Της Μαριάννας Τζάννε

Η περιοχή της Μάνδρας, η οποία δοκιμάστηκε από τις καταστροφικές πλημμύρες του χειμώνα, έχει το προνόμιο να φιλοξενεί μία από τις πιο μοντέρνες και πράσινες εγκαταστάσεις της χώρας. Την πρώτη ιδιόκτητη εργοστασιακή μονάδα παραγωγής μικρών ανεμογεννητριών της εταιρείας Eunice, η οποία βρίσκεται στην καρδιά του νέου ενεργειακού οικοσυστήματος, όπου η παραγωγή παντρεύεται με την κατανάλωση και φέρνει μεγάλες καινοτομίες παγκοσμίως στα δίκτυα ενέργειας.

Η ανεμογεννήτρια, διαμέτρου 15 μέτρων και βάρους 15 τόνων, αναμένεται να παρουσιαστεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ από τη Eunice, μία από τις πρώτες ελληνικές επιχειρήσεις που επένδυσαν στον τομέα της πράσινης ενέργειας. Σήμερα, η εταιρεία διαθέτει χαρτοφυλάκιο περίπου 100 ΜW αιολικών και φωτοβολταϊκών, κυρίως, σε Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα και πρόσφατα ξεκίνησε να προμηθεύει ενέργεια που παράγεται αποκλειστικά από τον ήλιο και τον άνεμο και σε πελάτες της λιανικής.

Το εργοστάσιο είναι σχεδιασμένο από το επιστημονικό δυναμικό της ελληνικής εταιρείας, σε συνεργασία με δύο γερμανικές με μεγάλη εμπειρία στον τομέα της κατασκευής. Μάλιστα το πρωτότυπο δουλεύει εδώ και τρία χρόνια στη Γερμανία, κοντά στο Αμβούργο, ώστε να δοκιμαστεί στις χειρότερες συνθήκες, όπως η Βόρεια Θάλασσα, και σε αντίξοες καιρικές συνθήκες με πολικό ψύχος και μεγάλα επίπεδα διάβρωσης.
Είναι η πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια που η χώρα μας διεισδύει στην παραγωγή ανεμογεννητριών με σαφή εξαγωγικό προσανατολισμό.

Το προηγούμενο πείραμα έγινε από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) τη δεκαετία του ’90, όπου η ανεμογεννήτρια που κατασκευάστηκε εκείνη την εποχή παραμένει ως κουφάρι στις εγκαταστάσεις του Κέντρου στο Λαύριο.

Η μονάδα των μηχανικών

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της νέας μονάδας που αποτελεί ιδιωτική επένδυση ύψους 2,5 εκατ. ευρώ, συμφερόντων του επιχειρηματία Γιώργου Καλαβρουζιώτη, είναι οι καινοτόμες ιδέες που ενσωματώνει στην παραγωγή και ανάπτυξη προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, οι πλήρως αυτοματοποιημένες διαδικασίες που της επιτρέπουν να αυξήσει -εφόσον χρειαστεί- την παραγωγή, ακόμη και να μεταφέρει την εγκατάσταση σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, καθώς και η υψηλή κατάρτιση του προσωπικού της.

Δεν είναι τυχαίο ότι στη μονάδα της Μάνδρας το εργοστάσιο απασχολεί μηχανικούς κάθε κατηγορίας και κανέναν εργάτη! Πρόκειται για μια μονάδα την οποία η εταιρεία χαρακτηρίζει, λόγω του μεγέθους της, «μπουτίκ», καθώς μπορεί να είναι μόλις 1.300 τ.μ. αλλά όλη η λειτουργία της γίνεται ψηφιακά.

Για παράδειγμα, το γεγονός ότι έχει ψηφιακές γερανογέφυρες που μπορούν να επεξεργαστούν δεδομένα (π.χ. τα βάρη που σηκώνουν) δίνει τη δυνατότητα στην εταιρεία να προγραμματίσει στο μέλλον αυτόματα τις κινήσεις, όπως το να παίρνει μόνη της τη λαμαρίνα και να μη χρειάζεται να δεσμεύσει προσωπικό από τους μηχανικούς της γι’ αυτόν τον σκοπό.

Η δυναμικότητα της μονάδας είναι 50 ανεμογεννήτριες ετησίως με δυνατότητα αύξησης 30% με έξτρα βάρδιες. Η ισχύς τους είναι 50 KW, τα οποία ανάλογα με την κατανάλωση μπορούν να τροφοδοτήσουν έως 15 νοικοκυριά.

Η νέα κουλτούρα στο ενεργειακό μοντέλο

Ποιο είναι όμως το ενεργειακό μοντέλο στο οποίο απευθύνεται η τεχνολογία του εργοστασίου που παράγει την ανεμογεννήτρια EW-16 THETIS; «Αυτό που βλέπουμε κοιτώντας τις διεθνείς αγορές αλλά και τις διεθνείς οικονομίες είναι ότι η περίοδος της κεντρικής παραγωγής ενέργειας, αλλά και της κεντρικής εκμετάλλευσης, έχει παρέλθει.

Πλέον δεν μπορούμε να μιλάμε για έναν παραγωγό και έναν απλό καταναλωτή, αλλά πρέπει να μπούμε στη νοοτροπία των συνεργασιών μεταξύ παραγωγού, καταναλωτή και τη δημιουργία του λεγόμενου pro-sumer (producer and consumer)», επισημαίνει στο «business stories» ο κ. Γιώργος Πεχλιβάνογλου, τεχνικός διευθυντής και επικεφαλής της εργοστασιακής μονάδας με μεγάλη θητεία σε αντίστοιχες γερμανικές και αμερικανικές εταιρείες.

