προσαρμόσει ανάλογα και το μείγμα της προσφοράς. Στις επιχειρήσεις η συνέχεια δεν εξασφαλίζεται με γονικές παροχές, αλλά με παραγγελίες που εισπράττονται. Και για να έρθουν με επαναληψιμότητα από το εξωτερικό τα παραπάνω στοιχεία χρειάζονται σε υπέρτερο βαθμό, μαζί με υπομονή, επιμονή και διάθεση πόρων. Για εμάς ειδικότερα, λόγω ηγετικής παρουσίας στην Ελλάδα και επώνυμης ζήτησης, όπως στο βελτιωτικό κονιαμάτων Revinex, συνέβαλaν η σύνεση και επίγνωση των συσχετισμών. Το να είσαι μεγάλος και γνωστός σε μια μικρή αγορά, όπως η ελληνική, είναι τελείως διαφορετικό από το να ξεκινάς από πολύ μικρός σε μια τεράστια αγορά, όπως αυτή όλου του πλανήτη, άρα απαίτησε τις διαφορετικές προσεγγίσεις και την προσαρμοστικότητα που πιστά ακολουθήσαμε».

Σε 60 χώρες

Οι συμμετοχές σε διεθνείς εκθέσεις θα είναι συνεχείς και με αργά αλλά σταθερά βήματα θα χτιστεί ένα πελατολόγιο το οποίο σήμερα φτάνει σε 60 χώρες. Οι κυριότερες αγορές είναι η Δυτική και Κεντρική Ευρώπη καθώς και η ΝΑ Ασία.

Κάπως έτσι η Neotex θα συμμετάσχει και σε μεγάλα έργα ανά τον κόσμο όπως το αεροδρόμιο «St. John’s» στον Καναδά, το πολυκατάστημα «Central Festival Chiang mai» στην Ταϊλάνδη, οι αποθήκες ΙΚΕΑ στη Γαλλία και οι εγκαταστάσεις Ηyundai στο Βιετνάμ, όπου επίσης έχει ισχυρή παρουσία.

Και φυσικά στην Ελλάδα, όπου η παρουσία έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια μετά το ξεκαθάρισμα στον κλάδο αλλά και την ανάκαμψη των τελευταίων ετών. «Βαφές δαπέδων και πισίνας σε αναρίθμητες ξενοδοχειακές μονάδες, στεγανωτικά ταράτσας σε τουριστικές περιοχές και κεντρικά ξενοδοχεία της Αθήνας. Επίσης, θα ξεχωρίσω το ΙΚΕΑ στη Θεσσαλονίκη και το εργοστάσιο της πρώην ΣΕΚΑΠ (νυν JTI) στην Ξάνθη λόγω παραγωγικής επένδυσης σε ακριτική περιοχή με εξαγωγικό προσανατολισμό», λέει ο κ. Κατραούζος.

Η εταιρεία φέτος αναμένεται να ξεπεράσει σε κύκλο εργασιών τα 13 εκατ. ευρώ «επιταχύνοντας έτσι την ανοδική μας πορεία και τις αναπτυξιακές μας κινήσεις», σύμφωνα με τον κ. Κατραούζο, ο οποίος παρατηρεί: «Ο δυναμισμός μας, όμως, δεν οφείλεται μόνο στον τζίρο που συχνά λειτουργεί παραπλανητικά, αλλά στο μείγμα πωλήσεων, με την έννοια ότι η άνοδός μας προέρχεται από τις κατηγορίες προϊόντων στις οποίες επενδύουμε με τα brand Neoproof και Neodur, που έχουν βρει μεγάλη ανταπόκριση εντός και εκτός συνόρων».

Ακόμα κι έτσι όμως, τα οικονομικά μεγέθη είναι σημαντικά μεγαλύτερα από αυτά προ κρίσης, όπως επίσης και οι θέσεις εργασίας. «Το ρεκόρ τζίρου ήταν 8 εκατ. ευρώ το 2008 με 43 εργαζομένους. Το έχουμε ξεπεράσει ήδη από το 2017, όταν κλείσαμε στα 9 εκατ., ενώ στα πρώτα χρόνια της κρίσης διατηρήσαμε τον αριθμό προσωπικού χωρίς κουρέματα μισθών – από το 2015 έως σήμερα μάλιστα τον έχουμε διπλασιάσει. Συνεχίζουμε να δημιουργούμε νέες θέσεις, με έμφαση σε εκείνες με υψηλή εξειδίκευση και προστιθέμενη αξία συμβάλλοντας στην ανάσχεση του brain drain», αναφέρει ο κ. Κατραούζος.

Για να συνεχιστεί βέβαια αυτό χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια, όπως και επενδύσεις. «Ηδη έχουμε ξεκινήσει ένα διετές πλάνο επενδύσεων 3,5 εκατ. ευρώ στα τμήματα R&D, παραγωγής και logistics μετά την πρόσφατη αγορά νέου ακινήτου στο Θριάσιο. Και όλα αυτά με σύγχρονο εξοπλισμό και κυρίως σύγχρονα ανοιχτά μυαλά, είτε στο υφιστάμενο ανθρώπινο δυναμικό είτε σε νέες θέσεις εργασίας που χρειάζεται να εμπλουτίσουν το οργανόγραμμα», σημειώνει ο ίδιος.

