Ένα στοιχείο που είχε εξαφανιστεί από τις σκηνές της ποπ κουλτούρας επανέρχεται σταδιακά, με τρόπο επίμονο και αισθητά πιο ορατό: το τσιγάρο. Το βλέπεις σε μουσικά βίντεο, σε φωτογραφίσεις, σε εξώφυλλα περιοδικών και σε αναρτήσεις που δεν προσπαθούν καν να το κρύψουν. Η πρόσφατη εικόνα της Σαμπρίνα Κάρπεντερ με κορσέ από πακέτα Marlboro Gold, αλλά και στίχοι τραγουδιών που μιλούν ευθέως για την ανάγκη ενός τσιγάρου για χαλάρωση, όπως εκείνοι της Άντισον Ρέι ή της Λορντ, δείχνουν ότι το κάπνισμα δεν είναι πλέον κάτι που μένει στο παρασκήνιο.
Επιστροφή στην οθόνη και στον δημόσιο χώρο
Η μεταβολή είναι ξεκάθαρη στη μεγάλη οθόνη: σχεδόν οι μισές ταινίες της περσινής χρονιάς περιείχαν σκηνές καπνίσματος, όταν μόλις ένα χρόνο πριν το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνούσε το 10%. Η εμφάνιση ηθοποιών και τραγουδιστών με τσιγάρο στο χέρι γίνεται πλέον χωρίς αμηχανία, δημιουργώντας ανησυχία ότι η μείωση των καπνιστών μπορεί να αντιστραφεί μετά από δεκαετίες προόδου. Ο Όλι Γκανζ, καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Rutgers, επισημαίνει ότι οι «λαμπερές» εικόνες έχουν βαρύ αντίκτυπο στη συμπεριφορά των νέων — και αυτή τη φορά το κύμα μπορεί να αποδειχθεί ισχυρότερο από τις καμπάνιες πρόληψης.
Από την απαγόρευση στο «cool»
Στις αρχές του 2000 οι αντικαπνιστικές εκστρατείες είχαν κατακλύσει τηλεοράσεις και διαδίκτυο, οδηγώντας τις διασημότητες να αποφεύγουν δημόσιες εμφανίσεις με τσιγάρο. Την ίδια περίοδο αναδύθηκαν νέες μορφές κατανάλωσης νικοτίνης, όπως το άτμισμα, που γρήγορα έγινε δημοφιλές, ιδίως στους νεότερους. Όμως, όταν το vaping έχασε το «γόητρό» του, το κενό βρήκε ξανά χώρο για τα τσιγάρα — αυτή τη φορά ως στοιχείο αισθητικής, όχι μόνο ως συνήθεια.
Ένας λογαριασμός στο Instagram, με τίτλο @cigfluencers, αναρτά από το 2021 διασημότητες που καπνίζουν, λειτουργώντας ως ψηφιακό ημερολόγιο μιας τάσης που αναζωπυρώνεται. Ο δημιουργός του, Τζάρεντ Όβιατ, λέει ότι «το κάπνισμα δεν έπαψε ποτέ να φαίνεται cool – απλώς περίμενε να επανέλθει».
Το ρίσκο για τις επόμενες γενιές
Τα στοιχεία στις ΗΠΑ δείχνουν ιστορικά χαμηλά ποσοστά καπνιστών: μόλις 11% έχει καπνίσει την τελευταία εβδομάδα, με το ποσοστό να πέφτει στο 6% για τους κάτω των 30 ετών. Όμως οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η κουλτούρα της οθόνης μπορεί γρήγορα να ανατρέψει αυτά τα δεδομένα, όπως συνέβη και στο παρελθόν. Η καθηγήτρια Νάνσι Ριγκότι από το Harvard Medical School τονίζει ότι η συστηματική απεικόνιση τσιγάρων στον κινηματογράφο υπήρξε βασικός παράγοντας αύξησης των νέων καπνιστών τις προηγούμενες δεκαετίες.
Η θέση των καπνοβιομηχανιών
Οι μεγάλες εταιρείες δηλώνουν ότι δεν επιδιώκουν την εξάπλωση του καπνίσματος και παρακολουθούν στενά τη χρήση των εμπορικών σημάτων τους σε ταινίες ή τηλεοπτικές παραγωγές. Η Altria, που παράγει τα Marlboro, υποστηρίζει ότι ενθαρρύνει τους καπνιστές να κινηθούν προς εναλλακτικά προϊόντα. Η Reynolds τονίζει ότι δεν προωθεί καμία μορφή καπνού — αν και η εικόνα που επικρατεί στο δημόσιο χώρο δείχνει πως η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη.
Το ερώτημα, τελικά, δεν είναι αν το τσιγάρο γίνεται πάλι «της μόδας». Είναι αν η κουλτούρα της εικόνας μπορεί να διαμορφώσει ξανά μια συνήθεια που η κοινωνία προσπάθησε επί δεκαετίες να αφήσει πίσω.
Διαβάστε ακόμη
Λειψυδρία: Η σοβαρότερη κρίση της 30ετίας για την Αθήνα – Με έργα 2,5 δισ. η αντιμετώπιση
Γιατί οι ευρωπαϊκές αγορές καταγράφουν ράλι κάθε Δεκέμβριο – Θα συμβεί και το 2025; (γράφημα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.