του Δημήτρη Μαρκόπουλου
Μπορεί μια πολυεθνική εταιρεία να βασίζει το comeback της σε ένα αρνητικό δεδομένο; Στην ύφεση και στα προβλήματα που αυτή δημιουργεί; Μπορεί να κερδίζει από την πτώση; Ναι εάν έχει μέθοδο και πρόγραμμα. Ο λόγος για τον όμιλο Bosch. Τη γερμανική εταιρεία που όσο καμία άλλη αξιοποίησε την ανάγκη και την ένδεια στην οποία βρέθηκε η χώρα μας, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει περάσει σε φάση ανάκαμψης.
Κι αυτό διότι όσο καμία άλλη πόνταρε (και κέρδισε) στη γήρανση των οχημάτων που παρατηρείται λόγω κραχ στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα ο τομέας ανταλλακτικών της να συνεισφέρει σημαντικά στην τόνωση των πωλήσεών της.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε μια χρονιά δύσκολη για το σύνολο της αγοράς η εταιρεία, της οποίας το τιμόνι στη χώρα μας έχει ο γερμανοτραφής Γιάννης Κάπρας, μόνο από το σκέλος της δραστηριότητάς της σε ανταλλακτικά αυτοκινήτων παρουσίασε αύξηση εργασιών κατά 12,2%, τη στιγμή που σε αυτή ακριβώς την αγορά πραγματοποιεί περίπου το 48% του τζίρου της. Δηλαδή πωλήσεις της τάξης των 18 και πλέον εκατομμυρίων ευρώ σε σύνολο 35,5 εκατ. ευρώ το 2016. Η τάση αξιοποίησης του γερασμένου στόλου οχημάτων είχε φανεί ήδη από το 2015.
Οι Ελληνες, μη έχοντας δυνατότητα αγοράς οχήματος, οδηγήθηκαν σε άλλες λύσεις πιο φθηνές που βασίζονται στην τεχνολογία των Γερμανών. Τότε, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά για το σύνολο της αγοράς, η Bosch Ελλάδας κατέγραψε θετικά μεγέθη, με τις πωλήσεις της να αυξάνονται κατά 11,6% σε σύγκριση με το 2014. Κατόπιν και το προηγούμενο έτος πήγε πολύ καλά παράλληλα με τους άλλους κλάδους, όπως τα τμήματα βιομηχανικής τεχνολογίας και ενέργειας και τεχνολογίας κτιρίων, αλλά και τα ηλεκτρολογικά εργαλεία. Ολα αυτά, λοιπόν, οδήγησαν τελικά την πολυεθνική σε θετικά αποτελέσματα. Πιο συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών ανήλθε σε 35,4 εκατ. ευρώ από 32,2 εκατ. το 2015 και 33,1 εκατ. ευρώ το 2014, παρουσιάζοντας αύξηση 10 %.
Οσον αφορά στους τζίρους ανά τμήμα, εκείνο των ανταλλακτικών αυτοκινήτων πέτυχε συνολική αύξηση +12,2%, συνεχίζοντας την καλή και σταθερή αυξητική πορεία των τελευταίων ετών, τα ηλεκτρικά εργαλεία +19,0% σε σχέση με το 2015, τα συστήματα ασφαλείας είχαν συνολική αύξηση 11%, ενώ η θέρμανση έκλεισε αρνητικά (10,9 %) σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά λόγω της αναβολής υλοποίησης κάποιων έργων.
Ολα αυτά ενώ και για το 2017 η Bosch Ελλάδας αναμένει τη διατήρηση και περαιτέρω βελτίωση των επιδόσεών της, όσον αφορά στις πωλήσεις και τα κέρδη, έχοντας πάντα ως βασικό άξονα την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και τη διείσδυση σε αγορές που εμφανίζουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης όπως η ηλεκτροκίνηση και το Internet of Things.
Από την καταστροφή στην επιτυχία
Είναι, πάντως, ενδεικτικό ότι προ κρίσης, το 2008, ο τζίρος της εταιρείας στην ελληνική αγορά ήταν 80 εκατ. ευρώ. Πώς όμως η πολυεθνική που εδώ και χρόνια έχει βάση στη χώρα μας και παρά τα προβλήματα συνεχίζει να επενδύσει κατόρθωσε να επιτύχει έναν δύσκολο αναπτυξιακό στόχο; Τι ήταν αυτό που την ενεργοποίησε θετικά; Είναι αλήθεια πως ο διευθύνων σύμβουλος του γκρουπ Γιάννης Κάπρας συνειδητοποίησε γρήγορα ότι σε μια χώρα που την άλλαξε εκ βάθρων η κρίση υπήρχε περιθώριο για business. Business που βασίζονται στη φτώχεια των Ελλήνων και κάθε άλλο παρά αθέμιτες ήταν.