Εξάλλου το ανθρώπινο δυναμικό και το κομμάτι της έρευνας εξακολουθούν να είναι η αιχμή του δόρατος για μια βιομηχανία που θέλει να καινοτομεί και να είναι μπροστά από τις εξελίξεις. Η τεχνολογία της πολυουρίας, που θεωρείται εξέλιξη-ορόσημο για τις βιομηχανίες δομικών υλικών και στεγανοποίησης, αρχίζει πλέον και μετεξελίσσεται σε διεθνώς καινοτομικά προϊόντα, στα οποία η Neotex θέλει να έχει το πλεονέκτημα.

Σε νέες αγορές

Οπως λέει ο κ. Κατραούζος, μέσα από αυτό η εταιρεία διατηρείται εντός του οράματος που έχουν ο ίδιος και η οικογένειά του για τη Neotex, που είναι η σύνδεση του ονόματός της με την αξιοπιστία στη στεγάνωση και την προστασία των δαπέδων. «Με μεγαλύτερη διεθνή εμβέλεια πλέον, αυτό θα έχει ενισχυθεί ύστερα από πέντε χρόνια στις παγκόσμιες αγορές. Θέλουμε σε αυτό το διάστημα των πέντε ετών να ενισχύσουμε την παρουσία μας στις 60 χώρες όπου είμαστε ήδη, να μπούμε σε νέες αγορές και φυσικά σε δεύτερη φάση να ξεκινήσουμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό μας που θα είναι και το επόμενο στοίχημα», προσθέτει. Προβλέπει, δε, ότι ο κύκλος εργασιών θα υπερβεί τα 20 εκατ. ευρώ αυτό το διάστημα.

Ο ίδιος, όμως, δεν στέκεται μόνο εκεί, αλλά, όπως λέει, νιώθει και την ευθύνη που έχει η ελληνική επιχειρηματικότητα έπειτα από?όλη αυτή τη δύσκολη περίοδο που πέρασε η χώρα. «Στην πατρίδα μας, ως αμιγώς ελληνική επιχείρηση, αισθανόμαστε το καθήκον να εμπλουτίσουμε το συστατικό του οράματος που προσθέσαμε στην απαρχή της κρίσης, όταν γίναμε 50 ετών. Αναφέρομαι στο συστατικό της συμβολής στην ανάταση της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Μέσα από το έμπρακτο παράδειγμα υγιούς εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας από τον χώρο της βιομηχανίας μπορούμε να συμβάλουμε στην ενίσχυση της εθνικής αυτοεκτίμησης και ανταγωνιστικότητας. Να αναδείξουμε την πίστη στις νεότερες γενιές ότι είναι δυνατόν να δημιουργήσουν και να ευημερήσουν στον τόπο τους και συνάμα να έχουν επαφή με το διεθνές περιβάλλον. Aυτό τον στόχο υπηρετεί, μεταξύ άλλων, η χορηγία μας στα τμήματα πόλο και κολύμβησης του Ομίλου Φίλων Θαλάσσης στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας, σε δύο ολυμπιακά αθλήματα δηλαδή που χάρη στα τμήματα υποδομών θα χαρίσουν νέες παγκόσμιες διακρίσεις», εξηγεί ο κ. Κατραούζος.

Ο ίδιος έχει μεγαλώσει μέσα στην οικογενειακή επιχείρηση. «Ακόμα θυμάμαι, παιδί του Δημοτικού, να κόβω τιμολόγια». Απόφοιτος της Γερμανικής Σχολής Αθηνών, σπούδασε Μάρκετινγκ & Επιχειρησιακή Ερευνα στo Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ), καθώς και στο Johannes Kepler Universitat Linz (Αυστρία) με την υποτροφία Erasmus. Στη συνέχεια επέλεξε να μην πάει στην οικογενειακή επιχείρηση αλλά να αποκτήσει πρώτα εργασιακή εμπειρία. Κάπως έτσι εργάστηκε στην Ισπανία στην εταιρεία πλαστικών Polymerland Guzman, ενώ αργότερα, στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών του σπουδών (International MBA) στο ΟΠΑ, εργάστηκε στη νεοσύστατη τότε εταιρεία λογισμικού Globo Technologies.

Ολα αυτά ήταν και τα προσωπικά του εφόδια για να αναλάβει αργότερα την οικογενειακή επιχείρηση και όχι μόνο να πάει κόντρα στον κανόνα που θέλει «την τρίτη γενιά να καταστρέφει», αλλά και να της δώσει σημαντική αναπτυξιακή δυναμική μέσα από τον μετασχηματισμό της. Ισως μάλιστα να ακολουθήσει και τέταρτη, καθώς τα μεγαλύτερα από τα τρία παιδιά του κ. Κατραούζου είναι πλέον στην εφηβεία. «Κρατάνε επαφή με την εταιρεία, αλλά το τι θα κάνουν στη ζωή τους θα το αποφασίσουν αυτά», καταλήγει.