Ο ίδιος έφυγε για σπουδές στη Γερμανία την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας και επέστρεψε πριν από τρία χρόνια. Το διάστημα αυτό απέκτησε μεγάλη τεχνογνωσία στις ΑΠΕ, σημειώνοντας σημαντικές επιστημονικές και εμπορικές επιτυχίες. Μία εξ αυτών ήταν η αύξηση κατά 3% της αποδοτικότητας των ανεμογεννητριών, πατέντα την οποία η γερμανική εταιρεία όπου εργαζόταν πούλησε σε μεγάλους operators ανά τον κόσμο, πραγματοποιώντας τζίρο 60 εκατ. ευρώ!

Γιατί χρειάζεται η αποκέντρωση της παραγωγής ενέργειας

«Είναι σχεδόν απίθανο να συναντήσουμε μεγάλες κρατικές επενδύσεις στον τομέα της ανάπτυξης δικτύου στο άμεσο μέλλον. Αυτό που είναι ιδιαίτερα σημαντικό είναι η αποφόρτιση των συγκεκριμένων δικτύων μεταφοράς ενέργειας έτσι ώστε τα υπάρχοντα να μας επιτρέψουν την εγκατάσταση πολύ περισσότερων μονάδων παραγωγής ενέργειας χωρίς να απαιτείται η αντικατάστασή τους», συνεχίζει το στέλεχος της εταιρείας.

Αυτό, όπως επισημαίνει, σημαίνει ότι όσο πιο κοντά είναι η παραγωγή της ενέργειας σε σχέση με την κατανάλωση τόσο λιγότερο χρησιμοποιεί κανείς το δίκτυο: «Με τον τρόπο αυτό αφαιρούνται οι επιβαρύνσεις του δικτύου και ανοίγονται πόροι για την εκμετάλλευση των βασικών δικτυακών δομών από άλλου τύπου καταναλώσεις και για μεγαλύτερο τύπου παραγωγές, οι οποίες μπορεί να γίνουν πλέον κεντρικά».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο τομέας της ηλεκτροκίνησης. Ηδη η Volkswagen έχει παραγγείλει τεράστιο αριθμό συσσωρευτών από την Κίνα για τα αυτοκίνητα του μέλλοντος. Αν, όμως, έρθουν ένα εκατομμύριο ηλεκτρικά αυτοκίνητα, το μεγάλο πρόβλημα είναι το δίκτυο. Υπολογίζεται ότι ένα αυτοκίνητο είναι 10-50 φορές πιο βαρύ σε κατανάλωση από τη μέση κατανάλωση ενός σπιτιού. Αυτό σημαίνει ότι είναι αδύνατο να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του από την ενέργεια σε οικιακό επίπεδο γιατί οι μετασχηματιστές της γειτονιάς δεν θα το αντέξουν και θα καταρρεύσουν.

Η μόνη λύση είναι να δώσει κανείς κίνητρα για να αποκεντρώσει την παραγωγή έτσι ώστε η ενέργεια να παράγεται τοπικά και να φορτίζεται ένα αυτοκίνητο από το φωτοβολταϊκό ή την ανεμογεννήτρια, αντλώντας ενέργεια από το τοπικό δίκτυο. Μπορεί να το κάνει ένας δήμος, μια κοινότητα, μια γειτονιά.

Στα βήματα του «TILOS project»

Στην Ελλάδα ο δρόμος της ενεργειακής συνεργατικότητας άνοιξε με τη θεσμοθέτηση των ενεργειακών κοινοτήτων τους προηγούμενους μήνες από το υπουργείο Περιβάλλοντος. Φαίνεται όμως ότι αποκτά πεδίον δόξης λαμπρόν με την αξιοποίηση σύγχρονων συστημάτων, όπως το S4S της Eunice, το οποίο θα «κουμπώσει» με τη νέα ανεμογεννήτρια και θα αποτελέσει συνέχεια του επιτυχημένου και βραβευμένου «ΤILOS project».

Στο ερευνητικό έργο που έδειξε τον δρόμο για την ενεργειακή αυτονομία των νησιών, η ελληνική εταιρεία χρηματοδότησε με ίδιους πόρους το υβριδικό ενεργειακό σύστημα που σήμερα έχει πετύχει μεγάλα επίπεδα ενεργειακής διείσδυσης στο τοπικό δίκτυο. «Το S4S είναι βασισμένο σε χαρακτηριστικά όπως το sustainability security, το safe energy και το smart grid. Βασίζεται σε κάποιες τεχνολογίες εν μέρει γνωστές παγκοσμίως, αλλά είναι ειδικά σχεδιασμένο για να λειτουργεί με την ανεμογεννήτρια και με τα συστήματα που θα παράγουμε στο εργοστάσιό μας στη Μάνδρα και να μπορεί να ικανοποιήσει πραγματική ζήτηση πελατών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό», αναφέρει ο κ. Πεχλιβάνογλου.

To σύστημα αυτό δίνει τη δυνατότητα όχι μόνο της παροχής ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών του καταναλωτή, αλλά και για τη δημιουργία ουσιαστικά ενός πλήρους δικτύου ηλεκτροδότησης σε τοπικό επίπεδο και στη χαμηλή τάση με τέτοιον τρόπο ώστε πλέον να είναι σχεδόν άχρηστη η λειτουργία συμβατικών μονάδων παραγωγής ενέργειας.