Πρώτο λοιπόν βήμα ήταν η παλαιότητα του στόλου των οχημάτων. Αυτή ακριβώς η συνθήκη αδυναμίας αντικατάστασης των παλιών αυτοκινήτων με νέα οδήγησε σε ρεκόρ πωλήσεων στα ανταλλακτικά. Οπως ο ίδιος ο κ. Κάπρας έχει παραδεχθεί, ο τομέας ξεκίνησε να ανεβαίνει από το 2012 και μετά, ενώ η τάση εξακολουθεί να είναι θετική, αν και σε μονοψήφια συγκριτικά με το παρελθόν ποσοστά. Βέβαια η εταιρεία βλέπει και προς το μέλλον, ιδιαίτερα με την ανάπτυξη ηλεκτροκίνητων οχημάτων, στα οποία ήδη έχει επιδείξει σημαντική τεχνολογική πρόοδο.
Ενα δεύτερο πεδίο όπου η κρίση αποτέλεσε κέρδος για την πολυεθνική ήταν αυτό των συστημάτων ασφαλείας. Αξιοποιώντας τους λογικούς φόβους που η κρίση και η φτωχοποίηση δημιουργoύν, η εταιρεία είδε τον εν λόγω τομέα να αυξάνεται ραγδαία και όχι άδικα. Πολλές μεγάλες ή μικρότερες επιχειρήσεις αναζήτησαν προστασία, καθώς η φτώχεια αυξάνει πάντοτε την εγκληματικότητα και η Bosch είδε τον κλάδο να παρουσιάζει διψήφια άνοδο. Ταυτόχρονα και το τμήμα ενέργειας και τεχνολογίας κτιρίων εδράζεται στην ανάγκη των Ελλήνων για εξοικονόμηση πόρων σε μια περίοδο μάλιστα που είναι γνωστή η μεγάλη κάμψη της οικοδομικής δραστηριότητας. Η Bosch κι εδώ προέβλεψε σωστά το κραχ της χώρας και αποτέλεσε τη σωστή εταιρεία στο σωστό… μέρος.
Η Bosch Eλλάδας στην ελληνική αγορά
Η Bosch είναι ένας από τους κορυφαίους παγκοσμίως προμηθευτές τεχνολογίας και υπηρεσιών, με παρουσία πάνω από 100 χρόνια στην Ελλάδα. Η Bosch Ελλάδας λειτουργεί ως θυγατρική του ομίλου Bosch από το 1992 -αν και η παρουσία της καταγράφεται ήδη από το 1913- και απασχολεί σήμερα προσωπικό 66 ατόμων. Στην ελληνική εταιρεία υπάγονται και οι δραστηριότητες της Κύπρου, της Αλβανίας και της Μάλτας. Με έδρα στο Κορωπί, έχει επενδύσει αρκετά χρήματα παρά την υποχώρηση των τζίρων της από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας. Παράλληλα, στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, υποστηρίζει και επενδύει σταθερά στις καινοτόμες πρωτοβουλίες, στη νεανική επιχειρηματικότητα και τη νεανική απασχόληση.
Πιο συγκεκριμένα, η Bosch Ελλάδας χρηματοδοτεί εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες που εστιάζουν στην καινοτομία (TEDx NTUA, TEDx AUEB κ.ά.) και βρίσκεται σε επαφή με τα περισσότερα πανεπιστημιακά και τεχνολογικά ιδρύματα της Ελλάδας, παρέχοντας ευκαιρίες πρακτικής άσκησης και εκπαίδευσης. Τη διετία 2012-2013 ο τζίρος της υποχώρησε κατά 50%, ενώ παράλληλα ο αριθμός των εργαζομένων μειώθηκε κατά 60%, με αρκετούς από τους υπαλλήλους να επιλέγουν τη συμβιβαστική λύση της εθελούσιας εξόδου.
Ο όμιλος Bosch το οικονομικό έτος 2015 είχε πωλήσεις της τάξης των 70,6 δισ. ευρώ και απασχολούσε περίπου 375.000 υπαλλήλους. Οι δραστηριότητες του ομίλου χωρίζονται σε τέσσερις επιχειρηματικούς τομείς: mobility solutions, βιομηχανικής τεχνολογίας, καταναλωτικών αγαθών καθώς και ενέργειας και τεχνολογίας κτιρίων. Τον όμιλο Bosch αποτελούν η Robert Bosch GmbH και οι περίπου 440 θυγατρικές επιχειρήσεις σε 60 χώρες. Εάν συμπεριληφθούν οι αντιπροσωπίες και τα γραφεία πωλήσεων, τότε η Bosch εκπροσωπείται σε 150 χώρες. Η καινοτομία αποτελεί τη βάση της μελλοντικής της ανάπτυξης. Η Bosch απασχολεί 55.800 υπαλλήλους στο τομέα του R&D σε 118 περιοχές της υφηλίου.
Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1886 στη Στουτγκάρδη από τον Ρόμπερτ Μπος με την ονομασία Εργαστήριο Μηχανικής Ακριβείας και Ηλεκτρικής Μηχανολογίας. Το 92% των μετοχών της Robert Bosch GmbH ανήκει στο κοινωφελές ίδρυμα Robert Bosch Stiftung. Οι επιχειρηματικές ενέργειες της εταιρείας γίνονται από τη Robert Bosch Industrietreuhand KG. Οι υπόλοιπες μετοχές ανήκουν στην οικογένεια Μπος και στη Robert Bosch GmbH. Δεν είναι επίσης ιδιαίτερα γνωστό ότι από τους πρώτους επιχειρηματίες που συμφώνησαν στη θεσμοθέτηση του 8ώρου, δίνοντας μάλιστα νομιμοποίηση στις εργατικές διεκδικήσεις των ευρωπαϊκών συνδικάτων του Μεσοπολέμου, ήταν ο Ρόμπερτ Μπος, ένας επιχειρηματίας που πιστός στο προτεσταντικό πνεύμα του ουμανισμού θεωρούσε ότι η αποτελεσματική εργασία περνά απαραιτήτως από τον σεβασμό προς τον εργαζόμενο. Στην Ελλάδα μάθαμε την εταιρεία λόγω των οικιακών συσκευών, όμως σήμερα αυτές δεν αποτελούν το πάλαι ποτέ must.
Ο όμιλος Bosch στην Ελλάδα μέτρησε, πάντως, απώλειες και σε εργασιακό επίπεδο, καθώς χάθηκαν δεκάδες θέσεις εργασίας τα τελευταία οκτώ χρόνια. Πρόκειται για απώλειες περίπου του 100% του δυναμικού της. Παρά ταύτα η πολυεθνική άντεξε και δεν αποεπένδυσε πλήρως, αν και σε κάποιες φάσεις ζύγισε την κατάσταση. Για μεγάλο διάσημα πωλούνται στη χώρα μας τα ηλεκτρολογικά εργαλεία της εταιρείας.
Η Bosch έχει παράδοση στα εργαλεία από το 1928, όταν άρχισε να διαθέτει τις πρώτες κουρευτικές μηχανές Fοrfex. Εκτοτε άρχισε να παράγει μια διαρκώς αυξανόμενη γκάμα προϊόντων. Από το 1981 τα ηλεκτρικά εργαλεία Bosch κατέχουν την κορυφαία θέση και στην ελληνική αγορά. Στοχεύοντας στη βελτίωση του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών της, οργανώνει ειδικά σεμινάρια σε όλη την Ελλάδα. Τα προϊόντα της χωρίζονται σε επαγγελματικά, βιομηχανικά όργανα μέτρησης, εξαρτήματα κήπου, ηλεκτρικά εργαλεία Skil, μικροεργαλεία Dremel κ.ά.
Παράλληλα στα συστήματα ασφαλείας διαθέτει είδη όπως κλειστά κυκλώματα παρακολούθησης κ.ά. Αλλες θυγατρικές της είναι η εταιρεία Bosch Thermotechnik GmbH, μία από τις παγκόσμιες ηγετικές δυνάμεις στην κατασκευή προϊόντων θέρμανσης και συσκευών ζεστού νερού, και η Bosch Rexroth, μία από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως εταιρείες εξειδικευμένες στις τεχνολογίες και στον έλεγχο συστημάτων κίνησης, καθώς και η Robert Bosch Hausgerate GmbH, που επενδύει στην ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών. Βασικές αρχές αποτελούν η ποιότητα, η τεχνογνωσία, η ποιότητα ζωής και η ευθύνη απέναντι στον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Πάντοτε ο όμιλος προτιμούσε στα διοικητικά της πόστα Ελληνες με εργασιακή ή πανεπιστημιακή εμπειρία στη Γερμανία. Ας μην ξεχνάμε ότι ανέκαθεν η Ελλάδα είχε στενή διασύνδεση με τη χώρα και πολλοί μηχανικοί κυρίως αλλά και άλλοι επαγγελματίες ξεπήδησαν από τα γερμανικά πανεπιστήμια. Σε αυτούς συγκατελέγεται και ο κ. Κάρπρας, ένας επαγγελματίας που χαίρει μεγάλης εκτίμησης από τους Γερμανούς και σε δύσκολες συνθήκες οδήγησε το γκρουπ στην ανόρθωση έστω και επενδύοντας σε business που απέρρεαν από τη φτωχοποίηση των Ελλήνων.